Dünya Doktorları’ndan Birleşmiş Milletler’e çağrı

Dünya Doktorları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni, Suriye’ye insani yardımın sürekliliğini sağlamak amacıyla 10 Temmuz’da oylanacak sınır ötesi insani yardım mekanizmasının hükümlerini en az 12 ay daha uzatmaya çağırıyor.

Ülkede on bir yıldır süren çatışma nedeniyle insani yardıma muhtaç Suriyelilerin sayısı, 14.6 milyon ile 2022’de en yüksek seviyeye ulaştı. 

Sınırların ve sınır geçişlerinin kapatılmasının insani yardımın temel ilkelerini ve uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini vurgulayan Dünya Doktorları, olası bir kapatma kararının, temel insani yardımlara muhtaç milyonlarca insanın hayatını tehdit ettiğini bir kez daha hatırlatıyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 10 Temmuz’da; Suriye’de 4 milyondan fazla kişiye insani yardım sağlayan “Sınır Ötesi İnsani Yardım” mekanizmasına dair hükümlerin yenilenmesine ilişkin kararı ele alacak.

Dünya Doktorları, ülkenin kuzeyinde bulunan milyonlarca Suriyelinin gıda yardımına, temel ilaçlara ve diğer temel insani yardım malzemelerine erişebilmeye devam etmesini sağlamak için bu sınır ötesi kararın en az 12 ay daha uzatılması çağrısında bulunuyor. Dünya Doktorları Derneği Kurucu Başkanı Hakan Bilgin, “İnsanlık olarak bu sınır geçişinin açık olup olmaması gerektiğini tartışamayız. Özellikle Suriye’nin kuzeyinde yaşayan yerinden edilmiş milyonlarca insanın hayatı bu sınır kapısına bağlı” diyor.

Ülkede on bir yıldır süren çatışma nedeniyle insani yardıma muhtaç Suriyelilerin sayısı, 14.6 milyon (6 milyonu kadın, 5.5 milyonu çocuk) ile 2022’de en yüksek seviyeye ulaşmış durumda. Kuzeybatı Suriye’de bu sayı 4.1 milyon ve BM verilerine göre geçen yıla göre bu yıl sayı 700 bin kişi arttı. BM’nin, bu sınır geçişi üzerinden sağladığı insani yardım, kuzeybatı Suriye’de yerinden edilmiş nüfusun eriştiği gıda yardımlarının %80’ini oluşturuyor.

Geriye kalan tek sınır kapısının kapatılması uluslararası hukukun ihlalidir

Sınırların ve sınır geçişlerinin kapatılmasının insani yardımın temel ilkelerini ve uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini vurgulayan Dünya Doktorları, olası bir kapatma kararının, temel insani yardımlara muhtaç milyonlarca insanın hayatını tehdit ettiğini bir kez daha hatırlatıyor.

Bu doğrultuda, Uluslararası Dünya Doktorları Ağı (Médecins du Monde International Network), BMGK üyesi devletleri ve özellikle konseyin kararları veto yetkisine sahip beş daimi üyesi Çin, Fransa, Rusya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nin BM Daimi Temsilcilerini, Suriye’de insani yardıma erişimin güvence altına alınmasını savunmak için gerekli adımları atmaya çağırıyor.

Milyonlarca insan gıdadan ve tıbbi malzemeden yoksun kalacak

Bölgeye şuanda yalnızca Dünya Gıda Programı (WFP), her ay 1.4 milyon kişinin gıdaya erişimi için yiyecek sağlıyor. Sınır ötesi insani yardım mekanizmasına dair hükümler yenilenmezse, kuzeybatı Suriye’ye yapılan gıda tedariki ancak Eylül 2022’ye kadar yeterli olacak ve sonrasında bölgede yaşayan en az 1 milyon insan temel gıdaya erişemeyecek.  Suriye’nin Türkiye sınırındaki Bab el-Hava Sınır Kapısı üzerinden yürütülen insani yardım, kuzeybatı Suriye’de yaşayan, 2.8 milyonu ülke içinde yerinden edilmiş, kamplarda, gayri resmi yerleşim yerlerinde yaşamlarını sürdüren insanlar için kritik öneme sahiptir.  Bölgede, temel ilaçların ve aşının bu sınırın ötesine Birleşmiş Milletler (BM) yardımı olmadan, yalnızca sivil toplum kuruluşları tarafından ulaştırılması olanaksızdır.

İnsani yardım kuruluşlarının Suriye’deki çalışmaları sona erecek

Karar, bu sınır kapısı üzerinden BM kurumları aracılığıyla sağlanan gıda ve barınma yardımına ek olarak, BM’ye, BM Suriye Sınır Ötesi İnsani Yardım Fonu (SCHF) aracılığıyla Suriye hükümetinin kontrolü dışında kalan alanlarda diğer sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen insani yardım programlarını da mali olarak destekleme yetkisi veriyor. Dolayısıyla karar yenilenmezse, bu mali destekler sayesinde bölgede insani yardım faaliyetleri yürüten fakat Suriye hükümeti tarafından yetkilendirilmemiş Suriyeli insani yardım kuruluşları ülkedeki operasyonlarını sonlandırmak ya da kısıtlamak zorunda kalacak.

4 sınır kapısı üzerinden planlanan yardımlar 1’e düşürülmüştü

2014 yılında BMGK’nın aldığı 2165 sayılı kararın kabul edilmesinden bu yana, kuzeybatı Suriye’de yaşayan milyonlarca insan BM tarafından koordine edilen insani yardımlara erişebilmektedir. Başlangıçta insani yardımların Türkiye-Suriye sınırındaki 4 sınır kapısı üzerinden gerçekleştirilmesini öngören karara rağmen, 2020’de yapılan oylamada bu sayı yalnızca 1 sınır kapısına düşürülmüştü. Bab el-Hava Sınır Kapısı, Suriye’nin İdlib vilayeti ile Türkiye arasında bir bağlantı sağlamakta ve insani yardımların kuzeybatı Suriye’de bulunan insanlara ulaşabilmesinin tek yolu haline gelmiştir.

Dünya Doktorları Suriye’de ne yapıyor?

Dünya Doktorları, 2018’den bu yana Suriye’nin Halep (Afrin) ve İdlib vilayetlerinde toplamda 12 sağlık merkeziyle yerinden edilmiş insanların sağlık ihtiyaçlarına cevap veren temel sağlık hizmetleri, ruh sağlığı ve psikososyal destek, cinsel sağlık ve üreme sağlığı, beslenme, aşılama, layşmanyazis tedavisi ve COVID-19 pandemisiyle mücadelede PCR laboratuvarlarıyla bölgedeki savaştan etkilenen nüfusun sağlığa erişimi için mücadelesini sürdürmektedir.

Hibya Haber Ajansı