ABD’de FOMC, enflasyon ve durgunluk

Gelecek haftanın FOMC toplantısı önizlemesi. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) 20-21 Eylül’de yeniden toplanacak. FOMC, mayıs ayındaki 50 baz puanlık ve mart ayındaki 25 baz puanlık bir artışın ardından haziran ve temmuz ayındaki Fed toplantılarında federal fon oranını 75 baz puan (bps) artırdı.

CME Group’un FedWatch aracına göre, komitenin bu ayın sonunda 75 baz puanlık bir artış daha gerçekleştirmesi için yaklaşık 10’da 9’luk bir şans var. Toplantıda ayrıca Fed’in en son ekonomik tahminlerinin özetinin (SEP) yayınlanması da yer alacak.

Enflasyon durumu ve daha fazla faiz artırımı. FOMC en son toplandığında, haziran ayı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) raporu, enflasyonun önceki 12 aya göre yüzde 9,1 arttığını gösterdi. Ardından temmuz TÜFE raporu düşen benzin fiyatları sayesinde yüzde 8,5’e, Ağustos’ta ise beklenen yüzde 8,1’in üzerinde olan yüzde 8,3’e düştü.

Değişken gıda ve enerji maliyetlerini çıkaran temmuz çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) okuması, fiyatların önceki 12 aya göre yüzde 4,6 arttığını gösterdi. Bu sadece Fed’in yüzde 2 hedefinin oldukça üzerinde değil, aynı zamanda Temmuz 2021 okumasından tam bir yüzde puanı daha yüksek.

Fed başkan yardımcısı Lael Brainard, enflasyonun mevcut durumunu özetledi. Malların fiyatının hala salgın öncesi büyüme oranının önerdiği fiyatın çok üzerinde olduğunu, ancak hizmetlerin fiyatının henüz yetişmediğini kaydetti.

Reel Kişisel Tüketim Harcamaları. Kaynak: Bureau of Economic Analysis

Bu, enflasyonun normalleşmesi için daha uzun bir yol olduğunu gösteriyor, bu yüzden Fed, faiz oranlarını artırmaya ve nicel sıkılaştırma yoluyla 8 trilyon dolarlık bilançosunu düşürmeye kendini bu kadar adamış durumda.

Brainard, “Enflasyonu düşürmek için gereken sürece bu işin içindeyiz” dedi: “Şimdiye kadar politika faizini hızla önceki döngünün zirvesine çıkardık ve politika faizinin daha da artması gerekecek.”

ABD resesyonda mı?  İki çeyrek kuralı öyle olduğunu gösteriyor olsa da, istihdam kaybı olmadan hiçbir zaman resesyon ilan edilmedi ve ABD işgücü piyasası her ay yüz binlerce iş ekliyor.

Ek olarak, GSYİH son iki çeyrekte küçülürken, ekonomik büyümenin ilgili bir göstergesi (Gayri Safi Yurtiçi Gelir, üretim yerine geliri birleştiren bir toplam çıktı ölçüsü) ekonominin büyüdüğünü gösteriyor. GSYİH ve GDI birbirine eşit olmalıdır, ancak ikisi arasında her zaman bir tutarsızlık vardır. Şu anda, iki ölçü ekonomi hakkında çok farklı görüşler sunuyor, GSYİH ekonominin küçüldüğünü gösterirken GDI tam tersini gösteriyor.

Açık olan şu ki, ABD ekonomisi bir resesyona girerse -ya da resesyona girmişse ve henüz açıklanmadıysa- muhtemelen önceki resesyonlardan çok farklı görünecek.

Musk’tan Fed’e uyarı. Elon Musk, Çarşamba günü attığı bir tweette, Fed’in enflasyonla mücadelesinden vazgeçmesi ve bunun yerine, aksi takdirde düşen fiyatlar olarak bilinen deflasyon konusunda endişelenmeye başlaması gerektiğini söyledi. Tesla CEO’su, Eylül ayının başlarında “Fed’in büyük bir faiz artırımının deflasyon riski taşıdığını” söyledikten sonra, merkez bankasını faiz oranlarını yüzde dörtte bir oranında düşürmeye çağırdı – kendi sözleriyle “% 0,25 düşüş” -.

Musk’ın yüzde 0.25’lik önerisi, yatırım firması Ark Invest’in CEO’su Cathie Wood’un tweetlerine yanıt olarak geldi. Wood, kereste, petrol ve bakır gibi birçok önemli emtia fiyatlarının son birkaç ayda 2022 başlarındaki zirvelerinden düştüğünü kaydetti.

Musk, Wood’a yanıt olarak çarşamba günü başka bir tweet’te yaklaşan deflasyonun “ne ince ne de gizli” olduğunu ekledi.

 Sonuç? Tesla CEO’sunun tweet’i, Fed’in en olası faiz kararına da karşı çıkıyor. Piyasalar ve ekonomistler, 21 Eylül’de bir araya geldiklerinde, politika yapıcıların faiz oranlarını yüzde dörtte üç oranında artırmalarını bekliyor ve bu, bu boyuttaki art arda üçüncü artışı işaret ediyor. Fed Başkanı Jerome Powell, 26 Ağustos’ta, merkez bankasının faiz artırımlarının neredeyse bitmediğini ve Fed’in “iş tamamlanana kadar devam etmesi gerektiğini” işaret etti.

Kısa vadeli deflasyon olası görünmese de, büyük oranlı artışlar hala bazı ciddi riskler oluşturuyor.

Yükselen faiz oranları, şirketleri harcamaları kısmaya teşvik ederek enflasyonla mücadele eder, ancak bu genellikle işlerin pahasına olur. Bu, Fed’in son haftalarda enflasyonu düşürmek için belirli bir düzeyde işsizliğin gerekli olacağını düşündükleri uyarısıyla birlikte, endüstriler arasında yakın gelecekte bir işten çıkarma dalgasının muhtemel olduğu anlamına geliyor.

Powell, Fed’in bu yılki ekonomik sempozyumunda yaptığı konuşmada, “Bunlar enflasyonu düşürmenin talihsiz maliyetleri” dedi: “Fakat fiyat istikrarını yeniden sağlayamamak çok daha büyük acı anlamına gelir.”

Brookings Enstitüsü tarafından bu ay yayınlanan bir makalede, araştırmacılar, enflasyonu yüzde 2 hedefine düşürmek için Fed’in işsizlik oranını merkez bankasının 2024’teki yüzde 4,1’lik tahmininden “çok daha yükseğe” yükseltmesi gerekeceğini buldu. Başkan Obama’nın Beyaz Saray Ekonomik Danışmanlar Konseyi’nin eski başkanı Jason Furman, Brookings verilerini kullanarak, enflasyonu bu kadar düşürmek için işsizliğin en az yüzde 6,5’e ulaşması gerektiğini tahmin etti.

Kaynak: Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı