Fed sonrasında ABD borsalarında kısmi satış görüldü

Dün beklentiler doğrultusunda faizleri 75 baz puan artıran Fed sonrasında ABD borsalarında kısmi satış görülse de Powell’ın açıklamaları sonrasında toparlanma görüldü. Beklentilerin üstünde gelen enflasyon sonrası 75 baz puan artımının gerekli olduğunu söyleyen Powell’la birlikte enflasyonun kontrol alınacağı düşüncesi faizlerde gerilemeye neden oldu. Faizlerdeki düşüşe eşik eden Dolar da değer kaybetti. Fed öncesinde %1’in üzerinde alıcılı seyreden S&P500 endeksi ise Dolar’daki gevşeme sonrasında günü %1,5 oranında primle tamamladı. Bu sabaha bakıldığında, vadelilerde yükseliş sürse de alımlar çok güçlü değil. ABD vadelileri ve Japonya Hariç MSCI Asya Pasifik endeksindeki prim %0,2 civarında. Neticede faiz artış süreci hisse piyasaları için olumsuz. Dolayısıyla, borsalarda kalıcılı bir yükseliş şu aşamada gözlenmeyebilir. Yurtdışı piyasalardaki görüntüye bağlı olarak BIST100 endeksi de güne %0,5 civarında yükselişle başlayabilir ve ardından 2.565 seviyesine doğru hareketlenebilir. Yurtdışı borsalar tekrar negatife geçmedikçe endeks de son düşüşün yarısını geri almak isteyebilir ve 2.590 bölgesini hedefleyebilir.

*Yeşil ok olumluyu kırmızı ok olumsuzu göstermektedir.
  

MAKROEKONOMİ

Fed faizleri 75 baz puan artırdı. Fed ilk çeyrekte yaşanan ekonomik aktivitedeki düşüş sonrası toparlanma sağlandığını vurgulamakta. İstihdam piyasasına yönelik olumlu görüş ise korunmakta. Ayrıca enflasyonun genele yayıldığı belirtilirken, Fed’in karar metninde enflasyon risklerine karşı dikkatli olacağı ifadesi yer almakta. 
 
Projeksiyonlara göre ise 2022’de faizlerin %3,4’e, 2023’te ise %3,8’e gelmesi beklenmekte. PCE enflasyon tahmini ise 2022’de %4,3’ten %5,2’ye yükseldi, 2023’te %2,6’ya, 2024’te ise %2,2’ye gerilemesi beklenmekte. Çekirdek PCE enflasyon tahmini ise 2022’de %4,1’den %4,3’e yükseldi. İşsizliğin ise 2022’de %3,7’ye, 2023’te %3,9’a, 2024’te ise %4,1’e gelmesi beklenmekte. Sene sonu büyüme tahmini ise %2,8’den %1,7’ye aşağı yönlü revize edildi.
 
Toplantı sonrası konuşan Powell, yıl sonunda faizlerin %3-%3,5 arasında olmasını istediklerini, enflasyonun çok yüksek olduğunu, Fed’in enflasyonun yarattığı zorlukların farkında olduklarını, enflasyonda risklerin yukarı yönlü olduğunu ve enflasyonu düşürmek için hızlı hareket edeceklerini vurguladı. Bu konuda ayrıca enflasyondaki yükselişte dışsal faktörlere de atıf yaparak para politikasının her sorunu çözemeyeceğini vurguladı.  
 
Powell, 75 baz puanlık faiz artırımının beklentilerin üstünde gelen enflasyon sonrası gerekli olduğunu söyledi. Fed’in politikalarını ekonomideki gelişmelere göre adapte ettiğini ve bunu yapmaya devam edeceklerini vurguladı. Temmuzda ise 50 ve 75 baz puan faiz artışının masada olduğunu ve faiz artışlarının verilere bağlı olacağını belirtti. 
 
Talebin halen güçlü olduğunu, talep düştüğünde fiyatların daha da aşağı geldiklerini göreceklerini, Fed’in amacının ekonomiyi resesyona sürüklemek olmadığını, ekonomide de büyük çaplı yavaşlama işaretleri olmadığını fakat enflasyonun düşmesi için faiz oranlarının kısıtlayıcı alana girmesi gerektiğini belirtti. Powell, halen yumuşak iniş şansına sahip olduklarını belirtti. 

Yurt içinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından mayıs ayına ilişkin Merkezi Yönetim bütçe dengesi verileri yayınlandı. Bütçe dengesi, mayıs ayında 144 milyar TL fazla verdi. 12 aylık kümülatif bütçe açığı 217,5 milyar TL’den 60,1 milyar TL’ye ve bütçe açığı/GSYH* oranı da %2,6’dan %0,7’ye geriledi. (*GSYH için 2022 yılı ilk çeyrek gerçekleşme verisini dikkate almaktayız.). 2022 yılı için bütçe açığı/GSYH oranı %3,5 hedeflenmekte. Faiz dışı denge ise aylık 161,9 milyar TL fazla verirken, kümülatif faiz dışı fazla 161,2 milyar TL oldu.

• Vergi gelirlerindeki artışta kurumlar geçici vergisi tahsilatındaki belirgin artış faktör oldu. Enflasyondan arındırılmış bazda da artış hızı tarihi yüksek seviyede. Ayrıca vergi dışı gelirlerde de yıllık bazda belirgin artış görülmekte. Vergi dışı gelirlerdeki artışın çoğu faiz gelirlerindeki artıştan kaynaklanmıştır. 

• Faiz dışı giderlerde mayıs ayında belirgin iyileşme görülmekte. Faiz giderlerinde ise aylık bazda düşüş görmemize rağmen tarihsel ortalamalarının üzerinde. KKM kaynaklı gider ise mayıs ayında 4,8 milyar TL oldu. Toplamda ise KKM kaynaklı gider bu yıl 21,1 milyar TL oldu. Borç verme kaleminde de yine yıllık sert bir artış görüyoruz, ana neden ise BOTAŞ’a verilen borç olmaya devam etmekte.

Bütçe açığı/GSYH oranı ise vergi gelirlerindeki artış ve giderlerdeki düşüş ile %0,7’ye geriledi. YEP’teki hedef ise %3,5. Yılın geri kalanında iç talebin seyri ve çeşitli vergi istisnaları ile vergi gelirlerindeki seyir ve harcamalardaki tasarrufun boyutu ile faiz yükü bütçe dengesinde belirleyici olacak ana unsurlar olmaya devam edecek.
 
Ayrıca TÜİK tarafından mayıs ayına ilişkin konut satışları verileri yayınlandı. Toplam konut satışları nisan ayında aylık %0,8 oranında sınırlı gerilemenin ardından mayıs ayında %7,7 gerileyerek son iki aydır düşüşünü sürdürdü, yıllık artış hızı ise mayısta %38,8’ten %107,5’e yükseldi. Yıllık bazdaki güçlü artışta, geçen yılın aynı döneminde uygulanan kapanma tedbirleriyle oluşan baz etkisi belirleyici oldu. Toplam konut satışları mayıs ayında aylık 10.290 adet azalışla 122.768 adede geriledi, bununla birlikte mayıs ayı itibarıyla 2018 yılından bu yana bakıldığında tarihsel ortalamanın (118.702 adet) üzerindeki seyrini sürdürdü.

• Konut satışlarına satış şekline göre bakıldığında, ipotekli satışlar nisanda aylık %5,8 oranında artışın ardından mayısta aylık %8,4 düşüş kaydetti, diğer satışlar ise nisanda aylık %2,8 oranında gerilemenin ardından mayısta aylık %7,5 gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşıdı. Yıllık bazda bakıldığında ise, güçlü baz etkisiyle mayısta ipotekli satışlarda artış hızı %82,9’dan %177,8’e yükselirken, diğer satışlarda artış hızı ise %28,9’dan %92,2’ye yükseldi.
• Konut satışlarına satış durumuna göre bakıldığında ise, nisanda birinci el satışların aylık %5 gerilemesinin ardından mayısta aylık %9,8 gerileyerek son iki aydır düştüğü gözlenirken, ikinci el satışların ise nisanda aylık %0,8 yükselişle sınırlı artışın ardından mayısta aylık %7 gerilediği görüldü. Ayrıca mayısta toplam konut satışları içerisinde ikinci el satışların payı ise %72,6’dan %73,2’ye yükseldi.
• Ayrıca yabancılara yapılan konut satışları ise mayısta aylık %7,5 düşüşle 5.962 adede geriledi, yıllık artış hızı ise güçlü baz etkisiyle %58,1’den %235,7’ye yükseldi. Yabancılara yapılan konut satışları aylık bazda rekor seviyeyi 7.841 adet ile Aralık 2021’de görmüştü. Uyruklarına göre, mayısta en fazla konut alımı gerçekleştiren yabancılara bakıldığında, Rusya vatandaşları 1.275 konut ile yine birinci sırada yer alırken, onu 736 konut ile İran, 617 konut ile Irak, 247 konut ile Almanya ve 241 konut ile Ukrayna vatandaşları izledi.

             Kaynak: TÜİK.

Bunun yanında, mayıs ayına ilişkin tarım ürünleri üretici fiyat endeksi, aylık %16,18 artarken, yıllık bazda ise %118,53’ten %154,97’ye yükseldi. Mayısta endekste kapsanan 82 maddeden, 18 maddenin ortalama fiyatında azalış, 48 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşirken, 16 maddenin ortalama fiyatında değişiklik olmadı.            

ABD’de perakende satışlar aylık %0,3 azalarak beş ay sonra ilk kez düştü. Çoğunluğu otomobil ve parçaları satışlarındaki düşüşten kaynaklandı. Ayrıca yüksek enerji fiyatlarının da etkisiyle petrol istasyonları harcamaları belirgin artarak buradaki kaybı telafi etti. Genel olarak bakıldığında veri artan fiyatların iç talepte olası yavaşlamanın başladığına işaret etmiş olabilir.

Ayrıca ABD’de haziran ayına ilişkin New York Fed Empire State imalat sanayi endeksi, -11,6’dan -1,2 seviyesine yükselmekle birlikte negatif bölgedeki seyrini sürdürdü ve imalat sektöründe daralmaya işaret etti. Beklentiler ise, endeksin haziranda yeniden büyüme bölgesine geçmesi yönündeydi.

Ayrıca Euro Bölgesi’nde sanayi üretimi, mart ayında aylık %1,4 oranında gerilemenin ardından nisan ayında Ukrayna ve Rusya arasında devam eden savaş ve Çin’deki salgın kısıtlamalarının tedarik zincirine olan olumsuz etkilerine karşın aylık %0,4 artışla beklentilere yakın artış kaydetti.

Diğer yandan, Euro Bölgesi’nde nisan ayına ilişkin dış ticaret açığı, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın enerji ithalatı artışını sürdürmesiyle aylık 16,4 milyar Euro’dan 32,4 milyar Euro’ya yükseldi.
 
Yurt dışında bugün veri takvimine bakıldığında,

ABD tarafında, TSİ 15.30’da mayıs ayına ilişkin konut piyasası verileri takip edilecek. ABD’de nisan ayında konut başlangıçları, aylık %0,2 oranında gerileyerek düşüşünü sürdürmüştü. Gelecek döneme ilişkin konut talebinin bir göstergesi olan inşaat izinleri de nisan ayında %3,2 oranında düşüş kaydetmişti. Özellikle, artan inşaat girdi maliyetleri ve devam eden tedarik sıkıntıları inşaat faaliyetlerini baskılayıcı ve konut fiyatlarını artırıcı yönde etkide bulunurken, Fed’in, faiz artışlarına devam etmesiyle mortgage faizlerinde yükselişinin devam etmesinin önümüzdeki dönemde konut piyasasını baskı altında bırakması beklenmekte. Bu kapsamda, mayısta konut başlangıçlarının aylık %1 gerilemesi ve inşaat izinlerinin de %2,1 gerilemesi bekleniyor.

Ayrıca ABD’de TSİ 15.30’da 11 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi açıklanacak.  4 Haziran haftasına ilişkin yeni işsizlik maaşı başvuruları, 202 bin kişiden 229 bin kişi seviyesine hafif yükselmiş ve düşük seviyelerdeki seyrini sürdürerek istihdam piyasasındaki olumlu seyrin sürdüğüne işaret etmişti.

Bunun yanında, İngiltere’de TSİ 14’te BoE’nin faiz kararı takip edilecek. BoE daha önce artan enflasyonist baskılarla faiz artırımlarına başlamıştı fakat büyümeye yönelik endişelerle karar metninde temkinli ifadeler kullanmış ve 25 baz puan sınırlı faiz artırımına gitmişti. Nisan ayında beklentilerin üstünde gelen daralma rakamı da dikkate alındığında beklenti, BoE’nin temkinli duruşunu sürdürerek 25 baz puanlık faiz artırımlarına devam etmesi yönünde.

Ayrıca TSİ 11.30’da İsviçre Merkez Bankası’nın faiz kararı takip edilecek. Banka önceki toplantısında politika faizini -%0,75’te sabit tutmuştu. Karar metninde, frankın değerlenme baskısına karşı koyarak fiyat istikrarını sağlamak ve enflasyonun yüksek seviyelerinde olmasına rağmen ülke ekonomisini desteklemek amacıyla ultra gevşek para politikasının sürdürüldüğü belirtilmişti. Bankanın bugünkü toplantısında da politika faizini sabit tutması bekleniyor.

Diğer yandan, TSİ 10.45’te ECB Yönetim Kurulu Üyesi Villeroy’un, TSİ 11.30’da ECB Başkan Yardımcısı Guindos’un ve TSİ 12.30’da ECB Yönetim Konseyi Üyesi Knot’un konuşmaları takip edilecek.

Yurt içinde ise, TSİ 14.30’da nisan ayına ilişkin konut fiyat endeksi (KFE) verisi açıklanacak. Mart ayında KFE, aylık %9,3, yıllık ise %110 artmıştı, reel bazda da yükselişini sürdürmüş ve yıllık reel %29,7 artmıştı.

Ayrıca TSİ 10’da TCMB tarafından nisan ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri yayınlanacak. Mart ayında kısa vadeli dış borç stoku aylık 1,7 milyar USD artarken, yıllık ise 16,8 milyar USD artışla 132,3 milyar USD’ye yükselmişti. Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış dış borç verileri kullanılarak hesaplanan kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku ise, mart ayında aylık 5 milyar USD artarken, yıllık ise 4,2 milyar USD azalarak 181,4 milyar USD seviyesinde gerçekleşmişti.

Bunun yanında, TCMB tarafından haftalık DTH, rezerv ve sermaye istatistikleri yayınlanacak.

• Yurt içi yerleşiklerin dolarizasyon hareketine BDDK’nın yayınladığı günlük verilerden de bakıyoruz. 10 Haziran haftasında toplam DTH miktarı 1,98 milyar USD (bireysel 1,73 milyar USD düşüş ve kurumsal 0,25 milyar USD düşüş) azaldı. Toplam YP mevduatın toplam mevduat içerisindeki oranı %58,6’dan %58,7’ye yükseldi. TL kredilerde haftalık %1,83 artış, YP kredilerde %1,07 azalış, toplam kredilerde ise kur etkisinden arındırılmış bazda baktığımızda %0,64 artış görmekteyiz.
• TCMB Analitik Bilanço verilerine göre 10 Haziran haftasında toplam rezervin yataya yakın seyrettiğini ve net rezervin azaldığını hesaplamaktayız. İlgili haftada toplam rezervin yataya yakın seyirle 102,7 milyar USD geçekleştiğini, net uluslararası rezervin 2,2 milyar USD azalarak 8,3 milyar USD seviyesine geldiğini öngörmekteyiz.

ŞİRKET HABERLERİ 

Çimsa (CIMSA, Pozitif): Şirketin Niğde, Kayseri, Ankara, Başakpınar, Ambar, Nevşehir, Cırgalan, Aksaray, Eğerli ve Kahramanmaraş adreslerindeki fabrikalarının ve tesislerinin KDV hariç 110mn Euro’ya Ferpa İnşaat Sanayi Petrol Ürünleri Tic. Ve Paz. Ltd. Şti’ye devri için 15 Haziran’da varlık satış sözleşmesi imzalandı.

Bu satış işleminin sermaye piyasası mevzuatında tanımlanan önemli nitelikteki işlem kabul edilmeyeceği ve ayrılma hakkının doğmayacağı tespit edilmiştir. Satılacak varlıkların toplam aktifteki payı %2,98, gelirlerdeki payı %8,77’dir. Söz konusu varlık devirleri Rekabet Kurumu onayı dâhil gerekli yasal onayların alınması koşuluyla ve bu onaylar alındıktan sonra gerçekleştirilebilecek olup, kapanış işlemlerinin sözleşmenin son geçerlilik tarihi olan 31.03.2023’e kadar tamamlanması hedeflenmektedir.

16 Mayıs 2022 Tarihli Çimsa Raporumuz için tıklayınız…
 
Çelebi Hava (CLEBI, Nötr): Şirketin Yönetim Kurulu, 15 Haziran 2022 tarihinde, Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde mukim %99,9 oranında iştiraki bulunduğu, 24,4mn Hint Rupisi ödenmiş sermayeli, Celebi Airport Services India Private Limited’in (“CASI”) Hindistan’daki stratejik büyüme planları çerçevesinde öngördüğü yatırımların gerçekleştirmesi ve artan faaliyetlerinin finansmanını için ihtiyaç duyduğu 346,8mn Hint Rupisi tutarındaki öz kaynağın Hindistan’da tabi olunan yasal mevzuat dahilinde primli sermaye artışı yapmak suretiyle karşılanmasına karar vermiştir. Bu çerçevede, toplam 346,5mn Hint rupisi (yaklaşık 4,2mn EUR) ödenmesine ve Şirketin sahip olduğu %99,9 oranındaki ortaklık payının korunmasına mevcudun oybirliğiyle karar vermiştir.
 
Zorlu Enerji (ZOREN, Nötr): Şirket’in 20.05.2022 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirketin iştirakleri aracılığı ile Türkiye’de yürütülen elektrikli araç şarj istasyonu satışı, kurulumu ve işletmesini kapsayan faaliyetleri ile bu konudaki projelerinin Avrupa Birliği ve çevre ülkelere taşınması ve ilgili ülkelerde bu kapsamda faaliyet gösterilmesi amacıyla, Hollanda’da kurulu, Şirketin %100 bağlı ortaklığı ZES N.V.’nin %100 doğrudan hissedar olduğu “ZES B.V.” unvanlı bir şirket Hollanda’da kurulmuştur.

Ayrıca, 21.12.2021 tarihli özel durum açıklamasına istinaden, Şirketin %100 dolaylı bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi AŞ’nin Manisa, Alaşehir’de işletmekte olduğu 45 MW kurulu güce sahip Alaşehir 1 Jeotermal Enerji Santrali’nin 48,5880 MWm/45MWe olan üretim lisansı, ek yardımcı kaynak olarak santrale eklenmesi planlanan 0,1663 MW gücündeki çatı GES kapsamında 48,7543 MWm/45 MWe olarak tadil edilmiştir.

SEKTÖR HABERLERİ 

Konut: Türkiye genelinde konut satışları Mayıs ayında yıllık %107,5 artarak 122.768 oldu. Mayıs ayı ile birlikte Ocak-Mayıs dönemindeki konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre %37,7 artışla 575.889 olarak gerçekleşti. Öte yandan, Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %177,8 artış göstererek 29.335 oldu. Son olarak; yabancılara yapılan konut satışları Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %235,7 artarak 5.962 olurken, ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı.

DİĞER ŞİRKET HABERLERİ 

Bantaş Bandırma Ambalaj (BNTAS): Şirketin Balıkesir’de bulunan Ofset Tesislerine sınır kamu arazisinin satışına ilişkin olarak düzenlenen, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toki Ortak Kuruluşu olan Emlak Yatırım Hizmetleri A.Ş. ihalesini şirket 20,8mn TL bedelle kazanmıştır.

Birleşim Mühendislik (BRLSM): Şirket ve bağlı ortaklığı Erde Mühendislik A.Ş. ile Dost İnşaat Taahhüt Sanayi Ticaret A.Ş. arasında Acar Verde Projesi kapsamında; Birleşim Mühendislik, mekanik tesisat işleri için 11,9mn USD+KDV, Erde Mühendislik, elektrik tesisat işleri için 6,4mn USD+KDV olmak üzere yeni sözleşme imzalanmıştır. Acar Verde Projesi kapsamında Şirket ve bağlı ortaklığının imzaladığı sözleşme bedeli güncel kurla toplam 373,6mn TL (KDV Dahil)’dir. İş süresinin 18 ay olarak planlandığı açıklanmıştır.

Yükselen Çelik (YKSLN): Şirketin CEO’su Barış Göktürk, bu yıl satış gelirlerinde 1.5 milyar TL’yi geçeceklerini ve ihracatın yıllık 10 kattan fazla artacağını öngördüklerini açıkladı. Bununla birlikte, ihracatın toplam ciro içindeki payı 3 yılda %30’a çıkmasının beklendiğini ekledi. Ek olarak, kapasite artışının 2023 birinci çeyrekte tamamlanmış olacağını ve 200bin ton çelik işleme kapasitesine ulaşılacağını bildirdi.
     
FAİZ PİYASALARI

Çarşamba günü ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %14 seviyesinde gerçekleşti. TCMB dün 139 milyar TL’lik (%14’ten, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama tutarı ise repo ihaleleri kaynaklı 626 milyar TL oldu.

ABD 10 yıllık hazine tahvillerinin faizi dün güne %3,48 seviyelerinden başlarken, gün içerisinde %3,28-%3,46 bandında hareketin ardından %3,29 seviyesinden günü kapattı.  

Yurt içi tahvil piyasasında, dün verim eğrisi genelinde yükselişler görüldü. Bu kapsamda, günlük bazda kısa vadeli tarafta 10 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 110 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü. 
 

GÜNLÜK ÖZET PİYASA VERİLERİ

Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı