Türkiye: Enflasyon faizlerin çok üzerinde

Türkiye’nin enflasyon konusunda dış etkenler ve içsel fiyatlama gelişmeleri eksenindeki sarmalı devam etmekte. Buna bağlı olarak, açıklanacak Mayıs ayı enflasyonunda da yukarı seyrin devam etmesini ve %72,5 seviyesine ulaşmasını bekliyoruz. 2002’den beri en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya olan Türkiye ekonomisinin, en son 1998’de görülen üç haneli enflasyon oranlarını hatırlatan yükselişi son aylarda iyice hız kazanmış durumda. Buna karşın, hükümet ve ekonomi yönetiminin büyüme hedeflerini ve yeni ekonomik model uygulamasını bu kadar önceliklendirdikleri bir noktada faiz artırımını arzu etmedikleri görülüyor.

Enflasyon, Merkez bankası nezdinde bir faiz oranı artışını tetiklemeyecek. Nisan ayında enflasyon %70’e ulaşan enflasyon, gösterge politika oranının 56 puan üzerindedir. Mayıs ayında da beklenen enflasyon artışı ve buna karşı para politikasının kullanılmaması neticesinde negatif reel faiz etkisi daha da derinleşecek ve başlıca gelişen piyasalar arasında en düşük olmayı sürdürecektir.

Artan emtia fiyatları ve zayıf lira nedeniyle Mayıs’ta enflasyonun daha da yükselmesi muhtemeldir. Döviz kuru, iç fiyatlama faktörleri, petrol ve emtia fiyatları, bozulan enflasyon beklentilerinin neden olduğu talep yönlü hareketler ve merkezi fiyat ayarlamaları gibi nedenlerle yüksek fiyat etkisi izlenmeye devam edilecektir. Son enerji, doğalgaz, elektrik, gıda zamlarının da Haziran enflasyonu üzerinde direkt ve yayılım üzerinden etkilerini izleyeceğiz.

Manşet enflasyon, TCMB politika faizi ve enflasyon hedefi karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg, TCMB, TÜİK

Enflasyon beklentilerindeki bozulma devam etmektedir. Enflasyondaki istikrarsızlık ve oynaklık 12-24 ay gibi gelecek beklentilerini de etkiliyor. Son gelişmelerle birlikte tarımsal girdi enflasyonu da tüm hızıyla artıyor. Daha önceki arz koşullarını olumsuz etkileyen kuraklık ve iklim değişikliği gibi faktörlerin yanı sıra küresel bazda tahıl ticaretini olumsuz etkileyen Rusya-Ukrayna savaşı ve buna bağlı olarak birçok ülke tarafından arz güvenliği açısından koruyucu önlemler uygulanması küresel gıda enflasyonu açısından çok olumlu bir duruma işaret etmemektedir. Ülkede petrol fiyatlarının etkileri ile son derece gevşek ekonomi ve para politikası, mal ve hizmet gruplarında enflasyonist baskının yoğun bir şekilde hissedileceğini göstermektedir.

Merkez bankası, yılsonu enflasyon tahminini Nisan ayında  %42,8’e yükseltti. Gelecek yıllara ve bu yıla ilişkin bizim projeksiyonlarımız enflasyonda daha yüksek beklentilere işaret etmektedir. 2024’ün ötesinde %5 olarak görülen orta vadeli hedef ise güncel dinamikler, ekonomi yapısı, ithal maliyetleri, geniş politika uygulamaları, enflasyon ataleti gibi konular nedeniyle halen çok iyimser kalıyor. Merkez bankası 26 Mayıs’taki toplantısında faiz oranlarını yükseltmemeyi tercih etti. Takip eden Haziran toplantısında da faiz oranlarını yükseltmesini beklemiyoruz.

Hükümet ise ekonomik büyümeyi desteklemek için düşük faiz uygulanmasından yanadır, yüksek faiz oranlarının yüksek enflasyonu engelleyebileceğine inanmamaktadır. Bu temelde enflasyonla mücadelede makroihtiyati tedbirler, döviz kurlarındaki artışı telafi edecek TL bazlı finansal ürünler, dövize karşı düzenlemeler ve fiyat kontrol mekanizmaları benimsenmektedir. Bu ekonomik uygulamaların enflasyonun temel nedenlerini ortadan kaldırmak için yetersiz olduğunu düşünüyoruz.

Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı