Enflasyon Haziran’da tahminlerden daha fazla hızlandı ve Fed’i bu ayın sonunda başka bir büyük faiz artırımı yolunda tutan fiyat baskılarının altını çizdi. Tüketici fiyat endeksi bir önceki yıla göre %9,1 artarak 1981’in sonundan bu yana en hızlı orana geldi ve Mayıs ayındaki %8,6 oranında yükselişine devam etti. Geniş kapsamlı manşet enflasyon göstergesi, daha yüksek benzin, barınma ve gıda maliyetlerini yansıtarak bir önceki aya göre %1,3 artarak 2005’ten bu yana en yüksek aylık artış seviyesini gerçekleştirdi. Beklentiler Mayıs ayına göre %1,1 ve yıllık bazda %8,8 artış öngörüsünü yansıtmaktaydı.
Alt kalemlere bakacak olursak; Daha değişken gıda ve enerji bileşenlerini çıkaran çekirdek TÜFE, tahminlerin üzerinde bir önceki aya göre %0,7 ve bir yıl öncesine göre %5,9 arttı. En önemli artış enerji tarafında geldi. Benzin, barınma ve gıda endeksleri en büyük katkıyı yapan endekslerle birlikte, artış geniş tabanlı gerçekleşmiş görünüyor. Enerji endeksi aylık %7,5 ve benzin endeksi %11,2 yükselerek tüm kalemlerdeki artışın neredeyse yarısına katkıda bulundu. Gıda endeksi, Haziran ayında %1 arttı. Neredeyse tüm ana bileşen endeksleri ay içinde artarken, en büyük katkı sağlayanlar barınak, kullanılmış araba ve kamyonlar, tıbbi bakım, motorlu araç sigortası ve yeni araçlar oldu. Motorlu araç tamiri, giyimi, ev eşyası ve operasyonları ile eğlence endeksleri de Haziran ayında arttı.
Enerji endeksi geçen yıla göre %41,6 artarak Nisan 1980’de sona eren dönemden bu yana en büyük 12 aylık artışı gerçekleştirdi. Gıda endeksi ise Haziran’da sona eren 12 aylık dönemde %10,4 artarak Şubat 1981’de sona eren dönemden bu yana en büyük 12 aylık artışı kaydetmiş oldu.
Kalem bazında TÜFE enflasyonu katkısı
İstihdam verilerinin işgücü piyasasının halen sağlam olduğunu göstermesinin ardından, artan benzin fiyatları Haziran ayının manşet TÜFE’sini yeni bir yüksek seviyeye çıkardı. Mal talebindeki ılımlılık ve bazı perakendecilerdeki yüksek stoklar, kiralar güçlü bir oranda yükselse bile çekirdek fiyatları sınırlamış görünüyor. Kira artış oranları ise halen enflasyonu besliyor ve Temmuz-Eylül döneminde ana hizmet kalemlerinde yeniden bir hızlanma olgusunu etkileyebilir. İleriye baktığımızda, Temmuz ayı için TÜFE enflasyonunda bir kısım yumuşama etkisi görebiliriz. Bunun nedeni, büyük oranda petrol fiyatlarındaki gerilemenin gecikmeli yansımasıyla benzin fiyatlarındaki aylık bazda düşüş olacaktır. TÜFE şimdilik zirve oluşturdu, ancak gerilese bile yüksek kalmaya devam edecek ve düşüş ılımlı olacak.
Fed açısından bakacak olursak; Gelen veriler FOMC öncesi blackout dönemi 16 Temmuz’da başlamadan önce, son veriler ışığında politika görüşlerini netleştirmeleri için merkez bankacılarına fırsat oluşturacaktır. Bazı politika yapıcılar, Temmuz ayında bir başka agresif faiz artırımına desteklerini zaten dile getirdiler. TÜFE enflasyonunun Haziran ayındaki döngüde için yeni bir yüksek seviye kaydetmesi, Temmuz toplantısı öncesinde Fed’in kesinlikle dikkate alacağı ana konu durumunda. Büyüme yavaşlasa bile, hizmet aktivitesi katılığı, ekonominin 2Ç22’de teknik bir durgunluğa düşmesini önleyebilir, bu da Fed’in faiz artırımlarına devam etme perspektifini destekleyici yönde olacaktır.
Bu sonuçla, politika yapıcıların oranları 75 baz puan artırdığı Haziran toplantısından önce Fed’in karşı karşıya olduğu yüksek enflasyon etkisine benzer şartlar oluştuğundan, üç dozluk faiz artırımı aynı şekilde tekrarlanacaktır. Fed’in politika başarısı enflasyon görünümünde ılımlılaşmaya ve büyüme konusunda resesyona girmemeye bağlı olacaktır. Yükselen enflasyon, 75 baz puanlık Temmuz faiz artışını neredeyse kesinleştirmiş görünüyor.
Kaynak Tera Yatırım / Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı