Dün risk iştahı zayıf bir gündü. ABD'de borsalar %0,4-0,6 arasında geriledi. Çin'den gelen zayıf PMI'lar fiyatlamalarda önemli bir etken oldu. Diğer yandan Almanya TÜFE beklentilerin altında gerçekleşti. Bu ortamda, Dolar Endeksi (DXY) güçlü görüntüsünü sürdürdü (104,7'ye kadar yükseliş). Amerikan tahvil faizlerinde de aşağı yönlü hareket devam etti. 2 yıllık %4,35, 10 yıllık %3,61'e kadar geriledi. Avrupa'da piyasalar genel olarak negatifti. Euro Stoxx 50 endeksi %1,7 düşüşle günü tamamladı. Yurtiçi tarafta seçim sonrası kesintisiz ilk 3 işlem gününde %8'in üzerinde yükseliş kaydeden BİST-100'de dün %1,3'lük gerileme gözlendi. Gün içinde 4.982'den satışla karşılasan endekste kapanış 4.887 seviyesinden oldu. BİST-100'deki 58 hissenin ekside kapattığı BİST-100'de, XBANK %3'ün üzerinde düşüş kaydederken, TUPRS, THYAO ve EREGL'deki geri çekilmeler de endeksteki düşüşte etkili oldu. Bu sabaha bakıldığında, ABD'de Temsilciler Meclisi'nde borç tavanı tasarısının geçmesine karşın Amerikan vadelileri yatay. Diğer yandan Avrupa vadelileri ise artıda. Asya'da da borsalar alıcılı. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi yaklaşık %0,5 artıda. Bu sabah BİST-100'ün güne hafif alıcılı bir açılış yapmasını bekliyoruz. Makro takvimde bugün yurtiçi ve yurtdışında PMI verileri takip edilecek. Avrupa Bölgesi'nde işsizlik oranı, TÜFE, ECB toplantı tutanakları açıklanacak. ABD'de ise istihdama yönelik veriler ve inşaat harcamaları izlenecek veriler arasında. Ek olarak TSİ 12:30'da ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması bulunuyor.
Makroekonomi
Yurt içinde, TÜİK tarafından bu yılın ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyüme verileri yayınlandı. Ekonomi, başta özel ve kamu tüketimi olmak üzere yatırım kaleminin de desteğiyle 1. çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre %4 ile Bloomberg beklentisi olan %3,5'in üzerinde büyüme gerçekleştirdi. 1. çeyrekte mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH, çeyreksel bazda %0,3 büyüme sergileyerek bir önceki çeyreğe göre yavaşlama kaydetmekle birlikte son iki çeyrekte büyüme gözlendi. Çeyreksel bazda geçen yılın üçüncü çeyreğinde %0,1 oranında daralmanın ardından geçen yılın son çeyreğinde %0,9 oranındaki büyüme ile söz konusu daralma telafi edilmişti. Milli gelir 2022 yılındaki 15 trilyon TL'den bu yılın ilk çeyreği sonu itibarıyla 17,1 trilyon TL'ye çıkarken, dolar cinsinden 905,5 milyar USD'den 970 milyar USD'ye yükseldi.
ABD tarafında, istihdam piyasası verilerinden nisan ayı JOLTS açılan iş sayısı verisi, hafif düşüş beklentilerine karşın yaklaşık son iki yılın en düşük seviyesi olan 9,75 milyondan 10,10 milyon seviyesine hafif yükseldi. Açılan iş sayısının beklentilerin üzerinde gelmesi, firmaların iş gücü talebinin kısmi güç kazandığına ve iş gücü piyasasında kısmi toparlanmaya işaret etti.
Almanya'da mayıs ayı öncü TÜFE verisi takip edildi. Almanya'da manşet TÜFE aylık bazda nisanda %0,4 artışın ardından mayıs ayında enerji ve gıda fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle %0,1 oranında sürpriz bir şekilde düşüş kaydetti, beklentiler ise aylık %0,2 artış yönündeydi, yıllık bazda ise %7,2'den %6,1 seviyesine gerileyerek beklentilerin (%6,4) altında gerçekleşti ve böylece Mart 2022'den bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. AB'de ülkeler arası karşılaştırmalarda ölçüt olarak kullanılan AB uyumlu TÜFE ise aylık bazda nisanda %0,6 artışın ardından mayısta aylık %0,2 düşüş kaydetti, beklentiler ise %0,2 artış yönündeydi, yıllık bazda ise %7,6'dan %6,3 seviyesine gerileyerek beklentilerin (%6,7) altında gerçekleşti ve böylece Şubat 2022'den bu yana en düşük seviyede kaydedildi.
Öte yandan, Fransa'da ve İtalya'da bu yılın ilk çeyreğine ilişkin GSYH büyümesi nihai verileri açıklandı. Fransa ekonomisi, geçen yılın son çeyreğinde %0 oranında büyümeyle durağan seyretmenin ardından nihai verilere göre, bu yılın ilk çeyreğinde öncü verilerle uyumlu olarak %0,2 oranında büyüme kaydetti. İtalya ekonomisi ise, geçen yılın son çeyreğinde %0,1 oranında daralmanın ardından bu yılın ilk çeyreğinde büyüme oranı %0,5'ten %0,6 seviyesine hafif yukarı yönlü revize edildi.
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,
ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ilişkin sinyal verecek olan mayıs ayı S&P Global imalat sektörü nihai PMI verisi TSİ 16.45'te ve ISM imalat sektörü endeksi verisi TSİ 17'de takip edilecek. Öncü veriye göre ABD'de mayıs ayı imalat PMI, zayıflayan talebin ve yeni siparişlerdeki düşüşün etkisiyle 50,2'den 48,5 seviyesine gerileyerek imalat sektörünün daralmaya geçtiğine işaret etmişti. Detaylara bakıldığında, mayısta yeni siparişlerde son üç ayın en hızlı düşüşü görülürken, özellikle yeni ihracat siparişlerinde daha keskin bir düşüş gözlenmişti ve pandemi dönemi hariç tutulduğunda Mayıs 2009'dan bu yana en hızlı düşüşü kaydetmişti. Nisan ayına ilişkin ISM imalat sanayi endeksi ise 46,3'ten 47,1 seviyesine beklentilerin üzerinde yükselerek imalat sanayinde daralmanın yavaşladığına işaret etmekle birlikte, daralma bölgesindeki seyrini altıncı aya taşımıştı. Mayısta ise ISM imalat sanayi endeksinin 47 seviyesine hafif gerileyerek imalat sektöründe daralma hızının hafif arttığına işaret etmesi bekleniyor.
Bunun yanında, ABD'de istihdam piyasası verilerinden, mayıs ayı ADP özel sektör istihdam verisi TSİ 15.15'te izlenecek. ADP özel sektör istihdam artışı, nisanda 142 bin kişi seviyesinden 296 bin kişi seviyesine yükselerek beklentilerin (150 bin kişi artış) belirgin şekilde üzerinde gelmişti ve böylece Temmuz 2022'den bu yana en güçlü seviyede gerçekleşmişti. Nisanda özel sektör istihdamındaki güçlü artışta, özellikle işverenlerin, personel maaş artışlarını kontrol altında tutmalarının desteğiyle yoğun bir şekilde işe alımları artırmaları etkili olmuştu. Detaylara bakıldığında hizmetler, inşaat ve madencilik sektörleri istihdam artışı kaydederken, buna karşın imalat sanayinde istihdamın düşüşünü sürdürmesi ve hizmet sektöründe bazı sektörlerde (finansal hizmetler vb.) istihdam düşüşleri gözlenmesi, istihdam artışının tabana yaygın olmadığına işaret etmişti.
Ayrıca ABD'de 27 Mayıs haftasına ilişkin haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi TSİ 15.30'da takip edilecek. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi, 225 bin kişi seviyesinden 229 bin kişi seviyesine hafif yükselişle iş gücü piyasasında sıkı görünüme işaret etmekle birlikte düşük seviyelerdeki seyrini sürdürmüştü.
Ayrıca ABD'de konut piyasası verilerinden, nisan ayı inşaat harcamaları verisi TSİ 17'de takip edilecek. İnşaat harcamaları şubata aylık %0,3 oranında düşüşün ardından martta aylık %0,3 artışla toparlanma kaydetmişti, nisanda ise aylık artış hızının %0,2 seviyesine yavaşlaması bekleniyor.
Avrupa tarafında ise, piyasaların odak noktasında TSİ 14.30'da ECB'nin 3-4 Mayıs tarihli toplantısına ilişkin tutanakların yayınlanması olacak. ECB, son toplantısında faizleri beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan artırarak faiz artırım hızını düşürmekle birlikte faiz artışlarına devam sinyali vermişti. Karar metninde, gelecek kararların faizlerin yeteri kadar kısıtlayıcı olmasını sağlamaya dönük olacağı, faizlerin gerektiği kadar kısıtlayıcı bölgede kalacağı, bunun yanında faiz seviyesi ve kısıtlayıcı seviyede kalma süresini belirlemede veriye bağlı yaklaşımın sürdürüleceği belirtilmişti. Ayrıca Banka bilançosuna ilişkin olarak temmuz ayında Varlık Satın Alma Programı (APP) kapsamındaki yeniden alımların durdurulmasının öngörüldüğü ve söz konusu portföyün ölçülü ve tahmin edilebilir hızda azaltılacağı ifade edilmişti. ECB Başkanı Lagarde ise, fiyat baskılarının güçlü kalmaya devam ettiğini belirterek, sıkı para politikası koşullarının orta vadeli %2 enflasyon hedefine ulaşılıncaya kadar devam edeceğini, faiz artırımlarının durmadığını ve daha fazla adım atmalarının gerekli olduğunu vurgulamıştı. Son günlerde başta Lagarde olmak üzere birçok üye ECB'nin faiz artırımlarının devam etmesi gerektiğini desteklerken, bazı üyelerin ise daha fazla faiz artırım ihtiyacının azaldığını ve Banka'nın faiz artış döngüsünün sonuna yaklaştığını değerlendirdikleri gözlenmekte. Bu kapsamda, Banka'nın bugün yayınlanacak son toplantı tutanaklarında, Banka'nın gelecek dönemde izleyeceği para politikasına yönelik olası yeni sinyaller yakından izlenecek.
Bunun yanında, Avrupa genelinde son ekonomik görünüme ilişkin bilgi verecek olan mayıs ayı HCOB imalat sektörü nihai PMI verileri takip edilecek. Bölge genelinde öncü verilere göre mayısta imalat PMI'lar, 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyirlerini sürdürmüştü. Bu kapsamda imalat PMI'lar, Almanya'da 44,5'ten 42,9'a, Euro Bölgesi'nde 45,8'den 44,6'ya ve İngiltere'de 47,8'den 46,9'a gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına işaret ederken, Fransa'da ise 45,6'dan 46,1'e hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etmişti.
Öte yandan, ECB'nin para politikasına da yön verecek olan enflasyon verilerinden, Euro Bölgesi'nde mayıs ayı öncü TÜFE verisi TSİ 12'de takip edilecek. Euro Bölgesi'nde manşet TÜFE'nin nisanda aylık bazda artış hızı ise %0,9'dan %0,6 seviyesine beklentilerle uyumlu olarak yavaşlarken, yıllık bazda ise mart ayındaki Şubat 2022'den bu yana en düşük seviye olan %6,9'dan nisanda %7 seviyesine hafif yükselmişti. Yıllık bazda çekirdek TÜFE ise mart ayında ulaştığı rekor seviye olan %5,7'den nisanda beklentilerle uyumlu olarak %5,6 seviyesine hafif gerilemişti. Öncü verilere göre, Euro Bölgesi'nde manşet TÜFE'nin mayısta aylık bazda artış hızının %0,6'dan %0,2 seviyesine yavaşlaması, yıllık bazda ise %7'den %6,3 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Yıllık bazda çekirdek TÜFE'nin ise mayısta %5,6'dan %5,5 seviyesine gerilemesi bekleniyor.
Diğer yandan, TSİ 20'de Philadelphia Fed Başkanı Harker'ın, TSİ 12.30'da ECB Başkanı Lagarde'ın ve TSİ 15.30'da ECB Yönetim Konseyi Üyesi Villeroy'un konuşmaları, Fed'in ve ECB'nin para politikasına ilişkin olası yeni sinyaller bakımından yakından izlenecek.
Yurt içinde ise, TSİ 10'da mayıs ayı S&P Global/İSO imalat sektörü PMI verisi takip edilecek. Nisan ayında S&P Global/İSO Türkiye imalat PMI, 50,9'dan 51,5 seviyesine yükselerek imalat sektöründe büyümenin hızlandığına işaret etmişti ve böylece büyüme bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Veri, nisanda faaliyet koşullarındaki güçlenmenin, Aralık 2021'den bu yana en yüksek seviyelerdeki seyrini sürdürdüğüne ve şubatta meydana gelen depremlerin gözlenen olumsuz etkilerinin aşılmakta olduğuna işaret etmişti. Detaylara bakıldığında, nisan ayında birçok firmanın, talep koşullarındaki güçlenmeyle birlikte yeni siparişler ve üretimde artış bildirdikleri ve bazı firmaların da, şubat ayındaki depremlerin ardından devam eden toparlanmayla birlikte iş yüklerinin arttığını belirttikleri gözlenmişti. Özellikle, nisanda toplam yeni işler, yeni ihracat siparişleri ve üretimdeki artışlar mart ayına göre daha hızlı gerçekleşmişti ve üretimdeki genişleme son 20 ayın en yüksek oranında kaydedilmişti.
Diğer yandan, bugün TCMB tarafından haftalık DTH, rezerv ve sermaye hareketleri istatistikleri yayınlanacak.
Şirket haberleri
Borusan Yatırım ve Pazarlama (BRYAT, Nötr): Borusan İstikbal Ticaret Türk A.Ş.'nin Borusan Tedarik Zinciri Çözümleri ve Taşımacılık A.Ş. nezdinde sahip olduğu 7.500,01 TL tutarında sermayeyi temsil eden 1 Kuruş nominal değerde B Grubu 750.001 adet payın Şirket tarafından 1 TL bedel ile devralınmasına karar verilmiştir. Söz konusu işleme konu pay devri gerçekleştirilmiştir.
Girişim Elektrik Sanayi (GESAN, Sınırlı Pozitif): Şirket, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ''2023 Yılı Dicle Edaş Diyarbakır, Mardin Ve Şanlıurfa İlleri Kapasitör Bankları Tesis Yapım İşi'' konulu ihaleye girmiş ve en avantajlı fiyat vererek ihalede 1. olmuştur. İhale toplam bedeli KDV hariç 29,6mn TL'dir.
Ayrıca Şirket, ADM Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ''Trafo Alımı'' konulu ihaleye girmiş ve en avantajlı fiyat vererek ihalede 1. olmuştur. İhale toplam bedeli KDV hariç 7,6mn USD'dir. (Güncel baz USD/TL kuru ihale toplam bedeli KDV hariç 157mn TL'dir.)
GSD Holding (GSDHO, Sınırlı Pozitif): Şirket'in %100 bağlı ortaklığı GSD Shipping B.V. ile Sumitomo Corporation garantörlüğünde bağlı ortaklığı Sumisho Marine Co. Ltd. arasında, Japonya'da inşa edilecek bir adet kuru yük gemisi yapımı konusunda, niyet mektubu imzalanmıştır.
Kocaer Çelik (KCAER, Sınırlı Pozitif): Şirket, Amerika kıtasına yönelik toplam 15,3mn USD tutarında ve yurt içine ihraç kayıtlı olarak 11mn USD tutarında olmak üzere toplam 26,3mn USD tutarında çelik profil siparişi almıştır. Siparişlerin teslimatlarının Haziran-Temmuz ayları içinde tamamlanmasının planlandığı açıklanmıştır.
Kontrolmatik Teknoloji (KONTR, Sınırlı Pozitif), ARD Grup Bilişim Teknolojileri (ARDYZ, Sınırlı Pozitif): ARD Grup Bilişim Teknolojileri A.Ş.'nin %100 bağlı ortaklığı olan, tüm sektörlerde yerleşkelerin yönetimi ve operasyonel süreçlerinde kullanılan, Büyük Veri İşleme (Big Data), Sayısal İkiz (Dijital Twin), Nesnelerin İnterneti (IoT), Gömülü İş Zekası (Embedded BI), Ontoloji, Bina Bilgi Sistemleri (BİM, CObie, IFC) Modellerini kullanarak kendi yazılım platformu ile tesis yönetim sistemi (Facility Management System) yazılımları geliştiren Signum Teknoloji Tanıtım Ve Eğitim A.Ş.'nin, %49 oranına denk gelen şirket payları, 175.000 Adet KONTR hissesi karşılığında Kontrolmatik Teknoloji Enerji ve Mühendislik A.Ş.'ye devredilmiştir.
Sektör haberleri
Bankacılık: BDDK, 2023 yılının Nisan ayına ait Bankacılık Sektörü verilerini açıkladı. Buna göre; Bankacılık sektörünün ayı net dönem karı bir önceki aya göre %4,8 oranında düşerek 38,6 milyar TL'ye gerilemiştir. Diğer ve olağanüstü gelir/giderde normalleşme gözlenirken, karşılık giderlerindeki düşüş ve ticari kardaki artışa karşın net faiz gelirlerinin azalması net dönem karının düşmesinde önemli bir etken olmuştur. Diğer yandan, kamunun nisan karı aylık bazda %12,7 oranında artarak 9,4 milyar TL'ye çıkarken, özel sektörün karı %9,3 gerilemiş ve 19,2milyar TL olmuştur. Nisan ayı karı ile birlikte bankacılık sektörünün 2023 Ocak – Nisan dönemi karı bir önceki yılın aynı dönemine göre %47,4 artarak 144,7 milyar TL'ye çıkmıştır. Sektörün aylık bazdaki net faiz gelirleri, artan mevduat faizlerinin baskısı ve TÜFE endekslilerin düşük katkısıyla aylık bazda %19,2 oranında gerileyerek 42,2 milyar TL'ye inmiş ve karın azalmasında önemli bir etken olmuştur. Net ücret ve komisyon gelirleri ise hafif artarak 19,3 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, ticari karın yaklaşık iki katına çıkarak 23,9 milyar TL'ye ulaşması ve karşılık giderlerin %27 azalarak 17 milyar TL'ye gerilemesi karı desteklemiştir. Mart ayında deprem kaynaklı olağanüstü 40 milyar TL net gider yazılmış, diğer faaliyet gelirleri karşılık iptal gelirleri ile birlikte 53 milyar TL olmuştu. Nisan ayında olağanüstü giderler 3,1 milyar TL'ye gerilemiş, diğer faaliyet gelirleri ise 14,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Son olarak, mart ayındaki 0,4 milyar TL'lik vergi gideri nisan ayında 8,8 milyar TL olmuştur. Nisan ayında kredi artış hızı sürmüştür. Buna göre; TL krediler aylık bazda %6 oranında büyürken; tüketici kredileri %4 artmıştır. Kredi kartlarında %11,5 artış gözlenirken, kobi kredilerindeki büyüme %7,3 olarak gerçekleşmiştir. Fonlama tarafında bakıldığında, TL mevduatlarda artış hızı azalarak da devam etmiş ve nisan ayında %4,7 büyüme gözlenmiştir. Bankacılık sektörünün kredi/mevduat oranı ise %84 ile 50 baz puan artmıştır. Bankacılık sektörünün net faiz marjı 21 baz puan daralarak %3,67 olmuştur. Sektörün ortalama özsermaye karlılığı ve aktif karlılığı da hafif düşmüştür. Söz konusu karlılık oranları %29,3 ve %2,9 olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan, Bankacılık sektörü sorunlu kredi oranı %1,85 ile 5 baz puan iyileşirken, sermaye yeterlilik oranı nisan ayında 69 baz puan azalarak %16,98 olmuştur.
Diğer şirket haberleri
Dardanel (DARDL): Şirket, NATO Tedarik Ajansı NSPA tarafından düzenlenen Rasyon Paket ihalesinde Teknik ve Ticari şartları karşılayarak 3+2 yıl süresince NATO'nun onaylı tedarikçisi olma hakkı kazanmıştır. Konu ile ilgili sözleşme süreci başlamıştır.
Naturelgaz Sanayi (NTGAZ): Şirket, Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş. tarafından gerçekleştirilen Sıkıştırılmış Doğal Gaz (CNG) ihalesi sonucunda 19 ilçe için toplam 107.069.789 Sm3'lük "CNG Alım İşi Sözleşmesi" imzalamıştır. 2022 yılında Trakyagaz'ın lisans sahibi olduğu dağıtım bölgesinde 14 ilçeye CNG ikmali Şirket tarafından gerçekleştirilmiş olup bu yeni ihale ve sözleşme ile birlikte ikmal edeceği ilçe sayısı 19'a çıkmıştır. Sözleşmeye göre anılan miktarın 43.696.388 Sm3'ünün 2023 yılında, 63.373.401 Sm3'nün ise 2024 yılında tüketilmesinin beklendiği açıklanmıştır.
Oncosem Onkolojik Sistemler (ONCSM): Şirket ile Akdeniz Üniversitesi Hastanesi arasında, "Kemoterapi Hazırlama ve Uygulama Setleri Hizmet Alımı" sözleşmesi, 9,4mn TL bedelle imzalanmıştır.
Penguen Gıda (PENGD): Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında Uşak ili sınırları içerisinde 6,8 MWp gücünde Arazi tipi güneş enerji santrali için, Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu başvurusu 31.05.2023 tarihinde Osmangazi Elektrik Dağıtım Şirketi'ne yapılmıştır.
Faiz piyasaları
Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %8,98'den %9,09 seviyesine yükseldi. TCMB dün 106,5 milyar TL'lik (%8,50'den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıca BİST'te kotasyon yoluyla 273,7 milyar TL (%10'dan, 1 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama tutarı ise 416,4 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 20 baz puana varan düşüşler görülürken, orta ve uzun vadeli tarafta 150 baz puana varan yükselişler gözlendi.
Günlük özet piyasa verileri
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı