Türkiye’de Mayıs ayında sanayi üretimi takvim etkisinden arındırılmış verilerle, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,9 artarken; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre %0,5 artmıştır. Arındırılmamış verilere göre ise, sanayi üretiminde, geçen yılın aynı dönemine göre %13,3 oranında artış gerçekleşmiştir.
Genel olarak beklenti üzerinde gelmesi itibariyle olumlu olarak değerlendirilebilecek ve 2Ç22 büyüme profili açısından güçlü sinyal gönderen veriler olduğunu söyleyebiliriz. Diğer taraftan, düzeltilmemiş verilerde Nisan – Mayıs arası dönemde %10,5’ten %13,3’e doğru gerçekleşen ivmeye rağmen mevsim ve takvim etkileri hariç tutulduğunda gözlemlenen aylık ve yıllık verilerde önceki periyodlara göre genel bir ivme kaybı eğilimi söz konudur. Yıllık dönemde karşılaştırmalı verilerin ise Mayıs 2021 – Mayıs 2022 dönemine tekabül ettiğini ve geçen yılın aynı ayında 19 günlük tam kapanma dönemi ile ciddi bir dönemsel kayıp etkisi olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir.
Detaylara baktığımızda; madencilik ve taş ocakçılığı aylık bazda %3 azalırken, yıllık bazda %5,7 daralma göstermiştir. İmalat sanayiinde aylık bazda %0,8 artış görülürken, yıllık bazda ise %10,7’lik büyüme gerçekleşmiştir. Elektrik, gaz, buhar grubunda ise aylık bazda %0,3 azalma görülmüş, yıllık bazda ise %0,3 seviyesinde artış gerçekleşmiştir. Aylık bazda sermaye malı %2,4, ara malı %0,7 ve enerji %0,3 oranında artarken; dayanıklı tüketim malı %1,4 ve dayanıksız tüketim malı %0,7 oranında azalmıştır. İlgili kalemlerdeki yıllık değişimlere bakıldığında ise; sermaye malı %17, dayanıksız tüketim malı %15,2, ara malı %4,8, dayanıklı tüketim malı %3,1 ve enerji %2,1 artmıştır. Teknoloji gruplarına bakıldığında ileri teknoloji grubunun yüksek performansı ile öne çıktığı görülmektedir. Takvim etkisinden arındırılmış veriler, düşük teknoloji grubunun %13,5, orta-düşük grubun %1,5, orta-yüksek grubun ise %11,1 oranında arttığını göstermektedir. Yüksek teknoloji grubundaki artış ise %45,6 gibi dikkat çekici bir düzeyde olmuştur.
Sanayi üretim endeksi (Yıllık)
Mayıs verileri olması itibariyle, genel büyüme öngörüleri açısından aradan geçen 2 aylık süreçteki gelişmeleri de değerlendirmek gereklidir. Dünyanın genel bir resesyon etkisine girdiği bir ortamda, olumlu projeksiyon yapabilmek zor görünüyor. Jeopolitik gelişmeler ve yaptırımlar kapsamında özellikle enerji arz akışlarında meydana gelebilecek rahatsızlık, sonbahar ve kış dönemi itibariyle sanayideki üretim ivmesini de olumsuz etkileyebilir. Beklentilerin üzerinde gelen sanayi üretimi verileri, 2Ç22 büyüme görünümü açısından güçlü bir tablo çiziyor. İmalat sanayi ve yüksek teknoloji tarafındaki üretim görece dirençli bir görüntü sergilese de, yurtdışındaki olumsuz talep ortamında ve hammadde kıtlıklarında söz konusu ivmenin sürdürülebilirliğini sağlamak zor olacaktır.
Sanayi üretim ana sektör bazında yıllık değişim oranları (%), 2022 yılı 5. ay
Kaynak Tera Yatırım / Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı