Küresel piyasalar

Dün ABD piyasaları borç limiti tasarısının Senato’dan geçeceği yönündeki iyimserliğin artmasına ek olarak, makro verilerin resesyon endişelerini azaltmasıyla alıcılı seyir izledi. Dün piyasalarda neler oldu? Dün ABD piyasaları politika yapıcıların borç limiti tasarısının Senato’dan geçeceği yönündeki iyimserliği artırmasına ek olarak, son gelen makro verilerin resesyon endişelerini azaltmasıyla alıcılı seyir izledi. Temsilciler Meclisi, ABD ekonomisinin temerrüde düşmesini önlemek için çok önemli bir adım olan borç tavanını yükseltmek için Çarşamba günü geç saatlerde yasa tasarısını kabul etti. Tasarının yasalaşmasından önce Senato’dan geçmesi gerekiyor. Senato'nun Demokrat lideri Schumer, Kongre'nin üst meclisinin, ABD borçlanma limitini yükseltecek ve önümüzdeki iki yıl için harcamalara sınır koyacak olan borç tavanı tasarısı onaylanana kadar oturumda kalacağını söyledi.

Piyasa kapanışının ardından da ABD Senatosu, borç limitinin artırılarak ülkenin temerrüde düşmesini önleyecek yasa tasarısını onayladı. Senatoda 10'dan fazla değişiklik önerisi reddedilirken, tasarı, 36 "hayır" oyuna karşı 63 "evet" oyuyla kabul edildi. Borç limitinin 1 Ocak 2025'e kadar askıya alınmasını öngören tasarı, yasalaşması için ABD Başkanı Joe Biden'ın imzasına sunulacak. Böylece, borç limitinin artırılmasıyla federal hükümetin nakit sıkıntısı çekmesinin ve temerrüde düşmesinin önüne geçilecek. Başkan Biden, her iki partiden senatörlerin ABD'nin ilk kez temerrüde düşmesini önlemek için oy kullandığını belirterek, Senato Çoğunluk Lideri Schumer ile Senato Azınlık Lideri McConnell'a tasarıyı hızla geçirdikleri için teşekkür etti.

Makro veriler cephesinde, ABD’de ilk kez işsizlik maaşına başvuranların sayısı 27 Mayıs’ta sona eren haftada beklentilerin altında artarak 2.000 artışla 232.000’e yükselerek piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Veriler ABD iş gücü talebinin hala güçlü olduğu olarak değerlendirildi. Ayrıca özel sektör istihdamı değişimi de, ekonomiyi desteklemeye devam eden dayanıklı bir işgücü piyasasına işaret ederek tahminlerin üzerinde gerçekleşti. ADP verilerine göre, Mayıs ayında ABD’de özel sektör istihdamı 278.000 artışla piyasa beklentisini aştı. Nisan ayında artış revize edilmiş rakamlara göre, 291.000 olarak gerçekleşti. Verilere göre; ücret artışında ise yavaşlama gözlemlendi. Aynı iş yerinde çalışmaya devam edenler için, Mayıs ayında artış bir önceki yıla göre %6,5 olarak gerçekleşti.

İşini değiştiren çalışanlar için ise yıllık ücret artışı, bir önceki aya göre 1 puan düşüşle %12,1 oldu. İşgücü piyasasının sıkı ve tüketici harcamalarının yavaşladığına işaret eden makroekonomik konjönktör, ABD ekonomisinin resesyon koşullarına göre beklenenden daha güçlü performans gösterdiğine işaret ediyor. Tahvil faizleri cephesinde 2 yıllık tahvil faizi %4,34 seviyesine, 10 yıllık tahvil faizi de %3,59 seviyesine geriledi. S&P 500 endeksi %0,99 artışla 4.221,02’den kapanırken, Nasdaq endeksi %1,28 değer kazancıyla 13.100,98’e yükseldi. Her iki endeksin de Ağustos 2022’den bu yana zirve seviyelerinden kapanış yaptıklarını izliyoruz. Dow Jones endeksi ise %0,47 artışla 33.061,57 seviyesinden kapandı.

Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya piyasalarında da borç limiti tasarısının Senato’dan geçmesine ek olarak, bölge özelindeki gelişmelerle alıcılı seyir görülüyor. Bölge özelinde özellikle teknoloji sektörü hisselerinde öne çıkan alımların ve Güney Kore’de açıklanan Mayıs ayı enflasyon verisindeki görünümün iyimser atmosferde belirleyici olduğunu izliyoruz. Güney Kore’de TÜFE Mayıs ayı verisi yıllık bazda %3,3 artışla piyasa beklentisini karşılarken, zayıflama eğilimini dördüncü ayda da sürdürdü. Ayrıca verinin Ekim 2021’den bu yana en düşük seviyede gerçekleştiğini takip ediyoruz. ABD vadeliler cephesinde ise ılımlı pozitif seyir gözleniyor.

Bugün ABD’de tarımdışı istihdam verisi takip edilecek. Mayıs ayı tarımdışı istihdam verisinin 195K seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor. İşsizlik oranının aylık bazda 0,1 puan artışla %3,5 seviyesine yükselmesi beklenirken, işgücüne katılım oranının %62,6 seviyesindeki seyrini sürdürmesi tahmin ediliyor. Ortalama saatlik kazançlar cephesinde ise piyasa beklentisi aylık ve yıllık bazda sırasıyla %0,3 ve %4,4 artışlar kaydedileceği yönünde. Gelecek gündemde neler var? Pazartesi günü ABD’de fabrika siparişleri ve ISM hizmet PMI verileri takip edilecek. Fabrika siparişleri Nisan ayı verisinin aylık bazda %0,8 artış kaydetmesi bekleniyor. ISM hizmet PMI Mayıs ayı verisinin de aylık bazda 0,6 puan artışla 52,5’e yükselmesi öngörülüyor. Alt endeksler cephesinde ödenen fiyatlar, istihdam ve yeni sipariş endekslerine ilişkin olarak ise piyasa beklentisi bulunmuyor.

Hatırlanacağı üzere ödenen fiyatlar endeksi Nisan ayında 0,1 puan artışla 59,6’ya yükselmişti. İstihdam endeksi 0,5 puan düşüşle 50,8’e gerilerken, yeni siparişler alt endeksi de 3,9 puan artışla 56,1seviyesinde gerçekleşmişti. Euro Bölgesinde de Sentix yatırımcı güveni ve ÜFE verileri izlenecek. Verilere ilişkin piyasa beklentisi bulunmuyor. Ancak hatırlanacağı üzere Mayıs ayı Sentix yatırımcı güveni verisi aylık bazda 4,36 puan düşüşle -13,93 seviyesine gerilemişti. ÜFE Nisan ayı verisi de aylık bazda %1,6 düşüş, yıllık bazda ise %5,9 artış kaydetmişti. Asya cephesinde de Çin’de Caixin hizmet PMI verisi takibimizde olacak. Mayıs ayı verisinin aylık bazda 1,2 puan düşüşle 55,2 seviyesine gerilemesi bekleniyor.

Dün piyasalarda neler oldu? Dün %0,85 artışla 4.928,63 puandan başlangıç yapan endeks, sabah saatlerinde 5.007 puan seviyesine kadar yükseldi. İlerleyen saatlerde hafif realizasyonlarla karşılaşan endeks, 4.932 seviyesine kadar geriledi. Bu seviyeden gelen hafif tepki alımları sonrasında endeks %1,49 artışla 4.959,80 seviyesinden kapandı. Bankacılık endeksi %2,58, sanayi endeksi de %1,14 yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Küresel piyasalarda risk iştahındaki güçlenmenin desteğinde endekste yükseliş eğiliminin devam edebileceğini düşünüyoruz.

Bugün yurt içinde veri akışı sakin seyredecek. Gelecek gündemde neler var? Pazartesi günü yurt içinde TÜFE verisi açıklanacak. TÜFE'de Mayıs ayı ortalama tahmin %0,06 artış olurken, yıllık veride ise medyan tahmin %39,80, ortalama %39,70 artışa işaret etti. Hatırlanacağı üzere Nisan ayı verisi aylık ve yıllık bazda sırasıyla %2,39 ve %43,68 seviyelerinde gerçekleşmişti. Çekirdek veri de yıllık bazda %45,48 artış kaydetmişti. Çarşamba günü de hazine nakit dengesi verisi takip edilecek. Hatırlanacağı üzere Nisan ayı verisi 159,1 milyar TL açık olarak gerçekleşmişti.

ABD’de açıklanan veriler istihdam piyasasında sıkılığın devam ettiğine işaret ederken, bazı FOMC üyelerinin Fed’in Haziran ayındaki toplantıyı pas geçebileceğine dair açıklamaları tahvil faizlerindeki geri çekilmenin devam etmesini sağladı. ABD 10 yıllık tahvil faizi 5 bp gerileyerek %3,60 seviyesine çekilirken Euro Bölgesi’nde beklentilerin de ötesinde gerileyen enflasyon verisinin ardından Almanya 10 yıllık tahvil faizi 3 bp düşüşle %2,28’e geriledi. Türkiye’nin eurobond getirilerinde ve risk priminde geri çekilme dün de devam etti. Eylül 2033 vadeli eurobond faizi 7 bp düşüşle %9,35 seviyesine gerilerken 5 yıllık CDS primi de 15 bp gerileyerek 583 bp seviyesinden işlem gördü.

Döviz tarafında ECB Başkanı Lagarde’ın daha fazla faiz artırımının gerekebileceği yönünde açıklamalarıyla EUR/USD pariteisi yükselişe geçerek 1,0730’lu seviyelerden işlem gördü. GOÜ para birimlerinin büyük bir bölümü dün ABD Doları karşısında değer kazanırken Dolar/TL kuru ise yükselişini sürdürerek 20,80’in üzerine yükseldi. TL tahvil tarafında dün getiriler tüm vadelerde düşüş kaydetti. Ekim 2025 vadeli 2 yıllık tahvil faizi 57 bp düşüşle %11,21 seviyesinden günü tamamlarken önceki gün %9,09 seviyesinde işlem gören 10 yıllık tahvilde ise işlem geçmedi. BIST Kesin Alım Satım Pazarında işlem hacmi 4,1 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.

TCMB verilerine göre 26 Mayıs’la İlgili haftada DİBS stoku 756,30 milyon TL artışla 2,35 trilyon TL nominal olurken, aynı hafta YD yerleşiklerin DİBS stoku ise 19,2 milyon TL azalış ile 18,59 milyar TL seviyesine geriledi. Böylece YD yerleşiklerin DİBS stoku içindeki payı %0,79'a azaldı. Yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatlarında ise parite etkisinden arındırılmış olarak toplamda yaklaşık 6,2 milyar $ azalış izlenirken, gerçek kişilerde 3,4 $ milyar azalış, tüzel kişilerde ise 2,8 milyar $ azalış görüldü.

Tüketici kredilerinde büyüme 26 Mayıs haftasında 23 puan düşüşle %78'e geriledi. Ticari kredi büyümesi de aynı dönemde %38'e düştü. Manşet PMI Mayıs ayında değişim göstermeyerek 51,5 düzeyinde kaldı. Üst üste beşinci ay eşik değer 50,0’ın üzerinde gerçekleşen endeks, Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Son anket kapsamında katılımcı firmalar yaygın bir şekilde talepte iyileşme olduğunu bildirdi. Bu iyileşmenin en doğrudan etkisi, yeni siparişlerin son üç ay boyunca güçlü bir şekilde artması oldu. Yeni ihracat siparişlerinde de artış kaydedildi. Kızılay 2023 yılı kurban bağış bedelini 5.950 TL olarak belirlerken, Mehmetçik Vakfı 5.400 TL olarak açıkladı. Böylece kurban bedelleri geçen yıla göre %130-141 oranında arttı.

İTO Mayıs ayı fiyat indeksi açıklandı. Veriye göre, istanbul ücretliler geçinme indeksi %1,66 aylık bazda artış gösterdi. Nisan ayında artış %4,57 seviyesindeydi. Toptan eşya fiyat indeksinde ise Mayıs ayında %5,6 aylık artış görüldü, geçen ayki aylık artış %3,14 seviyesindeydi. Perakende fiyatların detaylarında ise giyim harcamalarında %9,25, eğlence harcamalarında %5,92, ev eşyası harcamalarında %2,41, gıdada %1,5, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında %1,3 ve diğer harcamalar grubunda ise aylık %0,6 artış gerçekleşti. TCMB Haziran ayında gerçekleştirdiği PPK toplantısında, iç talepteki artışın cari dengedeki riskleri canlı tuttuğu belirtilirken, doğalgaz başta olmak üzere enerji tüketimine verilen desteklerin enflasyon düşüş sürecini olumlu etkilediği ifade edildi.

ABD’de ISM imalat endeksi Mayıs ayında 47,1’den 46,9’a gerileyerek piyasa beklentisinin hafif altında gerçekleşti. Böylece endeksteki düşüş 7. ayda da devam etti ve 2009’dan beri en uzun soluklu düşüş trendine girdi. Yüksek faizler nedeniyle siparişlerdeki azalma endeksteki düşüşü tetikledi. Yeni siparişler endeksi Nisan’daki 45,7 seviyesinden 42,6’ya gerilerken, ödenen fiyat endeksi 53,2’den 44,2’ye inerek piyasa beklentisinin oldukça altında gerçekleşti. İstihdam endeksi ise 50,2’den 51,4’e yükseldi. İmalat endeksinde devam eden gerileme ekonominin bu yıl resesyona gireceğine yönelik beklentileri artırıyor. Euro Bölgesi çekirdek enflasyonu Mayıs'ta yıllık bazda %5,3'e geriledi. Bu rakamın politika yapıcılar tarafından memnuniyetle karşılansa da AMB'nin Haziran toplantısında faiz artışına engel olmasının muhtemel olmadığı değerlendiriliyor. Akaryakıt ve gıda hariç tüketici fiyatları Nisan ayında gördüğü %5,6 seviyesinden Mayıs ayında %5,3’e gerileyerek piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Bölgede yıllık enflasyon ise büyük ölçüde enerji maliyetlerinin etkisiyle %6,1’e gerileyerek bir yıldan fazla sürenin en düşük seviyesini gördü.

Japonya Maliye Bakanı Shunichi Suzuki ve Güney Kore Maliye Bakanı Choo Kyung-ho, iki ülkenin mali liderleri arasında yedi yıl sonra yapılan ilk görüşmeden yaklaşık iki ay sonra, bir sonraki ikili görüşme için 29 Haziran'da Tokyo'da bir araya gelecekler. AMB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos, Euro Bölgesi’nde %10,6 ile zirveyi gören enflasyona karşı zafer ilan edilmesi için erken olduğu uyarısında bulundu. Estonya Merkez Başkanı Madis Muller de konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede birden fazla çeyrek puanlık faiz artışı olmasının muhtemel olduğunu ve altta yatan fiyat baskısının henüz yavaşlama belirtisi göstermediğine dikkat çekti. Politika yapıcılar, enflasyonu %2 seviyesini getirmenin ekonomik büyüme ve finansal istikrarı desteklemek için kritik önemde olduğunu ve artan faizlerin her iki alanda da hissedildiğine vurgu yapıyor. AMB Başkanı Lagarde, çekirdek enflasyonun zirveyi gördüğüne ilişkin net bir kanıt olmadığını belirterek, faiz artışlarının devam edeceğine işaret etti.

Garanti Bankası (GARAN, Nötr): Banka 1 Haziran 2023 tarihinde 367 gün vadeli 199.000.000 ABD doları ve 218.500.000 euro tutarında iki ayrı dilimden oluşan sendikasyon kredisi anlaşması imzaladı. 13 ülkeden 26 finansal kurumun katılımıyla ve dış ticaretin finansmanı amacıyla kullanılacak olan kredinin toplam maliyeti ABD doları dilim için SOFR + %4,25, euro dilim için Euribor + %4,00 olarak gerçekleşti.

Türk Traktör (TTRAK, Nötr): Şirket sermayesinin tamamı iç kaynaklardan karşılanmak suretiyle 100.066.875 TL'ye artırılması nedeniyle yapılacak 46.697.875 TL tutarındaki bedelsiz sermaye artışına ilişkin pay ihracı SPK tarafından onaylanmış olup, pay ihracının onaylanmasına ilişkin duyuru SPK bülteninde yayımlandı.

Logo Yazılım (LOGO, Nötr): Pay geri alım programı kapsamında; 01.06.2023 tarihinde Logo Yazılım San. ve Tic. A.Ş. payları ile ilgili olarak 54,80 – 56,00 fiyat aralığından 30.000 adet alış işlemi gerçekleştirildi. Bu işlemle birlikte Logo Yazılım sermayesindeki payları % 3,77 'ye ulaştı.

MLP Sağlık Hizmetleri (MPARK , Nötr): Şirket dün pay başına 65,65 TL – 67,10 TL (ağırlıklı ortalama 66,31 TL) fiyat aralığından toplam 33.873 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Böylece toplam geri alınan payların şirket sermayesine oranı % 6,0143'e ulaştı.

Kaynak: Halk Yatırım

Hibya Haber Ajansı