Haihun Markisi mezarlığında yeni keşif: Konfüçyüs resimli bronz ayna

Beijing’deki arkeologlar, yaklaşık 2000 yıl önce Batı Han Hanedanı döneminde soylular tarafından kullanılan bir paravana içinden bronz boy aynası çıkarıp başarıyla restore ettiler. Çin tarihindeki en ünlü düşünür, politikacı, eğitimci ve Ru ekolünü kurucusu olan Konfüçyüs’ün öğrencileriyle etkileşimde bulunması gibi sahneleri gösteren paravana, şu ana kadar kaydedilen en eski Konfüçyüs görselini içeriyor.

Çin’in güneydoğusunda Jiangxi eyaletinin merkezi Nanchang yakınlarındaki Batı Han Hanedanına ait (MÖ 206 – MS 9) Haihun Markisi Liu He’nin ( Çince :Haihunhou,海昏侯) mezarlığı, şu ana kader keşfedilen en büyük yüzölçümüme sahip, en iyi korunmuş ve en zengin içerikler taşıyan Han Hanedanı markisi mezarı konumundadır. Çin’in en önemli imparatorlarından biri sayılan İmparator Wu’nun torunu olan Liu He (MÖ. 92 – MÖ. 59) imparatorluk süresi içerisinde “Haihunhou” takma adını almıştı.

Kasım 2015’te, Haihun Markisi’nin mezarlığından çıkarılan Konfüçyüs paravanası, şimdiye kadar tüm taşıyıcılarda bulunan en eski Konfüçyüs görseline sahiptir, ancak ciddi hasar nedeniyle paravananın orijinal görünümü ve özel işlevi her zaman bir gizem olmuştur.

“Konfüçyüs Portre Paravanası” (Confucius Portrait Screen) olarak adlandırılan bu eserin, ilk olarak cilalı bir paravana olduğu düşünülüyordu. Haihun Markisi Liu He’nin yatak odasında bulunan bu paravana, aynı zamanda ünvanlı aristokratlara Çinli filozof ve politikacı Konfüçyüs’ün bilgeliğini tanıtmayı amaçlıyordu.

Beijing Union Üniversitesi Arkeoloji Araştırma Enstitüsü’nden tarihi uzmanı Wang Chuning, kısa süre önce söz konusu paravananın gerçek yüzünü ortaya getirerek içine bir bronz ayna kakılan paravananın sadece paravana değil, ayna fonksiyonu da olduğunu keşfetti.

İki bin yıl önce, Haihun Markisi Liu He’nin yatağının önüne koyulmuş bu paravana, Liu He’nin Konfüçyüs’ün davranışlarından ahlaki dersler çıkarmasını sağlarken kıyafetlerini düzeltmesine de yaramış. 

Arkeologlar bu eserin restore edilmesi ve görüntülerinin Konfüçyüs’e benzerliklerinin deşifresi için yıllarca çaba harcamaktalar. 

Paranava, şu ana kadar kaydedilen en eski Konfüçyüs görseline sahip

Haihun Markisi’nin mezarının arkeologlar tarafından keşfedilmesinden önce de soyguncular tarafından yağmalanmış olduğu bilinmektedir. Konfüçyüs desenlerini taşıyan bu aynalı paravana da yamalanmış mağaranın yakınında keşfedildi.

Aynalı paravana ortaya çıkarıldığında ana gövdesi parçalanmış ve birçok ahşap parçası dağılmıştır. Aynalı paravana üzerindeki desenler ve metinler de değişen derecelerde tahrip edilmiştir. Ancak paravananın temel yapısı belli belirsiz bir şekilde görülebilir. İşte bu nedenle bu eser orijinal olarak “Konfüçyüs Porte Paravanası” olarak adlandırılmıştır.　　

Tarih uzmanı Wang’ın araştırmaları sonuncu, topraktan çıkarılan eserin esas olarak bir ayna ve ahşap parçalarından oluştuğunu gösteriyor. 76cm x 47cm ölçülerindeki bu bronz aynanın boyutu günümüzdeki normal boy aynasına benzer ve aynı fonksiyona sahip. Ayna çevresindeki ahşap çerçeveler Çin efsanelerindeki tanrılar ve tanrısal hayvanlarla süslenmiş.

Aynalı paravananın arkası, Konfüçyüs, öğrencilerinden Yan Hui ve diğer ünlü Çin ikonları hakkında görüntüler ve biyografik ayrıntılarla boyanmıştır.

 Han hanedanındaki bronz aynaların çoğunun üzerine belli anlamlar taşıyan metinler yazılmıştır. Söz konusu paravana aynaya ait bir tahta parçasına da “Boy Aynası Yazısı” başlıklı bir metin varmış. Arkeologlar işte bu yazıya dayanarak tahta parçalarını kullanarak boy aynasını eskiden olduğu gibi restore ettiler.

İlginç olarak, bu ayna, günümüzdeki kullandığımız ayna gibi doğrudan görüntü yansıtmaktan ziyade, paravana içine saklanmış. Aynanın sahibi kıyafetini düzeltmek için ayna kullanmak isterken, dolabı açar gibi aynının kapağını açmalıymış.

Sanata ve edebiyata düşkün Haihou Markisi mezarlığı yakınında harabeler parkı kuruldu

Tarihi kayıtlara göre, Haihou Markisi Liu He, lüks eşyalara, sanata ve edebiyata olan düşkünlüğü ile tanınmış.

2011 yılında arkeologlar tarafından keşfedilen Haihou Markisi’nin mezarlığından altın külçeler, çanak çömlek, yeşim süs eşyaları ve bakır madeni para dahil 10 bin eser çıkarıldı.

2017 yılında mezarın UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınması için başvuru yapılmıştır. Eylül 2020’de, Haihun Markisi Harabeleri Parkı halka açıldı. 12 kilometrekarelik bir alana yayılan ve yaklaşık 4 milyar yuan’a (600 milyon ABD doları) mal olan parkta, mezar kompleksinden ortaya çıkarılan muhteşem temsili kalıntıları sergileniyor.

Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı