Merkez Bankası’nın açıkladığı Temmuz ayı reel kesim güven endeksi verilerinde ekonomik aktivitede bir miktar yavaşlama etkisi gözlenmektedir. RKGE, Temmuz ayında 2,7 puan azalış ile 103,7 seviyesine gerilerken; mevsimsellikten arındırılmış RKGE ise 2,1 puan azalış ile beraber 102,5 seviyesine gelmiştir.
Bu dönemde imalat sanayi kapasite kullanım oranı, 0,6 puan artış ile %78,2 olurken; mevsimsellikten arındırılmış KKO ise %78,1 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Reel Kesim Güven Endeksi (Ham Veri ve Arındırılmış Veri) Kaynak: TCMB, Bloomberg
Endeksi oluşturan anket sorularının yayılım endeksleri incelendiğinde, mevcut mamul stoğuna ilişkin değerlendirmelerin endeksi yukarı yönlü etkilediği görülmektedir. Mevcut toplam sipariş miktarı, sonraki üç aylık dönemde toplam istihdam, önümüzdeki üç aydaki ihracat sipariş tutarı, sabit sermaye yatırım harcamaları, önümüzdeki üç aydaki üretim hacmi, mevcut duruma ilişkin genel değerlendirmeler ve son üç aydaki toplam sipariş miktarı endeksi aşağı yönlü etkiledi.
KKO’daki artış ve reel kesim endeksindeki düşüşü aynı potada erittiğimiz zaman birbirini dönemsel olarak sağlamayan bir eğilim olduğunu söyleyebiliriz. RKGE son altı aydır düşüş eğilimine devam ediyor, KKO’da ise son birkaç aydır %77-78 seviyelerindeki seyir devam etmektedir. Sanayide genel eğilim olarak ve artı olarak bütün alt endüstrilere yayılan şekilde enflasyondan etkilenen bir faaliyet eğilimi son dönemde görülmektedir. Aylık ve 3 aylık verilerde de sanayi üretiminde geçen seneye göre bir ivme kaybı gözlemliyoruz. Gelecek aylarda söz konusu ivme kaybının, enflasyon ve döviz kuru etkileriyle sanayi kapasitesine daha fazla yansıyabileceğini düşünüyoruz.
Reel kesimde rakamsal olarak daha somut etkiler gözlemlenmektedir. Döviz kurlarındaki yükselme ve enflasyondaki yüksek seyrin etkisi son birkaç ayda yaşanan ivme kaybının başlıca nedenleridir. Bu olumsuzluğun artçı faktörler eşiğinde, biraz önce saydığımız değişkenlerin neden olacağı engelleyici faktörler nedeniyle devam edebileceğini düşünüyoruz. Kredi kullanımında zorluklar var, her ne kadar Merkez Bankası politika faizi düşük olsa da kredi faizleri yüksek ve bundan dolayı sanayiciler finansmana erişimde zorlanmaktadır. Ekonomi yönetiminin perspektifi, üretim ve sanayide büyüme yönünde olsa da döviz ve enflasyonu kontrol anlamında alınan kararların krediler üzerindeki etkisi sektör üzerinde de kısıtlayıcı durumlara neden olmaktadır.
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı… Kaynak: TCMB, Bloomberg
Büyüme açısından, ilerleyen dönem beklentilerinde daha pesimist bir yaklaşımı benimsiyoruz. Son dönemde küresel büyüme beklentilerindeki bozulma çerçevesindeki etkileşimin de ekonomi açısından olumlu olmayacağını değerlendiriyoruz. İç talebi etkileyen döviz kuru, enflasyon ve krediye erişim zorlukları ile dış talebi etkileyen küresel ekonomik yavaşlama etkilerinin büyüme görünümü üzerinde ilerleyen çeyreklerde baskılayıcı olmasını bekleriz.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı