Küresel piyasalar

Dün piyasalarda neler oldu? Dün ABD piyasaları, 25 baz puanlık faiz artırımı ile parasal sıkılaşma patikasının ılımlılaşmasının beklendiği FOMC toplantısı öncesinde beklentinin altında gerçekleşen maliyet verisinin desteğinde alıcılı seyir izledi. Makro veriler cephesinde dün 4Ç22 istihdam maliyet endeksi verisine ek olarak Conference Board tüketici güveni ve MNI Chicago PMI verileri takip edildi. 4Ç22 maliyet endeksi çeyreksel bazda %1 artış kaydederek piyasa beklentisi ile uyumlu görünüm sergiledi. Verideki görünüm istihdam maliyetinin 2022 yılı boyunca azalış eğilimine girdiğine işaret ediyor.

Conference Board tüketici güveni Ocak ayı verisi de aylık bazda 1,9 puanlık düşüşle 107,1 seviyesinde piyasa beklentisinin altında gerçekleşirken, MNI Chicago PMI verisi de 0,8 puan düşüşle 44,3 seviyesine geriledi. İstihdam maliyetinin artış eğiliminde öne çıkan azalış trendi kritik FOMC toplantısından daha güvercin tonda mesajlar gelebileceği yönündeki beklentileri artırmanın beraberinde, faiz artırım patikasının daha da ılımlılaşabileceği ve hatta sonlandırılabileceği yönündeki beklentileri öne çıkardı. Bu arada Fed’in 25 baz puan ile faiz artırım tonunu yavaşlatması beklenirken, AMB ve BOE’nin 50 baz puanlık artışlarla daha agresif davranmalarının beklendiğini belirtmek isteriz. Faiz beklentilerine hassasiyeti yüksek olan 2 yıllık tahvil faizi yükseliş eğilimini sürdürerek %4,20 seviyesine gerilerken, 10 yıllık ABD tahvil faizi %3,51 seviyesine düşüş gösterdi. VIX endeksi ise 0,54 puan düşüşle 19,40 seviyesine geriledi.

Nasdaq endeksi %1,67 artış kaydederek 11.584,55 seviyesinden kapandı. S&P 500 endeksi %1,46 değer kazancıyla 4.076,60 seviyesinden kapanırken, Dow Jones endeksi %1,09 artışla 34.086,04 seviyesine geriledi. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya piyasaları cephesinde de ABD piyasalarında görülen iyimserliğin yansımaları ile temkinli pozitif seyrin hakim olduğunu görüyoruz. Bölge özelinde ise Nifty 50 endeksi, Adani Grup’un amiral gemisi olan firmasının hisse satışının tamamlanmasının ardından Adani Grup hisselerinin değer kazanması öncülüğünde %0,7 artış kaydediyor. Adani şirketlerinin ihraç ettiği dolar tahvilleri de, bir önceki keskin satıştan sonra kazançlarını ikinci güne taşıdı. Ancak grubun açığa satış yapan Hindenburg Research ile anlaşmazlığının hükümet bütçesini açıklaması öncesinde Hindistan varlıklarına gölge düşürdüğünü belirtmek isteriz. Bu arada bu sabah Çin’de Caixin/S&P Global imalat sektörü PMI verisi takip edildi.

Veri Ocak ayında 0,2 puan artışla 49,2 seviyesinde, piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Ancak verideki görünümün Kovid19 tedbirlerinin gevşetilmesinin Çin’in imalat sektörü üzerindeki baskıyı hafiflettiğini ortaya koyduğunu gözlemliyoruz. ABD vadeliler cephesinde ise satıcılı seyir görülüyor. Bugün ABD’de ADP ve JOLTS istihdam verilerine ek olarak, inşaat giderleri ve ISM imalat PMI ve FOMC toplantısı takibimizde olacak. Ocak ayı ADP özel sektör istihdamı değişiminin 170k seviyesinde gerçekleşmesi beklenirken, JOLTS açık iş pozisyonları verisinin 10,3 mn seviyesine gerilemesi tahmin ediliyor. İnşaat giderleri Ocak ayı verisinin ise aylık bazda değişim göstermesi beklenmiyor. Ocak ayı FOMC toplantısında da federal fonlama faiz oranının 25 baz puan artışla %4,75’e yükseltilmesi bekleniyor. İmalat cephesinde ise ISM imalat PMI Ocak ayı verisinin aylık bazda 0,4 puan düşüşle 48’e gerilemesi bekleniyor. İstihdam verisinin de 1,4 puanlık düşüşle 50’ye gerileyeceği öngörülürken, ödenen fiyatlar verisinin 0,6 puan artışla 40’a yükseleceği tahmin ediliyor.

Euro Bölgesi’nde de TÜFE verisi izlenecek. Ocak ayı TÜFE verisinin manşet ve çekirdek bazda yıllık olarak sırasıyla %8,9 ve %5,1 artışlar kaydetmesi öngörülüyor. Bugün ayrıca OPEC toplantısı takip edilecek. Ortak Bakanlar İzleme Komitesi’nin, cari üretim politikasının değiştirilmemesi yönünde bir tavsiyede bulunmaları bekleniyor. Gelecek gündemde neler var? Yarın ABD’de haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve fabrika siparişleri verilerine ek olarak dayanıklı mal siparişleri verisinin revizyonu takibimizde olacak. 21 Ocak haftasına ilişkin işsizlik başvurusu verisinin 195k seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor. Devam eden başvurularına ilişkin piyasa beklentisi ise 1,68mn seviyesinde gerçekleşmesi yönünde. Fabrika siparişleri Aralık ayı verisinin de aylık bazda %2,3 artış göstermesi bekleniyor. Öncü olarak aylık bazda manşet ve çekirdek olarak %5,6 ve %-0,1 seviyelerinde gerçekleşen verinin aynı seviyelerde teyit edilmesi bekleniyor. Euro Bölgesi cephesinde de AMB faiz kararı toplantısı takibimzde olacak. Şubat ayı toplantısında politika faizinin 50 baz puan artışla %3 seviyesine yükselmesi bekleniyor.

Dün piyasalarda neler oldu? Dün BIST 100 endeksi %0,38 düşüşle 5.077 seviyesinden başlangıç yaptı. Sabah saatlerinde 4.969 seviyesine gerileyen endeks, ilerleyen saatlerde yoğunlaşan tepki alımlarıyla 5.100 seviyesinin üzerini test etmiş olsa da burada kalıcılık sağlayamadı. Kapanışa doğru öne çıkan realizasyonların etkisiyle endeks %2,35 düşüşle 4.976,55 seviyesinden kapandı. Bankacılık endeksi %0,13 artarken, sanayi endeksi %2,88 geriledi.

Bugün ne bekliyoruz? Yurt içi piyasalara ilişkin olarak BIST 100 endeksinin temkinli başlangıç yapacağını tahmin ediyoruz. Yurt içinde bugün imalat PMI verisi izlenecek. Hatırlanacağı üzere Aralık ayı verisi aylık bazda 2,4 puan artışla 48,10 seviyesine yükselmişti.

Gelecek gündemde neler var? Yarın yurt içinde veri akışı sakin seyredecek. Cuma günü ise TÜFE verisi takibimizde bulunacak. Foreks anketine göre Ocak ayı TÜFE aylık medyan tahmini %3,80 artış yönünde gerçekleşti. Ortalama tahmin %3,78 artış olurken, yıllık veride ise medyan tahmin %53,50, ortalama %53,44 artışa işaret etti.

Küresel ekonomik aktivitenin beklenenden daha dirençli seyretmesi merkez bankalarının faiz artırımları konusunda elini rahatlatırken yoğun merkez bankası kararları haftasında ilk açıklama bugün Fed’den gelecek. Fed’in 25 bp faiz artıracağına kesin gözle bakılırken piyasalar yılın geri kalanındaki faiz patikasına ilişkin Başkan Powell’ın vereceği mesajlara odaklanacak. Fed faiz kararı öncesi EUR/USD paritesi yeniden 1,09’un altına sarkarken ABD Doları GOÜ para birimleri karşısında da değer kazandı.

ABD ve Almanya 10 yıllık tahvil faizleri ise hafif geri çekilerek sırasıyla %3,53 ve %2,26 seviyesinden işlem gördü. Türkiye’nin 5 yıllık CDS risk primi 2 bp düşüşle 558 bp’a gerilerken Hazine eurobonlarında da kısa uzun vadelilerde düşüş gözlendi. Eylül 2033 vadeli gösterge Eurobond faizi 1 bp azalışla %9,18 seviyesine geriledi. Yurt içi TL tahvil piyasasında BİST Kesin Alım Satım Pazarı işlem hacmi 5,4 milyar TL’ye gerilerken, 2 yıl vadeli gösterge tahvil bileşik faizi 8 bp artışla %10,53, 10 yıl vadeli gösterge tahvil faizi ise 8 bp artışla %10,66 seviyesinden günü tamamladı.

TL likidite tarafında TCMB 15 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 60 milyar TL olarak yenilerken, APİ ile haftalık repo fonlama tutarı 243 milyar TL seviyesine yükseldi. Aynı gün valörlü swap işlemlerinden 10,4 milyar TL ilave fonlama sağladı. Döviz kurunun görece yatay seyrettiği bir dönemde TL mevduat faizlerinin geldiği seviyeler tasarruf sahiplerini TL mevduatlara yönelimini hızlandırabilir. TL mevduat stoğundaki olası artış önümüzdeki dönemde bankaların TL/YP mevduat rasyo yükümlülüklerini de yerine getirmesine yardımcı olabilir. Bu durumda 5 yıl ve uzunvadeli kıymetlerde yükümlülük gereği alım yapan bankaların daha temkinli davranmasına ve uzun vadeli TL tahvil faizlerinin bir miktar yukarı yönlü hareket etmesine neden olabilir. Öte yandan TL mevduat faizlerindeki yukarı yönlü hareket Dolar/TL üzerinde de yukarı yönlü hareketleri sınırlandırabilir.

BDDK, Sermaye yeterliliği standart oranının (SYR), 30.12.2022 tarihine ait Merkez Bankası döviz alış kurunun kullanılması suretiyle devam ettirilmesine karar verdi. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ersoy, turizmde 2023 hedeflerinin 60 milyon turist ile 56 milyar dolar gelir olduğunu, 2028’de ise 90 milyon turist ve 100 milyar dolar gelir hedeflediklerini açıkladı. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Nureddin Nebati, iç borçlanmanın vadesi 2020’de yaklaşık 34 ay iken, uygulanan uzun vadeli borçlanma stratejisiyle vadeyi 2021 yılında 53 aya, 2022 yıl sonu itibarıyla ise 70 aya çıkardıklarını ifade etti. Aralık ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42 artarak 6,83 milyar dolardan, 9,7 milyar dolara yükseldi. 2022 yılının tamamında ise dış ticaret açığı yüzde 137 artarak 46,2 milyar dolardan, 109,5 milyar dolara yükseldi.

Kamu alacaklarına yapılandırma getirilmesini öngören ‘Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi. Teklifle, kamu alacakları yapılandırılırken, cezalar da siliniyor. 2022 yılı Aralık ayında Hizmet ÜFE bir önceki aya göre yüzde 1,41, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 78,72 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 89,94 artış gösterdi. Böylece hizmet ÜFE yıllık bazda 10 aydır olan en düşük artışa işaret etmiş oldu. Kasım ayında yıllık Hizmet ÜFE bir önceki aya göre yüzde 0,25, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 98,82 artmıştı.

TÜİK verilerine göre, turizm geliri 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 53,4 artarak 46 milyar 284 milyon 907 bin dolar oldu. Böylece yukarı yönlü revize edilerek hedeflenen 46 milyar dolarlık gelir tutturulmuş oldu. Gecelik ortalama harcama 2022’de 89 olurken, yabancı ziyaretçilerin kişi başı ortalama harcamaları 4. çeyrekte yıllık yüzde 7,7 düşüşle 950 dolara geriledi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi Toplantısı’nda haksız ve spekülatif fiyat artışı yaşandığına dikkat çekildiğini ve bu artışların engellemesi için gerekli çalışmaların devam etmesine karar verildiğini açıkladı.

IFO Enstitüsü’nün son anketine göre, önümüzdeki üç ay içinde daha az sayıda Alman şirketi fiyatlarını artırmayı planlıyor. Yapılan açıklamaya göre, ekonominin tamamı için IFO fiyat beklentileri Aralık ayındaki 40,1 puandan Ocak ayında 35,4 puana geriledi. Başta imalat olmak üzere hizmet sektörü, inşaat ve ticaret sektörlerindeki şirketler daha az fiyat artışı planlıyor. Euro Bölgesi ekonomisi, 2022’nin dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,1 büyüme kaydetti. Bölge ekonomisi yıllık bazda ise 2022’de yüzde 3,5 büyüdü.

Dünyanın önde gelen devlet varlık fonlarından Norveç Varlık Fonu, RusyaUkrayna savaşı ve yüksek enflasyonun piyasalarda oynaklığa neden olmasının etkisiyle geçen yıl 1,64 trilyon Norveç kronu (164,4 milyar dolar) zarar açıkladı. Dünya Altın Konseyi (WGC) verilerine göre merkez bankalarının altın alımları 2022’de 1967’den bu yana görülen en yüksek seviyede gerçekleşti. Merkez bankaları 2022 yılında 1136 ton altın satın aldılar. 2022’de en çok altın alan merkez bankaları Türkiye ve Çin oldu. WGC verilerine göre 2022’de gelişmekte olan ekonomiler ana alıcılar oldu. Toplam altın talebi de 2021’den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. Toplam altın talesi 2022’de yüzde 18 artarak 4740,7 ton oldu. 2022 dördüncü çeyrekte toplam altın talebi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1 düşüşle 1217 ton seviyesinde gerçekleşti. Avrupa Birliği ve Britanya, Brexit sonrası Kuzey İrlanda konusunda yaşanan sorunlara çözüm olacak bir gümrük anlaşmasına vardılar.

Otokar (OTKAR, Sınırlı Negatif): Otokar 4Ç22’de piyasa ortalama beklentisi olan 558 mn TL’nin %14,5, beklentimiz olan 483 mn TL’nin ise %32,3 üzerinde yıllık bazda 21,6 artışla 638,6 mn TL seviyesinde gerçekleşti. Beklentimizin üzerinde gerçekleşen net karda operasyonel olmayan faaliyetlerinden elde edilen gelirin beklentimizin üzerinde gerçekleşmesi etkili oldu. Net satış gelirleri piyasa ortalama beklentisinin %12, beklentimizin %9,4 üzerinde yıllık bazda %144,3 artışla 4.481 mn TL seviyesinde gerçekleşti. FAVÖK ise piyasa ortalama beklentisi olan 744 mn TL ve beklentimiz olan 763 mn TL’nin altında yıllık bazda %57,2 artışla 643,9 mn TL seviyesinde gerçekleşti. FAVÖK marjı ise hem piyasa hem bizim beklentimiz olan %18,6’nin 4,3 puan altında bir gerçekleşmeye işaret ediyor. Net kar operasyonel olmayan faaliyetlerin katkısıyla beklentilerin üzerinde gerçekleşse de, operasyonel marjlardaki gerileme nedeniyle finansalların hisse performansına etkisini ‘sınırlı negatif’ olarak değerlendiriyoruz.

Akbank (AKBNK, Sınırlı Pozitif): Akbank’ın 4Ç22’de solo net karı çeyreksel bazda %27,7 oranında artarak 21,801 milyar TL’ye yükselerek, hem bizim beklentimiz olan 20,304 milyar TL’nin, hem de piyasa ortalama beklentisi olan 20,459 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşti. 4Ç21’de 4,783 milyar TL olan net kar rakamına kıyasla bankanın yıllık bazda karını %355,8 oranında artırdığı görüldü. Beklentilerin hafif üzerinde gerçekleşen net kar rakamının hisse performansına yansımasını ‘sınırlı’ pozitif olarak değerlendiriyoruz.

Şişecam (SISE, Nötr): Pay geri alım işlemleri kapsamında 31 Ocak 2023 tarihinde 39,48 TL- 40,26 TL fiyat aralığından (ortalama 39,87 TL) 1.500.000 adet pay geri alınmış olup, Şirketin sahip olduğu SISE payları 53.852.465 adede ulaştı (Şirket sermayesine oranı %1,76).

MLP Sağlık (MPARK, Nötr): Pay geri alım işlemleri kapsamında; 31.01.2023 tarihinde Borsa İstanbul’da pay başına 77,95 TL – 79,95 TL (ağırlıklı ortalama 79,15 TL) fiyat aralığından toplam 29.500 TL nominal değerli MPARK payları geri alındı. Bu işlemlerle birlikte, 31.01.2023 tarihi itibarıyla geri alınan payların toplam nominal değeri 8.581.000 TL olup, bu payların sermayeye oranı %4,1247’ye ulaştı.

İzmir Demir Çelik (IZMDC, Nötr): Hatırlanacağı üzere 02.09.2022 tarihinde kaynakların daha etkin ve verimli kullanılması amacıyla; Çelikhane ve Çubuk haddehanesi bölümlerinde geçici vardiya azaltılması yapıldığı açıklanmıştı. Gelinen aşamada operasyonların devamlılığına ilişkin yapılan değerlendirmeler sonucu Çelikhane ve Çubuk Haddehanesi bölümlerinde vardiyalar tekrar üç’e çıkarılarak normal vardiya düzenine dönüldüğü bildirildi.

Ulusoy Un (ULUUN, Nötr): Şirketin Samsun 50.Yıl ve Merkez ile Çorlu üretim tesislerinin elektrik tüketimlerinin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanabilmesi amacıyla Manisa ve İzmir illerinde toplamda 22.360 kWe gücünde rüzgar enerji santrali tesis edebilmek amacıyla gerekli yasal izinler için resmi kurum ve kuruluşlara başvurular yapıldı.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı