Bu haftanın önemli veri akışının bir parçası olan Euro bölgesi enflasyonu tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkarak, Avrupa Merkez Bankası’ndaki faiz oranlarının rekor düşük seviyelerden ne kadar hızlı yükseltileceğine ilişkin tartışmayı yoğunlaştırdı. Tüketici fiyatları Mayıs ayında bir önceki yıla göre %8,1 artarak piyasanın %7,8 medyan tahminini aştı. Hızlanma, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin emtia fiyatlarını artırmasının ardından gıda ve enerjiden kaynaklandı. Bunlar gibi volatil kalemleri hariç tutan çekirdek enflasyon göstergesi ise %3,8 yükseldi.
Zayıf ekonomik hissiyat jeopolitik risklerin de yapmış olduğu negatif katkıyla beraber yoğunlaşırken, bu ortamda yüksek enerji maliyetleri enflasyonist baskıyı artırarak Avrupa Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yükseltme kararlılığını da güçlendiriyor. Rusya’nın Ukrayna saldırısı ve yaptırımlara karşı attığı ekstra adımlar, Euro bölgesi ekonomisi için en büyük risk olmaya devam ediyor. Artan girdi fiyatları ve yenilenen tedarik zinciri darboğazları nedeniyle üretim yavaşladı. Bu arada, AB’nin Rus petrolünü yasaklaması, savaşın buğday ve gübre arzını kesintiye uğratması nedeniyle kısmen yükselen fiyatlar üzerindeki baskıyı daha da artırma riski taşıyor.
Alt kalemlere bakacak olursak; Manşet enflasyondaki artış ağırlıklı olarak enerji ve emtia fiyatlarından kaynaklanmakla birlikte, detaylara bakıldığında fiyatlardaki artış eğiliminin genele yansıdığı görülüyor. Avrupa hükümetleri, hanelerin üzerindeki yükü hafifletmek için bir dizi önlem uygulamıştır. Yine de fiyatlar bu ay Fransa, İtalya ve İspanya’da rekor artış kaydetti. Enerji fiyatı şoku bazı ülkeleri diğerlerinden daha sert vurdu. Euro Bölgesi verilerine dair de önemli bir gösterge olan Almanya TÜFE rakamı dün %7,4’ten %7,9’a yükselmişti. Fransa, gaz ve elektrik fiyatlarında hanehalkı üzerindeki darbeyi hafifleten fiyat tavanları uyguladı.
Paskalya tatilinin zamanlamasına bağlı olarak seyahat hizmetleri üzerindeki mevsimsel etkilerin gevşemesine rağmen çekirdek enflasyon %3,5’ten %3,8’e yükseldi. Gıda ve alkol enflasyonu Mart’taki %5’ten Nisan’da %6,3’e yükselmişti ve Ukrayna’daki savaşın tarımsal emtia fiyatlarını artırması nedeniyle Mayıs ayında da %7,5’e yükseldi. Veriler, Avrupa Komisyonu verilerinin de öncesinde gösterdiğini doğrular şekilde, hükümet müdahalesinin önceki ay pompa fiyatlarının düşmesine yardımcı olmasının ardından yol yakıt maliyetlerinin Mayıs ayında yeniden arttığını gösteriyor.
Euro Bölgesi manşet ve çekirdek TÜFE karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg, Eurostat
ECB açısından bakacak olursak; Euro bölgesinde fiyat baskıları artıyor, bu da ECB’yi Temmuz ayından itibaren teşvikleri geri çekmek için bir yol haritası belirlemeye sevk ediyor. ABD ve Birleşik Krallık’ta faiz artırımlarının tüm hızıyla devam etmesiyle ECB, benzeri görülmemiş fiyat artışıyla mücadele etmek için on yıldan fazla bir süredir ilk kez borçlanma maliyetlerini artırmaya hazırlanıyor. 9 Haziran’daki toplantıda da net bir aksiyon veya aksiyon olmasa bile planlama ortaya konulacaktır. Eylül’de Fed’in beklemeye geçmesi durumu gerçekleşirse daha değişik dinamikler konuşulacaktır elbette, ancak enflasyonun yapısı iki ekonomide farklı. Fed talep enflasyonuna doğrudan faiz artışlarıyla müdahale edebilmek için hareket alanına sahip, ancak ECB açısından petrol ambargosu ile oluşacak fiyat dengesizliği dışsal faktörleri çok ağırlıklandırarak çift taraflı enflasyon – resesyon etkilerini körükleyebilecektir.
Faiz artışlarını savunan kamp güç kazanmış durumda. Lagarde geçen hafta Temmuz ve Eylül aylarında yapılacak toplantılarda çeyrek puanlık artışların muhtemel olduğunu belirtti. Baş ekonomist Lane de bu zaman çizelgesini destekledi ve Temmuz ve Eylül aylarında yapılacak toplantılarda 25 baz puan artışın para politikasında normalleşmeye yol açacağını söyledi. Bazı yetkililer ise, ECB’nin tarihinde ilk kez, en son Fed kararına da referans verir şekilde, yarım puanlık artışları gündeme getirdi. Dolayısıyla, ECB’nin sıkılaşmada ivme kazanması ihtimali es geçilmemektedir. Para piyasaları, ECB faiz artırımı bahislerinde Aralık ayına kadar 115 baz puanlık sıkılaştırmayı fiyatlamaktadır.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı