İngiltere geçmişte yağmaladığı kültürel eserleri ilgili ülkelere iade etmeli

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis önceki gün İngiltere ziyaretine başladı. Miçotakis, BBC’ye verdiği özel röportajda, British Museum’da sergilenen Yunan Parthenon mermer heykellerinin iade edilmesini istediklerini belirterek, “Bu kültürel eserlerin mülkiyeti konusunda tartışılacak bir şey yok. Bunlar Yunanistan'a aittir ve bizden çalınmıştır.” dedi.

200 yıldan uzun süre önce İngiliz diplomat Thomas Bruce, Parthenon'dan ve Atina Akropolü'nden çok sayıda mermer heykeli kesip İngiltere'ye gönderdi. Heykeller daha sonra İngiliz hükümeti tarafından satın alındı ve British Museum'un koleksiyonunda sergilendi. Yunanistan uzun süredir British Museum’daki bu heykellerin iade edilmesini talep etse de bu talep hep reddedildi.

İngiliz sömürge tarihinin sergilendiği müze: British Museum

British Museum bir yönüyle İngiliz sömürge tarihinin sergilendiği bir müzedir. Müzede Çin’e ait 23 bin kültürel eser de bulunuyor.

UNESCO'nun istatistiklerine göre Çin’e ait en az 1 milyon 640 bin kültürel eser yurt dışında bulunuyor. British Museum, Çin'den gelen en büyük kayıp kültürel eser koleksiyonuna sahip müzelerden biri. Bu eserlerin genellikle "yasal" olarak yurtdışına gittiği iddia ediliyor, ancak bu eserler savaş, hırsızlık ve karaborsa satın alımları yollarıyla yurtdışına götürüldü ve bunların çoğu, Afyon Savaşı'ndan sonra ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan çok önce meydana geldi.

Yağmalanan kültürel eserleri geri almak üzere, Çin dâhil birçok ülke hiç yorulmadan çaba gösterdi. Ne var ki İngiltere kültürel eserlerin güvenliğini koruma bahanesiyle iade etmeyi reddetti. 1963 yılında İngiltere Parlamentosu, British Museum Yasası’nda değişiklik yaparak, yasama yoluyla kültürel eserlerin iadesini yasakladı…

Ağustos ayında British Museum'a ait yaklaşık 2 bin hazine kayboldu ve hatta bazıları internette satışa sunuldu. Bu olay, müzeyi güvenilirlik krizine soktu ve müzenin kültürel kalıntıları koruma yeteneği sorgulandı. Aralarında Çin'in de bulunduğu pek çok ülke bir kez daha İngiltere'ye tarihi eserleri iade etme çağrısında bulundu.

Sömürge çağı geride kaldı

Kültürel kalıntılar, bir ülkenin ve kültürün devamı ve taşıyıcısı olarak, tarihi duyguları ve kültürel anıları barındırır. Birçok ülke British Museum'daki eserlerini İngiltere hükümetinden istiyor. Bu ülkelerin amacı hem kendi ulusal miraslarını korumak hem de sömürgeciliğin son kalıntılarını ortadan kaldırmaktır. Bu esasen uluslararası sömürgeciliğe karşı verilen mücadelenin bir parçasıdır.

Sömürge çağı, bir daha açılmamak üzere geride kaldı. İngiltere diğer ülkelerin meşru taleplerine yanıt verip, yağmaladığı kültürel eserleri bir an önce ait oldukları topraklara iade etmelidir. Böylece İngiltere’nin karanlık sömürge tarihi tamamen tarihe karışabilir.

Hibya Haber Ajansı