Küresel piyasalar

ABD piyasaları, Silikon Vadisi Bankası’nın iflasının ardından haftanın son işlem gününü düşüşle tamamladı.

Dün piyasalarda neler oldu? ABD’de Silikon Vadisi Bankası ile ilgili gelişmelerin bankacılık sektörüne ilişkin endişeleri artırmasıyla pay piyasalarında negatif seyir izlendi. Silikon Vadisi Bankası’nın iflası, 2008 küresel finansal krizinden bu yana ABD’de kayıtlara geçen en büyük banka iflaslarından biri oldu. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da Silikon Vadisi Bankası çevresindeki gelişmeleri görüşmek üzere finansal sistemi düzenleyici kurumların yetkilileriyle bir araya geldi. Yellen’ın görüşmede, bankacılık düzenleyicilerinin konuya ilişkin uygun önlemleri alacaklarına tam güven duyduğunu, bankacılık sisteminin dirençli kalmaya devam ettiğini ve düzenleyicilerin bu tür olayları ele almak için etkili araçlara sahip olduğunu belirttiği bildirildi.

Silikon Vadisi Bankasının ardından New York merkezli Signature Bank’a da kayyum atandığı bildirildi. New York Finansal Hizmetler Departmanından yapılan açıklamada, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyuruldu. Signature Bank’ın, 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunduğu kaydedilen açıklamada, bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi. Makroekonomik veri tarafında ise, ABD’de tarım dışı istihdam Şubat ayında 311 bin kişi artarak 225 bin olan beklentinin üzerinde açıklanırken, işsizlik oranı %3,4’ten %3,6’ya yükseldi.

Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç ise aynı dönemde %0,2 artarak 33,09 dolara çıktı. Piyasa beklentileri ortalama saatlik kazancın söz konusu dönemde Ocak ayında olduğu gibi %0,3 artması yönündeydi. Analistler, ücretlerde beklentilerin altında kaydedilen artışın, Fed’in faiz artırımları konusundaki agresif tutumunu yeniden gözden geçirmesine neden olabileceğini belirtti. SVB’nin iflası sonrası para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in bu ayki toplantıda 50 baz puanlık faiz artışına gideceğine yönelik beklentiler %38’e gerilerken, 25 baz puanlık faiz artışı ihtimali %62’ye yükseldi. Faiz beklentilerine hassasiyeti yüksek olan iki yıllık tahvil faizleri %4,57 seviyesine, 10 yıllık tahvil faizleri de %3,70 seviyesine geriledi.

ABD hisse senedi endeksleri cephesinde Nasdaq endeksi %1,76 düşüşle 11.138,89 seviyesine gerilerken, S&P 500 endeksi %1,45 değer kaybıyla 3.861,59 seviyesinden kapandı. Dow Jones endeksi de %1,07 düşüşle 31.909,64 seviyesinden kapandı. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya cephesinde de ABD cephesindeki yansımaların beraberinde toparlanma ağırlıklı bir seyir görülüyor. Nikkei 225 Endeksi %1,52, Singapur %0,23 değer kaybederken; Hang Seng 40 Endeksi %2,33, KOSPI 200 Endeksi %0,55, Nifty 50 Endeksi ise %0,08 pozitif seyir izliyor. ABD vadeliler cephesinde de pozitif seyir hakim. Bugün yurt dışında veri akışı bulunmuyor. Gelecek gündemde neler var? Salı günü ABD’de NFIB küçük işletme iyimserliği ve TÜFE verileri takip edilecek. NFIB küçük işletme iyimserliği Şubat ayı verisine ilişkin olarak piyasa beklentisi bulunmuyor.

TÜFE cephesinde ise Şubat ayı manşet ve çekirdek verisinin yıllık olarak sırasıyla %6 ve %5,4 artışlar kaydetmesi bekleniyor. Çarşamba günü ise ABD’de Perakende satışlar ve ÜFE verileri takip edilecek. Perakende satışların Şubat ayında aylık %0,2 artması beklenirken, bir önceki ay verisi %3 seviyesinde gerçekleşmişti. ÜFE’nin ise Şubat ayında aylık %0,3 artması beklenirken, yıllık artışın %5,4 seviyesinde gerçeklemesi öngörülüyor. Euro Bölgesinde ise saat 13:00’da açıklanacak Ocak ayı Sanayi Üretimi verisinin aylık ve yıllık bazda %0,4 artması bekleniyor. Perşembe günü ise ABD’de Konut Başlangıçları ve Philadelphia FED Görünüm Endeksi takip edilecek. Aynı gün Euro Bölgesinde ise faiz kararı ve AMB Başkanı Lagarde’ın Konuşması izlenecek.

Dün piyasalarda neler oldu? Haftanın son işlem gününde BIST 100 endeksi %0,91 düşüşle 5.397 puandan başlangıç yaptı. Sabah saatlerinde 5.380 seviyesini test ettikten sonra 5.380-5.450 bandında dalgalanan endeks, ilerleyen saatlerde bankacılık hisselerine gelen alımlarla toparlanma eğilimi sergiledi. Ancak kapanışa doğru gelen satışların etkisiyle kapanış negatif bölgede gerçekleşti. BIST 100 Endeksi %1,13 kayıpla 5.385 seviyesinden kapandı. Bankacılık endeksi %0,39 yükselirken, sanayi endeksi %1,84 düşüş gösterdi. Bugün ne bekliyoruz? Bugün sona erecek bilanço dönemi sonuçları doğrultusunda, BIST 100 endeksinde küresel piyasalarda öne çıkan toparlanma eğiliminin desteğinin sınırlı kalabileceğini tahmin ediyoruz.

Yurt içinde bugün cari denge verisi izlenecek. Foreks anketine göre Ocak ayı cari işlemler medyan tahmini 9,87 milyar dolar, ortalama tahmini ise 9,23 milyar dolar açık oldu. 2023 yılı cari işlemler medyan ve ortalama beklentisi 44,25 milyar dolar açık oldu. Bugün 10:00’da TÜİK Ocak ayı perakende satış ve ciro endeksleri açıklanacak. Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %21,8 artmıştı. Buna ek olarak mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış aylık değişim %4,8 artış göstermişti.

Gelecek gündemde neler var? Yurt içinde Çarşamba günü Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi verisi ve saat 10:00’da TÜİK tarafından Şubat ayı konut satışları verisi açıklanacak. Konut satışları Ocak ayında önceki yılın aynı ayına göre %10,6 oranında artarak 97 bin 708 olmuştu. İpotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %10,9 gerileyerek, diğer konut satışları ise %16,2 oranında artış kaydetmişti. Perşembe günü ise 14:30’da TCMB Ocak ayı konut fiyat endeksi açıklanacak.

TCMB tarafından hesaplanan Türkiye Konut Fiyat Endeksi (TKFE), Aralık ayında bir önceki aya göre %5,3 oranında artarken, bir önceki yılın aynı ayına göre %167,8 artmıştı.Cuma günü ise saat 10:00’da Piyasa katılımcıları anketi 12 aylık enflasyon beklentisi açıklanacak. TCMB’nin Şubat ayı piyasa katılımcıları anketinin sonuçları, 2023 yıl sonu enflasyon beklentisi %35,76’ya, gelecek 12 ay beklentisi %30,75’e ve gelecek 24 ay beklentisi ise %18,11’e yükseliş göstermişti. Yıl sonu dolar kuru beklentisi ise 22,83 ile düşüş gösterirken, 2023 yıl sonu cari açık beklentisi 30,6 milyar dolar ve büyüme beklentisi %3,6 düzeyine gerilemişti.

ABD’de tarım dışı istihdam artışı beklentilerin üzerinde gelse de tahvil ve döviz piyasalarında daha çok beklentilerin altında kalan saatlik ücret artışları belirleyici oldu. Veri ve SVB’nin iflas durumunun ardından Fed’in Mart ayında faiz artırımına ilişkin 50bp’lik fiyatlamaların gündemden düşmesi, ABD 10 yıllık tahvil faizinin 18 bp düşüşle %3,71 seviyesine gerilemesine neden oldu. Avrupa tarafında da tahvil faizlerinde 20 bp’lık düşüşler gözlenirken Almanya 10 yıllık tahvil faizi %2,45’e çekildi. Küresel tahvil faizlerindeki geri çekilmenin etkisiylle Türkiye’nin eurobond getiri eğrisinde de düşüşler gözlenirken Eylül 2023 vadeli eurobond faizi 6 bp azalışla %8,95 seviyesine geriledi.

Hafta boyunca gerileyen Türkiye’nin 5 yıllık CDS’I ise Cuma günü 10 bp yükselişle 526 seviyesinden işlem gördü. Yurt içi tarafta ise işlem hacmi 4,9 milyar TL seviyesinde gerçekleşirken 2 yıllık gösterge tahvil faizl değişmeyerek %10,53, 10 yıllık tahvil faizi ise 26 bp düşüşle %11,58 seviyesinden günü tamamladı. TL likidite tarafında TCMB 40 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 50 milyar TL olarak yeniledi ve APİ ile haftalık repo fonlama tutarı 208 milyar TL seviyesine yükseldi. Ayrıca TCMB aynı gün valörlü swap işlemlerinden 4,2 milyar TL ilave fonlama sağladı. TCMB swap işlemleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü itibarıyla yaşayan swap işlemleri toplamı önceki haftaya göre yaklaşık 25 milyar TL azalarak 742,7 milyar TL seviyesine geriledi ve ABD doları bazında da 39,4 milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti. Haftalık swap ve repo toplam fonlama tutarı ise önceki haftaya göre 15,2 milyar TL artarak 950,7 milyar TL seviyesinde oluştu. TCMB para politikası hedefleri çerçevesinde piyasa fonlama komposizyonunda swap ağırlığının azalmaya devam etmesi beklenebilir.

Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan, Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nin 14 Mayıs’ta yenilenmesine ilişkin kararı imzaladı. YSK Başkanı Yener de, milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanı seçiminin 14 Mayıs’ta, Cumhurbaşkanı seçimi ikinci tura kalırsa 28 Mayıs’ta yapılmasına karar verdiklerini bildirdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı getiren “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” resmi gazete’de yayımlandı. Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş veya beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlar dahilinde beyan edilmesi sağlanacak.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydedebilecekler, 2022 yılı için matrah ve vergi artırımı imkanı sağlanacak. 31 Aralık 2022’den önce işlenen fiillere ilişkin olup yapılandırma son başvuru tarihine kadar tebliğ edilen idari para cezaları da yapılandırılabilecek. Sanayi üretimi 2023’ün ilk ayında hem düzeltilmiş hem de düzeltilmemiş olarak pozitif bölgeye geçti: düzeltilmiş verilerde %4,5, düzeltilmemiş olarak da %7,0’lık güçlü artışlar kaydedildi.

Aylık bazda da, mevsimsel düzeltilmiş olarak önceki ayın %1,7’lik artışının ardından %1,9’luk yükseliş söz konusu. Sektörel bazda ise, ekonominin diğer sektörlerine destek vermesi açısından önemli olan kimyada üretim düşüşü yavaşlarken; inşaatte düşüşün yükselişe döndüğünü izliyoruz. Üretimi destekleyen unsurlar olarak ise, otomotiv, mobilya, giyim-deri, bilgisayar&elektronik, elektrikli cihazlar ve makine&ekipman öne çıkmaya devam ediyor.

İnşaat maliyet endeksi Ocak’ta bir önceki aya kıyasla %15,32, yıllık bazda %78,52 yükseldi. Ayrıca, malzeme endeksi %69,01, işçilik endeksi%106,95 artış gösterdi. Veri aylık bazda 13 aynı zirvesi olarak kaydedildi. TÜİK, İşgücü İstatistikleri Ocak 2023 verilerini yayımladı. 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 166 bin kişi azalarak 3 milyon 424 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,5 puan azalarak yüzde 9,7 seviyesinde gerçekleşti. Veriler aylık bazda 5 aydan sonra yeniden tek hane olarak ölçülürken geniş tanımlı işsilik yüzde 21,9 ile 6 ayın zirvesini gördü. TCMB’nin 1 ay vadeli 500 milyon dolar tutarında döviz karşılığı TL swap ihalesine 251 milyon dolar teklif geldi. Gerçekleşen tutar 251 milyon dolar oldu. İhalede swap puanı minimum 528.10, ortalama 528.12, maksimum 532.00 oldu. Swap puanı teklif ortalaması ise 528.12 olarak gerçekleşti.

ABD ekonomisi Şubat ayında 311 bin net tarım dışı istihdamla 225 bin olan beklentinin üzerinde bir istihdam artışı yarattı. Bu veriye karşın işsizlik oranı %3,6 ile %3,4’lük beklentilerin üstünde gerçekleşti. Ortalama saatlik kazançlar ise beklentinin altında artış kaydetti. ABD Merkez Bankası, Silikon Vadisi Bankası’na benzer başka bir çöküşü önlemek için bankaların iskonto penceresine erişme şartlarını gevşetmeyi düşünüyor. Haberde bu adımın, bankaların, faiz oranlarındaki artışın ortasında değeri düşen tahvil ve diğer varlıkları satarak zararlarını kaydetmek zorunda kalmadan mevduat sahiplerinin para çekme taleplerini karşılama kapasitelerini artıracağı belirtildi. Haberde, yetkililerin bankanın kalan varlıklarına el koymasının ardından bazı bankaların likiditeyi desteklemek amacıyla Cuma günü iskonto penceresinden yararlanmaya başladığı belirtilirken, kaç bankanın bunu yaptığının net olmadığı belirtildi.

ABD’de on yılın en büyük banka iflası olan SVB’nin çöküşü sonrası birçok orta ve küçük çaplı banka için oluşan endişeler nedeniyle FDIC ve Fed sorun yaşayan bankalara daha fazla mevduat desteğine imkân sağlayacak bir fon yaratmak üzerinde çalıştıkları belirtiliyor. Federal Mevduat Sigorta Şirketi (FDIC) ve Fed, düzenleyicilerin Silicon Valley Bank’ın (SVB) iflasının ardından sorun yaşayan bankalarda daha fazla mevduat desteğine olanak sağlayacak bir fon yaratmayı değerlendiriyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Silikon Vadisi Bankası’nın kurtarılmayacağını ancak mevduat sahiplerini korumak için çalıştıklarını ifade etti. Bakan Yellen, CBS televizyonuna verdiği röportajda, SVB çevresindeki gelişmeler ve ABD bankacılık sistemindeki endişelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yellen, yaşanan durumu ele almak için uygun politikaları tasarlamak üzere tüm hafta sonu bankacılık düzenleyicileriyle çalıştığını aktardı. Yellen, bir bankada yaşanan sıkıntıların sağlam olan diğer bankalara yayılmamasından emin olmak istediklerini kaydetti.

New York merkezli Signature Bank’a da kayyum atandığı bildirildi.New York Finansal Hizmetler Departmanından (DFS) yapılan açıklamada, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyuruldu. Signature Bank’ın, 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunduğu kaydedilen açıklamada, bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi. Goldman Sachs, Mart ayı için Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) faiz artırım tahmininden vazgeçti ve 21/22 Mart toplantısında herhangi bir artış beklemiyor.

Goldman Sachs, “Bankacılık sistemindeki son stresin ışığında, FOMC’nin 22 Mart toplantısında faiz artırımı yapmasını beklemiyoruz ve Mart’tan sonraki yola ilişkin önemli bir belirsizlik var” dedi. ABD Hazine Bakanlığı, Şubat ayına ilişkin bütçe dengesi raporunu yayımladı. Buna göre, 1 Ekim 2022’de başlayan ve 30 Eylül 2023’te sona erecek 2023 mali yılının beşinci ayında, federal hükümetin bütçe açığı 262 milyar dolar olarak hesaplandı. Federal hükümet, geçen yılın aynı ayında ise 217 milyar dolarlık bütçe açığı vermişti. Böylece bütçe açığında geçen senenin aynı ayına kıyasla %21 artış gerçekleşti. Bu dönemde bütçe dengesine ilişkin piyasa beklentisi, bütçenin 256 milyar dolarlık açık vermesi yönündeydi.

Vestel (VESTL, Sınırlı Negatif): Vestel Elektronik 4Ç22’de 102 milyon TL net zarar açıkladı. Açıklanan rakam, hem kurum beklentimiz olan 135 milyon TL hem de ortalama piyasa beklentisi olan 392 milyon TL’lik net kar beklentisinin aksine zarar yönünde oluştu. Şirketin zarar açıklamasında, beklentileri aşan net finansman gideri temel etken olurken; 265,7 milyon TL’lik ertelenmiş vergi geliri söz konusu dönemde zararın bir miktar azalmasında destekleyici unsur oldu. 4Ç22’de net satış gelirleri, bizim beklentimiz olan 19,198 milyar TL ve piyasa ortalama beklentisi olan 19,124 milyar TL ile uyumlu, yıllık bazda %79,3 artarak 19,272 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. 4Ç22’de, Vestel Elektronik’in FAVÖK’ü yıllık bazda %48,9 düşüşle 1,329 milyar TL seviyesinde, kurum beklentimizin %9,6 üzerinde, piyasa ortalama beklentisinin ise %6,1 altında gerçekleşti. FAVÖK marjı bu dönemde yıllık bazda 17,3 puan azalışla %6,9 seviyesine geriledi.

Bagfaş (BAGFS, Nötr): Şirket hisse başına brüt 0,2531209 TL, net 0,2278088 TL nakit kar payı dağıtımını genel kurulun onayına sunacağını açıkladı. Açıklanan temettü tutarı, hissenin son kapanış fiyatına göre %0,72 temettü verimliliğine işaret etmektedir.

ŞOK Marketler (SOKM, Sınırlı Pozitif): Şok Marketler’in net karı geçtiğimiz yılın son çeyreğinde, piyasa ortalama beklentisi olan 579 mn TL ile uyumlu beklentimiz olan 522 mn TL’nin %10 üzerinde 574 mn TL seviyesinde gerçekleşti. Beklentimizin üzerinde gerçekleşen net karda, ertelenmiş vergi gelirinin tahminimizin üzerinde gerçekleşmesi etkili oldu. Şirket 4Ç22’de 58,8 mn TL ertelenmiş vergi geliri kaydedetti. Genel olarak beklentileri karşılayan sonuçlara karşın, net nakit pozisyonundaki iyileşmeyi olumlu olarak değerlendiriyor ve sonuçların hisse performansına yansımasını ‘sınırlı pozitif’ olarak değerlendiriyoruz.

Torunlar GYO (TRGYO, Sınırlı Negatif): Torunlar GYO geçtiğimiz yılın son çeyreğinde hem bizim hem piyasa ortalama beklentisi olan 16.915 mn TL’nin %9,7 üzerinde yıllık bazda %226,8 artışla 18.553 mn TL net kar açıkladı. Beklentimizin üzerinde gerçekleşen net karda, gayrimenkul değer artışının tahminimizin üzerinde gerçekleşmesi etkili oldu. Gayrimenkul yeniden değerleme gelir artışı 16,5 mlr TL’lik beklentimizin üzerinde 17,8 mlr TL seviyesinde gerçekleşti.

Yükselen Çelik (YKSLN, Nötr): Şirket hisse başına brüt 0,10 TL, net 0,09 TL nakit kar payı teklifini genel kurulun onayına sunacağını açıkladı. Temttü ödemesinin 13.10.2023 tarihinde gerçekleştirilmesi planlanıyor. Açıklanan kar dağıtım tutarı hissenin son kapanış fiyatına göre %0,9 temettü verimliliğine işaret etmektedir.

Sabancı Holding (SAHOL, Nötr): Şirket 10.03.2023 tarihinde pay başına 44,70-45,42 TL (ağırlıklı ortalama 44,97 TL) fiyat aralığından 510.000 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Böylece, toplam alınan geri payların sermayeye oranı %2,3412 ulaştı.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı