Küresel piyasalar

Haftanın son işlem gününde piyasalarda neler oldu? Geçtiğimiz Cuma gününde küresel pay piyasalarında, borç tavanının yükseltilmesine yönelik yasa tasarısının Senato’da onaylanmasıyla vadeli kontratlarda güne pozitif başlayan endeksler, manşet veride beklentinin oldukça üzerinde açıklanan tarım dışı istihdam verisiyle resesyon beklentilerinin ötelenmesiyle birlikte alıcılı izlendi. Açıklanan tarım dışı istihdam verisi sonrasında Fed'in 14 Haziran'daki toplantıda politika faizini sabit tutacağına ilişkin beklentiler yüzde 75 seviyesinden yüzde 72'ye gerilemesine karşın işsizlik oranındaki yükseliş ve ortalama saatlik kazançlardaki yükselişin yavaşlamasından dolayı faizlerin değişmeyeceğine ilişkin öngörüler hala yüksek seviyede bulunuyor.

ABD Başkanı Joe Biden, borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek yasa tasarısına imza attı. Böylece, borç limitinin artırılmasıyla federal hükümetin nakit sıkıntısı çekmesinin ve temerrüde düşmesinin önüne geçildi. ABD 19 Ocak'ta 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşmış, ABD Hazinesi limiti aşmamak ve olası bir temerrüdü önlemek için olağanüstü önlemler almaya başlamıştı. Kongrenin borç limitini 5 Haziran'a kadar yükseltmemesi veya askıya almaması durumunda, Hazine'nin yükümlülüklerini yerine getirmek için kaynaklarının yetersiz kalacağı tahmin ediliyordu. Borç limitine ilişkin uzun süren müzakereler sonrası geçen hafta anlaşmaya varılmış, tasarı Kongreye sunulmuştu. Mali Sorumluluk Yasa Tasarısı, Temsilciler Meclisinde 117'ye karşı 314 oyla kabul edilmiş, Senatodan ise 36 "hayır" oyuna karşı 63 "evet" oyuyla geçmişti. ECB Başkanı Lagarde faiz artırımın devamına yönelik sinyal verdi.

Buna göre; enflasyonu orta vadede %2'ye çekmede kararlı olduklarını ve buna paralel faizleri şu ana kadar en yüksek hızda artırdıklarını belirtti. Adımlarını hızlı attıklarına ve hala önemli ölçüde sıkılaştırmanın yolda olduğuna işaret etti. Başkan Lagarde enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesaj verdi. Makro veriler cephesinde, ABD'de tarım dışı istihdam Mayıs’ta 339 bin ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı yüzde 3,7 oldu. Beklenti yüzde 3,5 açıklanması yönündeydi. Piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş kaydeden tarım dışı istihdam verisinin, bu dönemde 195 bin kişi artması öngörülüyordu. Ortalama saatlik kazançlar cephesinde ise saatlik kazançlar Mayıs’ta yıllık yüzde 4,3 arttı. Beklenti yüzde 4,4 artış yönünde bulunuyordu.

Tahvil faizleri cephesinde 2 yıllık tahvil faizi %4,54 seviyesine, 10 yıllık tahvil faizi de %3,72 seviyesine yükseldi. S&P 500 endeksi %1,45 artışla 4.282,37 seviyesinden kapanırken, Nasdaq endeksi %1,07 değer kazancıyla 13.240,77 seviyesine yükseldi. Dow Jones endeksi ise %2,12 artışla 33.762,76 seviyesinden kapandı. Avrupa Endeksleri de günü oldukça pozitif tamamladı. Euro Stoxx 50 %1,55, FTSE100 %1,56, CAC 40 %1,87, Almanya Dax Endeksi ise %1,25 oranında primlerle günü tamamladı. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya piyasalarında da Biden’ın borç tavanı tasarısını imzalamasının ardından genel olarak alıcılı seyir görülüyor. Çin’de Caixin hizmet PMI verisi açıklandı.

Veri Kasım 2020’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmasına karşın, Çin piyasalarının yatay pozitif seyir izlediğini görüyoruz. Mayıs ayı verisi aylık bazda 0,7 puan artışla 57,1 seviyesine geriledi. ABD vadeliler cephesinde ise hafif satıcılı seyir gözleniyor. Bugün ABD’de fabrika siparişleri, dayanıklı mal siparişleri ve ISM hizmet PMI verileri takip edilecek. Fabrika siparişleri Nisan ayı verisinin aylık bazda %0,8 artış kaydetmesi bekleniyor. Dayanıklı mal siparişleri Mart ayında %1,1 artış kaydetmişti. ISM hizmet PMI Mayıs ayı verisinin de aylık bazda 0,6 puan artışla 52,5 seviyesine yükselmesi öngörülüyor. Alt endeksler cephesinde ödenen fiyatlar, istihdam ve yeni sipariş endekslerine ilişkin olarak ise piyasa beklentisi bulunmuyor. Hatırlanacağı üzere ödenen fiyatlar endeksi Nisan ayında 0,1 puan artışla 59,6 seviyesine yükselmişti. İstihdam endeksi 0,5 puan düşüşle 50,8 seviyesine gerilerken, yeni siparişler alt endeksi de 3,9 puan artışla 56,1seviyesinde gerçekleşmişti.

Euro Bölgesinde de Sentix yatırımcı güveni ve ÜFE verileri izlenecek. Verilere ilişkin piyasa beklentisi bulunmuyor. Ancak hatırlanacağı üzere Mayıs ayı Sentix yatırımcı güveni verisi aylık bazda 4,36 puan düşüşle -13,93 seviyesine gerilemişti. ÜFE Nisan ayı verisi de aylık bazda %1,6 düşüş, yıllık bazda ise %5,9 artış kaydetmişti. Gelecek gündemde neler var? ABD tarafında makro veri gündemi bu hafta daha sakin geçecek. Çarşamba günü ABD’de Nisan ayına ilişkin ticaret dengesi verisinin açıklanması bekleniyor. Beklenti -75,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi yönünde bulunuyor. Perşembe günü ise haftalık işsizlik maaşı başvuruları verisi takibimizde olacak. Euro Bölgesi tarafında ise Salı günü Nisan ayına ilişkin Perakende satışlar verisi, Çarşamba günü ise OECD Ekonomik Görünüm Raporu ve AMB yetkilisi Guindos'un konuşması takip edilecek. Perşembe günü ise ilk çeyreğe ilişkin GSYİH verisi izlenecek.

Haftanın son işlem gününde piyasalarda neler oldu? Haftanın son işlem gününe %2,88 artışla 5.102,56 puandan başlangıç yapan endeks, sabah saatlerinde 5.147 puan seviyesine kadar yükseldi. İlerleyen saatlerde hafif realizasyonlarla karşılaşan endeks, 5.051 seviyesine kadar geriledi. Bu seviyeden gelen hafif tepki alımları sonrasında endeks günü %3,13 artışla 5.114,97 seviyesinden tamamladı. Bankacılık endeksi %7,04, sanayi endeksi %2,19 yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Açıklanan yeni kabineninin piyasalar tarafından olumlu karşılanması öncülüğünde endekste alıcılı seyrin etkili olacağını düşünüyoruz. Ancak kabinenin açıklaması öncesinde geçtiğimiz hafta belirgin olumlu fiyatlama yaşanmasına bağlı olarak gün içerisinde olası kar satışlarına karşı da temkinli olunması gerektiğini belirtmekte fayda görüyoruz.

Bugün yurt içinde enflasyon rakamları takibimizde olacak. TÜFE'de Mayıs ayı ortalama tahmin %0,06 artış olurken, yıllık veride ise medyan tahmin %39,80, ortalama %39,70 artışa işaret etti. Hatırlanacağı üzere Nisan ayı verisi aylık ve yıllık bazda sırasıyla %2,39 ve %43,68 seviyelerinde gerçekleşmişti. Çekirdek veri de yıllık bazda %45,48 artış kaydetmişti. Gelecek gündemde neler var? Çarşamba günü Hazine nakit dengesi verisi takip edilecek. Hatırlanacağı üzere Nisan ayı verisi 159,1 milyar TL açık olarak gerçekleşmişti. Cuma günü ise TSİ 10:00’da Nisan ayı sanayi üretimi verisinin açıklanması bekleniyor.

ABD’de Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin piyasa beklentilerini aşması güçlü istihdam piyasasına işaret etmesine karşın, ortalama saatlik kazançlar verisinin enflasyon baskılarında azalmaya işaret etmesi ışığında FED’in gelecek haftaki FOMC toplantısında politika faizini %70 olasılıkla sabit bırakması bekleniyor. Ancak diğer yandan, güçlü ekonomik aktivitenin devam etmesi durumunda Haziran ayını pas geçse bile Temmuz ayı için faiz artırım beklentileri ön planda kalmaya devam ediyor. Mayıs ayı enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından faiz kararı için sinyalin netleşmesi bekleniyor. Bu kapsamda ABD tahvil verim eğrisinde artış izlenirken 10 yıllık tahvil faizi 10 bp artışla %3,69’a yükseldi. Ekonomide ortodoks politikalara dönüleceği beklentileri ile Türkiye’nin risk priminde iyileşme ve Eurobond getilerinde düşüş eğilimi devam etti.

5 yıllık CDS primi ise 27 bp azalışla 551 baz puana, Eylül 2033 vadeli eurobond faizi de 22 bp düşüşle %9,11 seviyesine geriledi. Döviz tarafında majör para birimlerinin ABD Dolar’ı karşısında karışık seyir izlediği günde, Euro/Dolar paritesi 1,07 seviyesine geriledi. Yükselişini sürdüren Dolar/TL kuru ise 20,96 seviyesinden haftayı tamamladı. TL tahvil faizlerinde belirgin yükseliş izlenirken, Ekim 2025 vadeli 2 yıllık tahvil faizi 206 bp artışla %13,38 , 10 yıllık tahvil faizi ise 289 bp artışla %11,98 seviyesinden işlem gördü. BIST Kesin Alım Satım Pazarında işle m hacmi 3,9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. TCMB swap işlemleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü itibarıyla yaşayan swap işlemleri toplamı önceki haftaya göre 6,3 milyar TL azalarak 629,5 milyar TL seviyesine geriledi ve ABD doları bazında da 31,9 milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti. Swap ve repo dahil toplam fonlama tutarı ise önceki haftaya göre 66,3 milyar TL artarak 1 trilyon 324 milyar TL seviyesinde oluştu.

Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan yeni Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'ni açıkladı. Cevdet Yılmaz Cumhurbaşkanı Yardımcısı olurken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek oldu. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler oldu. Eski kabinedeki Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da görevlerini sürdürecek. Hazine ve Maliye Bakanlığına atanan Sayın Mehmet Şimşek düzenlenen devir teslim töreniyle görevi Nureddin Nebati’den devraldı. Bakan Şimşek, “Önümüzdeki dönemde bu hedefe ulaşmada şeffaflık, tutarlılık, öngörülebilirlik ve uluslararası normlara uygunluk temel ilkelerimiz olacaktır.

Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır“ dedi. Kurala dayalı, öngörülebilir bir Türkiye ekonomisi, özlenen refaha ulaşmamızda anahtar olacaktır. Küresel zorlukların, jeopolitik gerginliklerin arttığı bir konjonktürde kurumsal kalite ve kapasitemizi güçlendirerek makro finansal istikrarı önceliklendireceklerini aktardı. Ayrıca, orta vadede enflasyonun tek haneye düşürülmesi, öngörülebilirliğin artırılması, cari açığı azaltacak yapısal dönüşümün hızlanmasının ülke için hayati önem taşıdığını ifade etti. Ticaret Bakanlığının Mayıs ayı dış ticaret verisine göre, Mayıs ayında ihracat yıllık bazda %14,4 artarak 21,6 milyon dolara, ithalat ise yıllık bazda %16 artarak 34,3 milyar dolar oldu. İlk 5 aylık dönemdeki toplam ihracat yıllık bazda %0,2 artış gösterirken, ithalat %8,9 artış gösterdi. Böylece dış ticaret dengesi Mayıs ayında -12,7 milyar dolar seviyesine yükseldi.

İthalatın ihracatı karşılama oranı ise %63,1 seviyesine geriledi, geçen yıl aynı dönemde %64 seviyesindeydi. FAO Gıda Fiyat Endeksi, çoğu tahıl, bitkisel yağ ve süt ürünlerindeki düşüşlerin etkisiyle Mayıs ayında geriledi. FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs'ta aylık bazda yüzde 2,6 düşerken yıllık bazda ise yüzde 22,1 gerileyerek ortalama 124,3 puan oldu. Mayıs ayındaki düşüş, şeker ve et endekslerindeki artışlarla kısmen dengelenen bitkisel yağlar, tahıllar ve süt ürünleri fiyat endekslerindeki önemli düşüşlerle desteklendi.

Yurt içi pazarda otomobil ve hafif ticari araç satışları Mayıs ayında yıllık bazda %70,9 artışla 111.356 adet seviyesinde gerçekleşti. Mayıs ayında binek araç pazarı yıllık %68,5’lik yükselişle 87.218 adet, hafif ticari araç pazarı ise %79,9 yükselişle 24.138 adet seviyesinde gerçekleştiğini izliyoruz. Açıklanan Mayıs ayı verisi 2023 yılının en yüksek satış rakamı olurken, son 5 yılın en yüksek ikinci verisi olarak kayıtlara geçti. Ayrıca, açıklanan veri son 5 yılın ortalaması olan 51.581 adetin %116 üzerinde gerçekleşmeye işaret ediyor. JPMorgan Türk bankaları için yayımladığı raporda, özellikle uzun vadeli tahvillerde tavsiyesini "ağırlığını azalt"tan "nötr"e çevirdi. Şirket banka tahvillerinin cazip göründüğünü ancak belirsizlikler nedeniyle nötr duruşun korunduğunu belirtti.

ABD'de tarım dışı istihdam Mayıs’ta 339 bin ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı yüzde 3,7 oldu. Beklenti yüzde 3,5 açıklanması yönündeydi. Piyasa beklentilerinin üzerinde yükseliş kaydeden tarım dışı istihdam verisinin, bu dönemde 195 bin kişi artması öngörülüyordu. Ortalama saatlik kazançlar cephesinde ise saatlik kazançlar Mayıs’ta yıllık yüzde 4,3 arttı. Beklenti yüzde 4,4 artış yönünde bulunuyordu. Biden, Beyaz Saray ile Cumhuriyetçiler arasında uzun süren müzakerelerin ardından üzerinde anlaşmaya varılan Mali Sorumluluk Yasa Tasarısı'nı onayladı.

Böylece, borç limitinin artırılmasıyla federal hükümetin nakit sıkıntısı çekmesinin ve temerrüde düşmesinin önüne geçildi. ABD, 19 Ocak'ta 31,4 trilyon dolarlık borç limitine ulaşmış, ABD Hazinesi limiti aşmamak ve olası bir temerrüdü önlemek için olağanüstü önlemler almaya başlamıştı. Fed Başkanı Jerome Powell'ın 22 Haziran'da TSİ 17:00'de ABD Senatosu Bankacılık Komitesi'nde sunum yapacak.Sunum, Fed başkanının ABD para politikasının durumu hakkında Kongre'ye yılda iki kez sunduğu raporların ikincisi olacak. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, 2024'te yapılması beklenen genel seçimlerden önce vergileri %2 kadar düşürmek istiyor. Hükümet yetkililerinin İngiltere'nin yüksek enflasyon oranında beklenenden daha yavaş bir düşüşün Nisan ayından itibaren bir vergi indirimini engellemeyeceğine inandıklarını söyledi.

Sunak, daha önce kamu maliyesindeki açık giderildikten sonra vergileri düşürmek istediğini söylemiş ve bu yıl enflasyonu yarıya indirme sözü de vermişti. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Fransa'nın kredi notunu indirmedi, ancak kamu hesapları nedeniyle görünüm konusunda temkinli kaldı. S&P, düzenli bir gözden geçirmenin ardından ülkenin AA olan kredi notuna dokunmadı ve "zaten yüksek olan genel hükümet borcunun nedeniyle Fransa'nın kamu maliyesine ilişkin tahminine yönelik aşağı yönlü riskler" nedeniyle görünümün negatif kaldığını söyledi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, ABD'de borç limiti krizinin aşılmasına rağmen son yaşanan gerilimi tırmandırma politikasının sonuçları ile orta vadeli mali ve borç gidişatına ilişkin görünüm dikkate alınarak ülkenin kredi notunun negatif izlemede olmaya devam ettiğini bildirdi.

Fitch'ten yapılan açıklamada, borç limiti anlaşmasına rağmen ABD'nin "AAA" olan kredi notunun olası bir not indirimi için izlemede kalmaya devam ettiği aktarıldı. Açıklamada, "ABD'de borç limiti açmazının çözümü hükümetin yükümlülüklerini yerine getirmesine izin veriyor olsa da son gerilimi tırmandırma politikasının tüm sonuçlarını ve orta vadeli mali ve borç gidişatına ilişkin görünümü değerlendirdiğimiz için Fitch Ratings, ABD'nin not izlemesini negatif olarak koruyor." değerlendirmesinde bulunuldu. ECB Başkanı Lagarde faiz artırımın devamına yönelik sinyal verdi. Buna göre; enflasyonu orta vadede %2'ye çekmede kararlı olduklarını ve buna paralel faizleri şu ana kadar en yüksek hızda artırdıklarını belirtti.

Adımlarını hızlı attıklarına ve hala önemli ölçüde sıkılaştırmanın yolda olduğuna işaret etti. Başkan Lagarde enflasyonun hedefledikleri seviyeye gerileyeceğinden yeterince emin olana kadar faiz artış döngüsünü sürdürmeleri gerektiğine yönelik mesaj verdi. Morgan Stanley, şirket karlarındaki ani bir düşüşün ABD hisse senedi rallisini frenleyeceğini tahmin ediyor. Yatırım bankası, bunun yerine Japonya, Tayvan ve Güney Kore'deki hisse senetlerindeyükseliş yanlısı duruşa gecti ve uzun vadeli Hazine tahvilleri ve dolar da dahil olmak üzere gelişmiş piyasa devlet tahvillerinde overweight pozisyon tavsiye ediyor. Çin’de Caixin hizmet PMI verisi açıklandı. Veri Kasım 2020’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Mayıs ayı verisi aylık bazda 0,7 puan artışla 57,1 seviyesine geriledi.

Logo Yazılım (LOGO, Pozitif): 02.06.2023 tarihinde şirket 55,40 – 57,55 fiyat aralığından 33.000 adet pay geri alımı gerçekleştirdi. Bu işlemle birlikte şirketin kendi sermayesindeki paylarının oranı % 3,80 'e ulaştı.

Migros (MGROS, Pozitif): 26 adet Migros, 15 adet Migros Jet, 2 adet Macrocenter ve 1 adet Toptan formatında toplam 44 satış mağazası Mayıs ayı içerisinde hizmete açıldı. 31 Mayıs 2023 itibariyle şirketin toplam mağaza sayısı 3.049‘a ulaştı.

Türk Traktör (TTRAK, Nötr): Şirketin sermayesinin tamamı iç kaynaklardan karşılanmak suretiyle 100,06 mn TL'ye artırılması nedeniyle yapılacak 46,69 mn TL tutarındaki bedelsiz sermaye artışına ilişkin pay ihracının SPK tarafından onaylanmasına ilişkin duyuru 1 Haziran 2023 tarih ve 2023/29 sayılı SPK bülteninde yayımlandı. Bedelsiz pay alma hakkı kullanım başlangıç tarihi 06.06.2023 olarak belirtildi.

MLP Sağlık Hizmetleri (MPARK, Pozitif): Şirket 02.06.2023 tarihinde Borsa İstanbul'da pay başına 63,45 TL – 66,45 TL (ağırlıklı ortalama 65,12 TL) fiyat aralığından toplam 30.000 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Bu işlemlerle birlikte, geri alınan payların toplam nominal değeri 12,54 mn TL olup, bu payların sermayeye oranı %6,0287'ye ulaştı.

Kaynak: Halk Yatırım

Hibya Haber Ajansı