Quantitative Tightening… QT, Fed’in bilançosundaki menkul kıymetlerin vadelerine ulaşmasına izin vererek ekonomideki likidite miktarını azalttığı bir para politikası aracıdır. Bu menkul kıymetler öncelikle borcu ABD hükümeti tarafından karşılanan Hazine bonoları ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerdir. Nicel sıkılaştırma (QT), ekonomideki likidite miktarını veya para arzını azaltmak için merkez bankaları tarafından uygulanan daraltıcı bir para politikası aracıdır.
Fed QT’ye ne zaman başladı? Fed, tahvil alımlarını Mart 2022’de sonlandırdıktan sonra QT’ye 1 Haziran itibariyle resmen başladı. 1 Haziran’dan itibaren Fed, tüm bu parayı harekete geçirmek için yaklaşık 9 trilyon dolarlık bilançosundan bu artı 3,3 trilyon dolarlık banka rezervini boşaltmaya başladı. Bu sıkılaştırma, 2014-2017 model sıkılaşmayla kıyaslandığında çok daha erken bir aşamada gerçekleşiyor. Küresel finansal krizin ardından Fed, 2014 yılında niceliksel genişleme alımlarına son vermiş ancak 2017 yılına kadar bilançosunu küçültmeye başlamamıştı.
Fed fonlama oranı ve QT karşılaştırması… Kaynak: Reuters
Bilanço varlıkları… New York Fed verilerine göre, Fed’in Hazine tahvilleri portföyünün vadesi bu sefer önceki QT turuna göre yaklaşık iki yıl daha kısa. Bu kısmen, özellikle krizin başlarında, piyasa istikrarını yeniden sağlamaya yardımcı olmak için önemli miktarda T-bono alımından kaynaklanmaktadır. Vadesi bir yıl veya daha kısa olan T-bonoları, bir yıldan uzun vadeli bono ve tahviller olan kupon senetlerinin itfasının aylık sınırın altında kalması durumunda itfa edilecek. Fed, bankacılık sistemi rezerv bakiyeleri “güçlü rezervlerle tutarlı olduğuna karar verdiği seviyenin biraz üzerinde” olduğunda QT sürecini yavaşlatacağını ve ardından durduracağını söyledi. Önceki QT döngüsünde, rezerv seviyelerini çok fazla düşürerek, diğer kısa vadeli fonlama piyasalarında karışıklığa neden oldu, bu sonucun tekrarını görmek istemiyor.
Federal Reserve toplam para tabanı, dolaşımdaki para ve rezervlerin karşılaştırması… Kaynak: Federal Reserve
Fed’in QT planı… Eylül ayına gelindiğinde, Fed, 60 milyar dolarlık Hazine tahvili ile 35 milyar dolarlık MBS keserek, elindeki varlıktan ayda 95 milyar dolar azaltma gerçekleştirecek. Bu, 2017-2019 döneminde hedeflenen aylık 50 milyar dolarlık maksimum hızın kabaca iki katı. O zamanlar, kırılım 30 milyar dolarlık Hazine ve 20 milyar dolarlık MBS idi. Son döngüde, Fed’in ayda 50 milyar dolarlık maksimum kesinti oranına ulaşması tam bir yıl aldı. Ayda 10 milyar ABD Doları (6 milyar ABD Doları Hazine / 4 milyar ABD Doları MBS) ile başladı ve 2018 sonbaharında maksimum oranına ulaşana kadar bunu çeyrekte 10 milyar ABD Doları artırdı.
Bu sefer, maksimum azaltma hızına geçmeden önce sadece bir ilk adımla, üç aylık bir süre içinde sıfırdan 95 milyar dolara çıkacak. 1 Haziran’da, süreci ilk üç ay için ayda 47.5 milyar dolardan başlattı, 3 ay sonra kesinti tutarı 95 milyar dolara yükselecek.
Sonuç? Aylık varlık azalması oranı, maksimum hızına ulaştığında, bilanço küçültmelerinde yılda 1,1 trilyon doları aşıyor. Bu, muhtemelen 2023’ün başlarında tüm 2017-2019 QT döngüsünün toplamını geçeceği anlamına geliyor. Bu da toplamda 3 yılda yaklaşık olarak 3 trilyon dolarlık bir bilanço küçültmesine denk geliyor, ki yine pandemi öncesinin üzerinde. Yaklaşan bir resesyon var ve bu risk Fed’in 2023’ü de içine alacak hızlı sıkılaşmadan sonra 2024’e doğru faizleri yeniden indirmeye başlayabileceği beklentilerini artırıyor.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı