Dün ABD’de Kasım ayına ilişkin hizmet sektörü aktivitesi verileri beklentilerin aksine yükselişe işaret etti. Veri ABD ekonomisinde büyüme ivmesinin sürdüğünü gösterirken Fed’in de faizleri artırmaya bir süre daha devam edeceği beklentilerini güçlendirdi. Risk iştahının negatif olduğu ortamda Dolar endeksi (DXY) yeniden yükselişe geçti ve 105’in üstü test edildi. Dün S&P 500 ve Dow Jones %1,8 ve %1,4 gerilerken Nasdaq endeksindeki düşüş %1,9 oldu. Avrupa’da piyasalar negatif tarafta seyretti. Euro Stoxx 50 endeksi %0,5 geri çekildi. Yurtiçi tarafta ise BİST-100 endeksi gün içinde baskı altındaydı ve 4.884’ün altı test edildi. Diğer taraftan öğleden sonra gelen alımlarla endeks yataya geçti ve kapanış 4.958’den gerçekleşti. İşlem hacmi de 127,2 milyar TL ile son 1 aylık ortalamanın üzerindeydi. THYAO, EREGL ve ASELS hisselerindeki yukarı yönlü hareketler endeksin tutunmasında etkili oldu. Bugüne bakıldığında ABD vadelileri yatay seyrediyor. Asya’da ise Japonya hariç olumsuz bir görüntü var. BİST-100’ün de bugün hafif satıcılı bir açılış yapmasını bekliyoruz. Veri tarafında bugün yurtiçinde TÜFE bazlı Reel Efektif Döviz Kuru verisini takip ediyor olacağız. Yurtdışında ise Almanya’dan fabrika siparişleri ile ABD’den dış ticaret dengesi açıklanacak.
MAKROEKONOMİ
Yurt içinde, TÜİK tarafından kasım ayına ilişkin TÜFE ve ÜFE verileri yayınlandı. Kasım ayında TÜFE, piyasa beklentisi olan %3’ün altında aylık %2,88 arttı, beklentiler altında kalmasında giyim ve ayakkabı kalemindeki düşüş etkili olmuş gözüküyor, TÜFE yıllık bazda ise %85,51’den %84,39’a geriledi. Çekirdek B ve C göstergelerindeki aylık artış önceki aya göre yavaşlarken, sırasıyla yıllık %76,18 ve %68,91’e geriledi.
Kaynak: TÜİK.
Ayrıca ABD tarafında, hizmet sektörü faaliyetinin son görünümüne ilişkin sinyal veren kasım ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI, 46,1’den 46,2 seviyesine hafif yukarı yönlü revize edilerek hizmet sektöründe daralma hızının hafif yavaşladığına işaret etti. Bunun yanında, ABD’de kasımda ISM imalat dışı PMI endeksi ise 54,4’ten 56,5 seviyesine hafif yükselerek imalat dışı sektörlerde büyümenin hafif hızlandığına işaret etti.
Bunun yanında, Avrupa genelinde kasım ayı S&P Global hizmet sektörü nihai PMI verileri izlendi. Buna göre, kasım ayında hizmet PMI’lara bakıldığında, Almanya’da 46,4’ten 46,1’e, Fransa’da 49,4’ten 49,3’e ve Euro Bölgesi’nde 48,6’dan 48,5’e hafif aşağı yönlü revize edilerek hizmet sektöründe daralmanın hafif hızlandığına işaret ederken, İngiltere’de ise daralma hızının yatay seyrettiğine işaret etti.
Bunun yanında, Euro Bölgesi’nde aralık ayına ilişkin Sentix yatırımcı güveni endeksi, enerji krizinin yaşandığı bölgede ılımlı hava koşullarının ve doğal gaz depolarının doluluk oranlarının artmasının desteğiyle yatırımcıların endişelerinin azalmaya devam etmesiyle -30,9’dan -21 seviyesine beklentilerin üzerinde toparlanarak yükselişini ikinci aya taşıdı ve son altı ayın en yüksek seviyesine ulaştı, bununla birlikte salgın dönemi olan 2020 yılından bu yana en düşük seviyelerdeki zayıf seyrini sürdürdü. Detaylara bakıldığında, cari koşullar endeksi -29,5’ten -20’ye yükselirken, beklentiler endeksi ise -32,3’ten -22’ye gelerek mart ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Diğer yandan, Euro Bölgesi’nde iç talebin seyrine ilişkin bilgi veren ekim ayı perakende satışlar, aylık bazda %1,8 düşüşle beklentilerin üzerinde gerilerken, yıllık bazda düşüş hızı da %2,7 seviyesine yükseldi. Tüketici güvenindeki zayıf seviyelerin de işaret ettiği üzere bölge genelinde artan enflasyonist baskıların tüketici harcamalarını baskı altında bırakması bekleniyor.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, ekim ayına ilişkin dış ticaret dengesi verisi TSİ 16.30’da açıklanacak. ABD’de eylül ayında dış ticaret açığı, aylık bazda %11,6 artarak 73,3 milyar USD’ye yükselmişti. İhracat, eylül ayında %1,1 azalışla 258 milyar USD’ye gerilerken, ithalat ise %1,5 artışla 331,3 milyar USD’ye yükselmişti. Özellikle, küresel çapta yavaşlayan büyüme ABD’nin ihracatını yavaşlatma riskini artırırken, Fed’in faiz artışlarıyla birlikte sıkılaşan finansal koşullarla yavaşlayan iç talebin ise ithalat üzerinde baskı oluşturması beklenmekte.
Ayrıca Almanya’da üretimin seyrine ilişkin olarak ekim ayı fabrika siparişleri verisi TSİ 10’da takip edilecek.
Yurt içinde ise, TCMB tarafından kasım ayı reel efektif döviz kuru endeksi TSİ 14.30’da yayınlanacak. Ekim ayına ilişkin reel efektif döviz kuru endeksi, aylık %2,6 artışla 55,70’e yükselmişti ve böylece son altı ayın en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
Ayrıca TCMB tarafından kasım ayına ilişkin Aylık Fiyat Gelişmeleri Değerlendirmesi Raporu TSİ 10’da yayınlanacak.
TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, 2 Aralık haftasında toplam ve net rezervin arttığını hesaplamaktayız. İlgili haftada toplam rezervin 1,9 milyar USD artışla 124,5 milyar USD seviyesine yükseldiğini, net uluslararası rezervin ise 3,2 milyar USD artışla 22,7 milyar USD’ye geldiğini öngörmekteyiz.
ŞİRKET HABERLERİ
Alarko GYO (ALGYO, Nötr): Şirket, portföyünde bulunan Muğla’daki turizm tesisi yatırımının finansmanında kullanmak üzere imzalanan kredinin teminatı için söz konusu taşınmaz üzerinde Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş. lehine 1. dereceden 1.248mn TL ipotek tesis edilmiştir.
Ford Otosan (FROTO, Sınırlı Pozitif): Alman Posta İdaresi (Deutsche Post), araç filosunun karbondioksit salınımını azaltmak için, üretimi Ford’un Türkiye’deki tesislerinde yapılan yaklaşık 2 bin adet elektrikli ticari araç ısmarladı. Deutsche Post’tan yapılan açıklamada, siparişi verilen bu araçların tamamının 2023 sonuna dek kendilerine teslim edileceği bildirilirken, söz konusu anlaşmanın maliyeti hakkında herhangi bir bilgi paylaşılmadı. Kaynak: DW Türkçe
Smart Güneş Teknolojileri (SMRTG, Nötr): Şirket ile yurtiçinde yerleşik bir müşterisi arasında KDV hariç toplam 977bin USD tutarındaki güneş paneli satışı işine istinaden ön ödeme bedeli alınmıştır.
Turkcell (TCELL, Nötr): 26 Kasım 2013 tarihinde (Güney Afrika menşeli mobil operatör) MTN ve grup şirketleri ile eski şirket yöneticileri aleyhine İran’ın ilk özel GSM Lisans ihalesi sürecindeki hukuka aykırı eylemleri sonucunda uğranılan zararların tazmini istemiyle Güney Afrika’da bir dava açıldığı ve 1 Haziran 2017 tarihinde davanın esastan incelenmesine geçildiği duyurulmuştu. Son duruşmanın ardından mahkeme, davada Güney Afrika mahkemelerinin değil, İran mahkemelerinin yetkili olduğuna karar vermiştir. 10 yıla yakın süredir devam eden bu davada, MTN merkezinin Güney Afrika’da yer alması ve hukuka aykırı eylemlerin planlandığı yer olması sebebiyle, Güney Afrika hukukunun uygulanması gerektiği ve Güney Afrika mahkemelerinin de yetkili olduğuna dair Turkcell’in kanaati muhafaza edilmektedir. Bu nedenle Şirket, bu karara karşı temyiz dahil olmak üzere yasal tüm haklarını kullanacak ve gerek uğradığı zararın tazmin edilmesi gerekse ilgili MTN yöneticilerinin hesap vermelerini ve cezalandırılmalarını temin etmek için hakkını aramayı sürdürecektir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB, Nötr): Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) ile 200mn USD tutarında iklim değişikliği azaltım ve uyum temasında kredi anlaşması imzaladı. TSKB’den yapılan açıklamaya göre, TSKB’nin 2018 yılında AIIB’den temin ettiği 200mn USD’lik sürdürülebilir enerji ve altyapı kredisinin devamı niteliğindeki kredi, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığının geri ödeme garantisi altında temin edildi. Paris İklim Anlaşması ile uyumlu olan bu fonla Türkiye’nin yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, iklim değişikliği kaynaklı azaltım ve uyum ile bunlara destek veren sanayilerin yatırımlarına finansman sağlanacak. (Kaynak: AA)
Yayla Gıda (YYLGD, Nötr): Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açılan Arpa ihalesine Şirket’in 7,6mn USD (141,9mn TL) bedelle vermiş olduğu teklif kapsamında, Şirket uhdesinde kalan miktarın 01.01.2023-31.01.2023 tarihleri arasında teslim edileceği açıklanmıştır.
SEKTÖR HABERLERİ
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında ARDYZ.E, IPEKE.E, KOZAL.E, METUR.E, TETMT.E ve VAKKO.E payları 06/12/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 05/01/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili işlemlere konu edilemeyecektir.
Öte yandan, VBTS kapsamında UZERB.E payları 06/12/2022 tarihli işlemlerden (seans başından) 05/01/2023 tarihli işlemlere (seans sonuna) kadar emir iletim kanalları kısıtlanarak (internet emir yasağı ile) işlem görecektir. İlgili payda halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında önceki aşamalarda tanımlanan tedbirler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı, brüt takas, emir paketi ve tek fiyat işlem yöntemi tedbirleri) internet emir yasağı tedbirinin uygulandığı süre boyunca devam edecektir.
Not: VBTS kapsamında getirilen tedbirler, payın işlem gördüğü pazarın/platformun işlem kuralları, pazar değişimi veya diğer nedenlerle uygulanan işlem esaslarından ayrı olarak değerlendirilir. Buna göre VBTS tedbirleri diğer düzenlemeler veya kararlarla uygulamaya alınan işlem esaslarının geçerlilik süresinden ayrı olarak tedbir süresinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
DİĞER ŞİRKET HABERLERİ Banvit Yem Sanayii (BANVT):
Barem Ambalaj (BARMA): Şirket mevcut 52,5mn TL olan çıkarılmış sermayesinin, 210mn (%400, bedelsiz) TL artırılarak, bir defaya mahsus olmak üzere 200mn TL olan kayıtlı sermaye tavanının aşılarak, 262,5mn TL’ye yükseltilmesine karar verildiğini duyurmuştur.
Bilici Yatırım (BLCYT): Firmanın Adana OSB’de yapımı devam eden yeni tesisinin çatısı üzerine güneş enerjisinden elektrik üretim (GES) tesisi kurulmasına karar verilmiştir. Kurulacak tesisin kurulu gücü 2.313 kwe olup, yıllık yaklaşık olarak 3.075.000 Kws/yıl elektrik üretmesi ve tesisin kurulumun maliyetinin 1,27mn USD olması beklenmektedir. Yatırım öz kaynaklarla finanse edilecektir. Yeni Tesis çatısı üzerine yapımı tamamlanacak projenin devreye alınması ile birlikte firmanın toplam elektrik giderin de %65’lik bir tasarruf sağlanacak olup, bu tasarrufun konsolide mali tabloların net karlılığına şuandaki fiyatlarla %20 etki etmesi beklenmektedir. Tamamlanacak bu GES projesi ile birlikte firmann kurulu gücü solo bazda 6.370 kwe ve 8.095.000 kws/ yıl elektrik üretim kapasitesine, Konsolide mali tabloya etki eden iştiraklerle birlikte toplam kurulu gücü 13.392 kwe, yıllık elektrik üretim kapasitesi ise 17.395.000 kws çıkacaktır. Firmanın Güneş enerjisinden elektrik üretim (GES) projelerine yatırımları devam edecektir.
Borusan Mannesmann (BRSAN): Şirket, Devlet Su İşleri 4. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Ereğli-İvriz Sağ Sahil Sulaması Yenileme Çelik Boru Temini 3.Kısım İhalesi”‘ne, Noksel Çelik Boru San. A.Ş. ile kurmuş olduğu iş ortaklığıyla katılmış ve söz konusu ihale 398,9mn TL bedel ile iş ortaklığı tarafından kesin olarak kazanılmıştır. İhalede Borusan Mannesmann’ın payı 199,1mn TL’dir. Söz konusu boruların sevkiyatı 2023 yılı ilk çeyreğinde yapılmaya başlanacak ve aynı yılın ikinci çeyreğinde tamamlanacaktır.
İzmir Demir Çelik (IZMDC): Şirketin %85,44 oranla bağlı ortaklığı konumunda olan İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin halka arz sürecine ilişkin Aracı Kuruluş olarak bir aracı kurum yetkilendirilmiş olup “Halka Arz Aracılık Yetki Sözleşmesi” 05.12.2022 tarihinde imzalanmıştır.
Lider Turizm (LIDER): Şirket, 01.11.2022-30.11.2022 tarihleri arasında 83 adet araç satın almış olup, toplam araç alım fatura tutarı KDV hariç 34,8mn TL’dir. Böylelikle; 2022 yılında yapılan toplam araç alımı 1.031 adet olarak gerçekleşmiş ve toplam araç alım fatura tutarı KDV hariç 444,5mn TL’ye ulaşmıştır. 30.11.2022 itibari ile filodaki araç sayısı 3.972 adete ulaşmıştır.
Meditera Tıbbi Malzeme Sanayi (MEDTR): Şirket tarafından, EPDK Yönetmeliği kapsamında İzmir Tire’de bulunan üretim tesisindeki uygun alanların güneş panelleri ile kaplanmasına, bu proje çerçevesinde yaklaşık 3.600m2 alana güneş paneli yerleştirilerek 735 KWP elektrik üretimi gerçekleştirilmesine karar verildiği, söz konusu güneş enerjisi yatırımının 2023 yılı birinci çeyreği içerisinde faaliyete geçmesinin planlandığı açıklanmıştır.
Elektrik üretilmesi için toplam 9mn TL – 10mn TL arasında yatırım yapılmasının öngörüldüğü ve bu yatırımın, yatırım teşvik ile yapılması kapsamında başvuru işlemlerinin başlatılacağı açıklanmıştır. Yatırım tamamlandığında Şirket’in üretim faaliyetlerinde ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisinin yaklaşık %16-20’sinin bu santralden karşılanması hedeflenmektedir.
Naturel Yenilenebilir Enerji (NATEN): Şirket sermayesinin toplam % 60,00 oranındaki payına isabet eden Yusuf ŞENEL’e ait 3mn adet A Grubu ve 16,8mn adet B grubu olmak üzere toplam 19,8mnTL nominal değerli paya karşılık gelen 19,8mn adet payın tamamı yine Yusuf ŞENEL’in sermayesinin %100’üne sahip olduğu NATUREL HOLDİNG A.Ş.’ye 1 TL nominal değere karşılık gelen pay başına 165,00 TL ile toplam 3.267mn TL bedelle 05.12.2022 tarihinde devredildiği hususu anılan pay sahipleri tarafından Şirkete bildirilmiştir. Söz konusu devir sonucunda şirketin yönetim ve kontrol yapısında değişiklik meydana gelmediği için Sermaye Piyasası Kurulu’nun “Pay Alım Teklifi Tebliği” hükümleri uyarınca zorunlu pay alım teklifinde bulunulmayacağı hususu ilgili taraflarca Şirkete bildirilmiştir.
Sinpaş GYO (SNGYO): Şirket sahip olduğu 33,9mn TL’lik nominal hisseyi borsada işlem gören tipe dönüşüm için MKK’ya kaydettirdi. Şirketin ödenmiş sermayesi 1.500mn TL seviyesinde bulunuyor. Buna göre MKK’ya kaydettirilen söz konusu hisseler, ödenmiş sermayenin %2,3’ünü oluşturuyor.
Sun Tekstil (SUNTK): Şirketiin bağlı ortağı Ekoten Tekstil’in İzmir/Torbalı Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan örgü fabrikasında yapılacak, kapasite artırımı ve ürün çeşitliliğine imkan tanıyan, tutarı 1,26mn USD olan 20 adet yuvarlak örgü makinası ve 5 adet yapay zeka destekli kumaş hata tespit sistemi yatırımlarıyla ilgili olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nce düzenlenen işveren payı desteği, vergi indirimi, gümrük vergisi muafiyeti ve kdv istisnasi destek unsurlu yatırım teşvik belgesi alınmıştır. SGK primi işveren payı 3 yıl, yatırıma katkı oranı %35 (vergi indirimi yaklaşık olarak 8,2mn TL) olacaktır. Söz konusu belgenin bitiş tarihi 20 Ekim 2025 olarak belirlenmiş olup, gerekli görülmesi halinde uzatılabilecektir. Yatırımın 2023 yılsonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir.
FAİZ PİYASALARI
Pazartesi günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %9 seviyesinde yatay seyretti. TCMB dün 37 milyar TL’lik (%9’dan, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 272 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa ve uzun vadeli tarafta yükselişler gözlenirken, orta vadeli tarafta düşüşler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 65 baz puana yaklaşan yükselişler ve orta vadeli tarafta 70 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, uzun vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü.
GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı