Küresel piyasalar

Küresel merkez bankalarından gelen sıkılaştırmacı adımların resesyon korkularını artırmasıyla ABD endeksleri ekside kapandı. Geçtiğimiz Cuma günü piyasalarda neler oldu? Geçtiğimiz Cuma günü ABD piyasaları Fed cephesinden gelmeye devam eden şahin söylemlere küresel merkez bankalarının da eşlik etmesi sonucunda artan küresel resesyon endişeleri sonucunda satıcılı seyir izledi. Özellikle makroeokonomik görünümde yavaşlamaya işaret eden verilere rağmen, yetkililerden enflasyonla mücadele konusunda gelen kararlı söylemler piyasalardaki görünümde tetikleyici rol oynadı. Fed Başkanı Powell hafta içerisinde yaptığı toplantıda yılsonuna kadar iki adet 25 baz puanlık faiz artırımı yapılabileceğinin sinyalini verirken, İsviçre, Norveç ve İngiltere Merkez Bankalarının da faiz artırım adımları attığı görüldü. Küresel cephede bu adımların resesyon pahasına atıldığı ve talep cephesinde negatif etkilerinin öne çıktığı belirtiliyor.

Tahvil faizleri cephesinde ABD 2 yıllık tahvil faizi %4,74 seviyesine, 10 yıllık tahvil faizi de %3,73 seviyesine geriledi. Nasdaq endeksi %1,01 düşüşle 13.492,52 puana gerilerken, S&P 500 endeksi de %0,77 değer kaybıyla 4.348,33 puandan kapandı. Dow Jones endeksi de %0,65 düşüşle 33.727,43 seviyesine geriledi. Küresel bazda dünyanın en büyük şirketlerini kapsayan FTSE All-World endeksi de %1 düşüş kaydederek haftalık bazda %2’nin üzerinde değer kaybetti. Haftalık bazdaki bu değer kaybı ABD’de Mart ayında başlayan bölgesel bankacılık krizinden bu yana yaşanan en sert düşüş olarak öne çıkıyor. ABD endeksleri cephesinde ise S&P 500 endeksi haftalık bazda %1,4 düşüşle 5 hgaftalık yükseliş döngüsünü sonlandırdı.

Nasdaq endeksi de %1,4 değer kaybıyla 8 haftalık yükselişini sonlandırırken, Mart ayından bu yana en kötü haftalık performansını gösterdi. Dow Jones endeksi de %1,7 düşüşle üç haftalık yükselişini sonlandırdı. Sektörel cephede en çok değer kaybedenlerin başında bilgi teknolojileri sektörü hisseleri %1’i aşan değer kaybıyla başı çekti. Hisseler özelinde Nvidia hissesi %2, Goldman Sachs hissesi de%1,5 geriledi. CarMax hissesi de güçlü finansal sonuçlarının desteğinde %10 yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya piyasalarında ise haftasonu Rusya’da yaşanan Wagner İsyanı’nın ardından satıcılı seyir görülüyor. Piyasalardaki riskten kaçış algısının kısmen hafif kalmasında, Rusya hükümeti ve Wagner grubu arasında varılan anlaşmanın etkili olduğunu gözlemliyoruz. Anlaşma, Yevgeny Prigozhin ve savaşçılarına yönelik isyan suçlamalarının düşürülmesini içeriyor.

Bu çerçevede sınırlı kalan piyasa tepkisi ışığında gece geç saatlerde 75 dolar varil seviyesine yaklaşan Brent petrol fiyatlarının 74 dolar/varil seviyesine yakınsadığını takip ediyoruz. Ancak, bu isyanın sonlandırılmasına karşın Wagner oluşumunun Rus rejiminin sürdürülebilirliğine ilişkin tehdit oluşturduğu yönündeki görüşlerin beraberinde, Rusya’da yaşanabilecek olası bir gerilimin küresel enerji piyasalarında aksaklıklara yol açabileceği yönündeki endişeleri güçlendirdiğini vurgulamak isteriz. Bu nedenle Rus rublesi, dolar karşısında %2,1 değer kaybıyla 86,37 seviyesinden güne başladı ve 2022 yılı Mart ayından bu yana en düşük seviyesini gördü.

ABD vadeliler cephesinde ise hafif alıcılı seyir hakim. Bugün ABD’de Dallas Fed imalat aktivitesi verisi takip edilecek. Hatırlanacağı üzere Mayıs ayı verisi aylık bazda 5,7 puan düşüşle -29,1 seviyesine gerilemişti. Gelecek gündemde neler var? Yarın ABD’de dayanıklı mal siparişleri, yeni konut satışları, CB tüketici güveni, Richmond Fed imalat endeksi verileri takip edilecek. Dayanıklı mal siparişleri Mayıs ayı öncü verisinin manşet bazda aylık olarak %1 düşüş kaydedeceği, çekirdek verinin ise değişim göstermeyeceği tahmin ediliyor. Yeni kout satışlarının da aylık bazda %3 düşüşle 663K seviyesine gerilemesi öngörülüyor. CB tüketici güveni Haziran ayı verisinin de aylık bazda 1,2 puan artışla 103,5 seviyesine yükselmesi bekleniyor. Richmond Fed imalat endeksi verisine ilişkin olarak ise piyasa beklentisi bulunmuyor. Hatırlanacağı üzere Mayıs ayı verisi 5 puan düşüşle -15 seviyesine gerilemişti.

Geçtiğimiz Cuma günü piyasalarda neler oldu? Haftanın son işlem gününde BIST 100 endeksi güne %1,50 yükselişle 5.510 seviyesinden başladı. Sabah saatlerinde 5.587 seviyesine kadar yükselen endeks, bu seviyeden gelen kar realizasyonları sonrasında 5.478 seviyesine kadar geriledi. Kapanışa doğru ise yoğunlaşan tepki alımlarının desteğinde 5.593 seviyesini test eden endeks, %2,85 yükselişle 5.583 seviyesinden kapandı. Bankacılık endeksi %3,27 yükselirken, sanayi endeksi de %2,73 artış kaydetti.

Bugün ne bekliyoruz? Endeksin yeni haftaya Rusya’da yaşanan Wagner İsyanı’nın potansiyel yansımalarına ilişkin endişelerin gelişmekte olan ülke piyasalarında yarattığı baskılanma ışığında satıcılı başlangıç yapacağını tahmin ediyoruz.  Ancak Kurban Bayramı tatili nedeniyle kısa işlem haftasının yaşanacağı haftada endekste düşük hacimli dar bant hareketlerinin de ön planda olabileceğini belirtmek isteriz. Bugün yurt içinde veri akışı sakin seyredecek.

Gelecek gündemde neler var? Yarın arife günü nedeniyle yurt içi piyasalar yarım gün açık olacak. Önümüzdeki hafta yurt içinde imalat PMI, TÜFE ve hazine nakit dengesi verileri takip edilecek. Hatırlanacağı üzere Mayıs ayı imalat PMI verisi aylık bazda değişim göstermeyerek 51,5 seviyesindeki seyrini sürdürmüştü. TÜFE verisine ilişkin olarak, hatırlanacağı üzere Mayıs ayı manşet verisi aylık ve yıllık bazda sırasıyla %0,04 ve %39,59 seviyelerinde artış kaydetmişti. Çekirdek veri de %46,62 artış göstermişti. Hazine nakit dengesi Mayıs ayı verisi de 169,82 mlr TL fazla olarak gerçekleşmişti.

Haftanın son işlem gününde yurt dışı tahvil piyasalarında alıcılı seyir izlendi. Almanya 10 yıllık tahvil faizi 14 bp azalışla %2,36, ABD 10 yıllık tahvil faizi 5 bp azalışla %3,75 seviyesine geriledi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS risk primi yatay seyirle 513 bp’dan işlem gördü. Hazine eurobond getirilerinde Eylül 2033 vadeli 10 yıllık Eurobond faizi 1 bp azalışla %8,79 seviyesinden işlem gördü. Döviz tarafında, ABD Dolar’ı major para birimlerinin büyük çoğunluğuna karşı değer kazanırken, Euro/Dolar paritesi hafif düşüş ile 1,0894, Dolar Endeksi de 102,83 seviyesinden fiyatlandı. Dolar / TL kuru ise 25,06 seviyesinden işlem gördü.

Yurt içi tarafta, TCMB Başkanı, Bankalar Birliği ile yapmış olduğu toplantı sonrası açıklamasında enflasyonla mücadeleye devam edileceğini ifade etti. Ekim 2025 vadeli 2 yıllık gösterge TL tahvil faizi 9 bp artışla %13,19, 10 yıllık tahvil faizi 29 bp azalışla %16,43 seviyesinden haftayı tamamladı. BIST Kesin Alım Satım Pazarında işlem hacmi 5,6 milyar TL seviyesinde oluştu. TCMB swap işlemleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü itibarıyla yaşayan swap işlemleri toplamı önceki haftaya göre 15,1 milyar TL artarak 817,1 milyar TL seviyesinde ve ABD Dolar’I bazında da 37,7 milyar ABD Dolar’ı seviyesinde oluştu . Swap ve repo dahil toplam fonlama tutarı ise 86,5 milyar TL azalarak 1 trilyon 106 milyar TL seviyesine geriledi.

Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre görüşmede, Rusya'da yaşanan son gelişmeler ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede aklıselim ile hareket edilmesinin gerektiğinin önemini vurguladı. Kremlin'den yapılan açıklamaya göre, Erdoğan Wagner isyanıyla mücadele eden Putin'e desteğini dile getirdi. Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile telefonda görüştü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede, Rusya'da yaşanan son gelişmeler ele alındı. Rusya'daki gerilimin sona ermesinin, Ukrayna sahasında geri dönülmez insani felaketlerin önünü aldığı belirtilen görüşmede, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'e, Rusya'daki gelişmelerin, Ukrayna'da adil barış yolunda yeni bir kilometre taşı olması temennisi iletildi. TCMB reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranları ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarıyla ilgili değişikliğe gitti. Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık %15,75 olarak belirlendi. Avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık % 16,75 olarak tespit edildi.Daha önce reeskont işlemlerinde uygulanan iskonto oranı %9,75; avans işlemlerinde uygulanan oran ise %10,75 seviyesindeydi. TCMB'nin yayınladığı menkul kıymet tesisi hakkındaki tebliğde değişikliğe dair tebliğde, 2022 yılının Haziran ayında uygulamaya girmiş olan bilançodaki TL ağırlığını tutturamayan bankalar için uygulanacak menkul kıymet tesisi oranında indirime gidilerek %10 olan menkul kıymet tutma yükümlülüğü %5e indirildi. Bununla birlikte önceki tebliğde banka bilançolarındaki TL ağırlılığı %60 olan yükümlülük bu tebliğde %57'ye hafif seviyede indirildi.

Sadeleştirmenin ilk adımları olarak görülen bu gelişmelerin banka bilançoları üzerindeki etkisini sınırlı pozitif olarak değerlendiriyoruz. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun, asgari ücretin 1 Temmuz 2023 itibarıyla brüt 13.414 TL, net 11.402 TL’ye yükseltilmesine ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Hazine ve Maliye Bakanımız Şimşek, Anadolu Ajansı'na, FATF'ın genel kurul toplantısına ve burada Türkiye'ye yönelik alınan karara ilişkin değerlendirmede bulundu. FATF'ın Haziran 2023 toplantılarının tamamlandığı bilgisini veren Şimşek, ilgili kuruluşca yayımlanan kamuoyu duyurusunda Türkiye'nin atmış olduğu olumlu adımlar ile etkililik alanındaki gelişmelere dikkatin çekildiğini söyledi.

Bakan Şimşek, FATF tarafından ülkemize yönelik belirlenen 7 eksikliğin, son toplantıda 2'ye indirildiğini belirterek, en kısa sürede bu eksiklikleri de tamamlayarak Türkiye'nin gri listeden çıkarılmasının sağlanacağını ifade etti. TBB, TCMB Başkanı Dr. Erkan’ın TBB Yönetim Kurulu ile yaptığı toplantıya ilişkin açıklama yaptı. TBB Yönetim Kurulu Başkanı Çakar, toplantının yapıcı ve çok yararlı geçtiğini belirtti. Çakar, bankacılık sektörünün dirençli ve sağlıklı bir yapıda olduğunu, paydaşlarına güven verdiğini, uluslararası yüksek standartlarda hizmet gördüğünü, ekonomi politikalarının ilgili tüm kesimlere doğru şekilde aktarılmasında önemli bir görev üstlendiğini belirtti.

TCMB Başkanı Erkan ise, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi için parasal sıkılaştırma sürecine başlanıldığını belirterek, enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar tüm ekonomik aktörlerin üzerine düşen görevleri yerine getirme konusunda kararlı bir duruş sergileyeceklerinden emin olduğunu ifade etti. Erkan, bankacılık sektörünün sağlam bilanço yapısının ülkemizde sürdürülebilir ekonomik büyümenin devamı, istihdamın yükseltilmesi ve cari dengede kalıcı iyileşmeyi hızlandıracak stratejik yatırımların desteklenmesine katkı sağlayacak düzeyde olduğuna dikkat çekti. Erkan, Makroihtiyati çerçevede sadeleştirme sürecinin etki analizleri yapılarak kademeli olarak gerçekleştirileceğini sözlerine ekledi.

ABD Başkanı Biden ve Hindistan Başbakanı Modi, yapay zeka, yarı iletkenler ve uzay dahil teknoloji sektöründeki yenilikler ile yatırımları görüşmek üzere ABD'li ve Hindistanlı şirketlerin üst yöneticileriyle bir araya geldi. ABD Başkanı Biden, görüşmede, iki ülkenin inovasyon ve işbirliğini yeni bir düzeye taşıdığını söyledi. Biden ayrıca, söz konusu şirketlerin yöneticilerine iki ülke arasındaki ekonomik bağların güçlendirilmesinde aktif rol alma çağrısında bulundu. Rusya Devlet Başkanı Putin, Wagner krizini toplumu bölme girişimi ve halkın sırtından vurulması olarak nitelendirdi. Rus yönetimine karşı isyan başlatan Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin ise Vladimir Putin'in kendilerini vatansever olarak tanımlayarak hiçbir Wagner savaşçısının kendisini suçlu görerek devlet başkanı veya FSB'nin talebiyle teslim olma niyetinde olmadığını ifade etti.

Rusya'da Wagner krizinin çözümü için Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ardından Wagner'in kurucusu Yevgeniy Prigojin ile görüşerek anlaşma sağladı. Belarus, görüşmenin ardından Prigojin'in tansiyonu düşürmeyi ve savaşçıların Rusya'da ilerleyişini durdurmayı kabul ettiğini duyurdu. Kremlin yönetimiyle anlaşan Wagner lideri de, üslerine döneceklerini açıkladı. Çin Başbakanı Li Çiang, Avrupa'da ekonomik güvenlik kaygılarının arttığı bir dönemde Almanya ve Fransa'ya yaptığı ziyaretlerde risk algısına karşı açıklık ve işbirliğini geliştirme çağrısında bulundu. Mart ayında göreve başlayan Başbakan Li, ilk yurt dışı ziyaretlerini Almanya ve Fransa'ya yaparak, ABD ile rekabetin ve gerilimlerin arttığı bir dönemde Çin'in Avrupa'nın "stratejik özerkliğini" desteklediği mesajını verdi.

Yunanistan'da genel seçimlerin kazananı Başbakan Miçotakis'in liderliğini yaptığı Yeni Demokrasi Partisi oldu. Oyların %40,5'ini alan Yeni Demokrasi Partisi, 300 sandalyeli parlamentonun 158'ini alarak tek başına iktidar olmak için gerekli olan 151 sandalye sayısını aştı. Miçotakis, seçim zaferinin, 'reformlar için yetki' olduğunu söyledi. İtalyan Maire Tecnimont SpA, Cumartesi günü yaptığı açıklamada Suudi Arabistan'da 2 milyar dolar değerinde yeni petrokimya sözleşmeleri aldığını bildirdi. İtalyan şirketten yapılan açıklamada, bu iki sözleşmenin Saudi Aramco ve Fransız TotalEnergies'in ortak girişimi olan Satorp rafinerisindeki petrokimya faaliyetlerinin büyümesine olanak sağlayacağı belirtildi. Şirket, yeni sözleşmelerin Maire için bu yıl şimdiye kadar 2,8 milyar dolarlık yeni sipariş alımı anlamına geldiğini söyledi.

Tekfen Holding (TKFEN, Pozitif): Tekfen Holding tarafından geçtiğimiz Cuma günü yapılan KAP açıklamasında şirketin yönetim kurulu tarafından Tekfen Holding ve grup şirketlerinin, yönetilebilir ciro büyümesi, sürdürülebilir, tahmin edilebilir karlılık ve taahhüt segmentinin enerji çözümlerine doğru transformasyonu temel vizyonu ve değer yaratmak amacından hareketle önümüzdeki 5 yıl içerisinde hayata geçirilmek üzere aldığı kararlar paylaşıldı. Söz konusu önlem ve aksiyonlarla toplam konsolide FAVÖK'ün gelecek 5 yılda toplamda enflasyondan arındırılmış bazda yaklaşık %40 artması öngörülüyor. Bu beklenti mevcut öngörülerimize göre muhafazakar olarak kalırken, enerji işinin ilk dönemlerinde konsolide FAVÖK’e katkısının negatif olabileceği göz önünde bulundurulduğunda makul olduğunu gözlemliyoruz. Yatırım planı konusunda tüm ayrıntılar açıklanmadığından, özellikle enerji işi konusunda daha fazla detaya sahip oldukça modelimizde yapacağımız güncellemelerle daha net sonuçlara ulaşacağız. Genel plana ilişkin olarak daha açıklayıcı olmak gerekirse, yüklü miktarda yatirim yapilacak olmasi nakit akisini ve marjlari ilk yillarda olumsuz etkileyecek olabilir. Ayrıca bu surecte belirtilen yatirimlara iliskin tutarda veya kompoziyonunda degisim de soz konusu olabilir. Hangi yatirimin hangi zamanlamayla yapilacagi da marjlari ciddi olcude etkileyebilir. Genel anlamda ise uzun vadede Tekfen Holding özelinde şirketin yeni yatırım planlarını küresel trendlere uyum sağlayarak karlılığın güçlendirilmesi cephesinde olumlu olarak görüyoruz. Özellikle yeni dünya düzenine uyum anlamında yeşil enerji yatırımlarına yoğunlaşılmasının Tekfen Holding’in enerji sektöründe de güçlü bir pozisyona sahip olmasını sağlayacağını düşünüyoruz.

MLP Sağlık Hizmetleri (MPARK, Pozitif): Şirket Cuma günü pay başına 74,15 TL – 75,75 TL (ağırlıklı ortalama 75,14 TL) fiyat aralığından toplam 25.000 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Böylece, geri alınan payların şirket sermayesine olan oranı %6,2369'a ulaştı.

Çelik Halat ve Tel (CELHA, Pozitif): Şirketin Yönetim Kurulu tarafından 23.06.2023 tarihinde, diğer hususlar yanında esas sözleşmenin 6.maddesinin Yönetim Kuruluna verdiği yetkiye istinaden 300.000.000 TL kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 41.500.000 TL çıkarılmış sermayenin tamamı nakden (bedelli) karşılanmak suretiyle 258.500.000 TL (%622,89 ) artırılarak 300.000.000 TL'ye çıkarılmasına karar verilmiştir.

Ahlatcı Doğal Gaz (AHGAZ, Pozitif): Şirket dün pay başına 7,60 TL – 7,77 TL fiyat aralığından (ağırlıklı ortalama 7,747 TL) toplam 1.000.000 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Böylece, geri alınan payların şirket sermayesine olan oranı %0,1154'e ulaştı.

Kaynak: Halk Yatırım

Hibya Haber Ajansı