Avrupa/ECB: Uzun soğuk kış

Parite seviyesi, spread, büyüme… Euro’da parite seviyesi yakalandığına göre, bunun üzerine ekonomi, faiz ve piyasa tabanlı birkaç yorum getirmek gerekli. Uzun süredir ekonomik kriz potansiyeli ve enerjide dışa bağımlılığın aşırı resesyon ihtimalleri yüklemesi nedeniyle ECB’nin Fed kadar yüksek bir sıkılaşma eşiğine erişemeyeceğini belirtmekteydik. Temmuz’da ECB açısından 25 veya 50 bps öngörüleri yapıladursun, enerjideki son hareketlilik kışın yaklaşmasıyla ciddi bir çift taraflı kriz etkisi içine girilebileceğini gösteriyor. ECB, spread kontrolü gibi kriz dengeleyici mekanizmaları uygulamaya çalışırken, kriz etkisi piyasa veya finans tabanlı değil, enerji tabanlı olacak görünüyor. 

Gaz meselesi… Almanya hükümeti, Rusya’nın gaz ithalatını çevreleyen endişeler nedeniyle vatandaşlardan ve şirketlerden enerji kullanımını azaltmalarını ve kıştan önce gaz depolama tesislerini doldurmalarına yardımcı olmalarını istiyor. Haziran ayında Almanya, Rusya’nın Nord Stream 1 boru hattı üzerinden teslimatları azaltmasının ardından üç katmanlı acil gaz planının ikinci aşamasına geçti. Alarm Aşaması olarak adlandırılan ikinci aşama, Almanya’daki gaz kaynaklarında “önemli bir bozulmanın” olduğu yerdir. Federal acil durum planına göre, evler ve hastaneler gibi kritik kurumlar, hükümetin yakıt tayınına girdiği üçüncü acil durum aşamasında sanayiye göre önceliklendirilecek.

Euro Bölgesi anket bazlı GSYH büyüme tahminleri, 2022 – 23… Kaynak: Bloomberg

Rus doğalgazının rolü… Rusya, Almanya’nın en büyük gaz tedarikçisi konumundadır. Almanya’nın gaz ihtiyacının %37’sinin, İtalya’nın %29’unun, Fransa’nın %16’sının; 27 ülkeli birliğin kullandığı gazın ise %24’ünün Rusya tarafından karşılandığını görüyoruz.

Rusya’nın enerjisine yönelik Batı yaptırımları ve Rusya’nın Avrupa’ya enerji ihracatını azaltması, kıtaya arzı sınırladı ve fiyatlar üzerinde baskı yarattı. Almanya, Moskova’nın Şubat ayında Ukrayna’yı işgalinden bu yana Batı ile Rusya arasındaki gerilimin artmasıyla birlikte alternatif gaz yolları ve LNG kaynakları bulmak için acele etti. Ekonomi bakanlığından alıntı yapan Welt am Sonntag, ülkenin Wilhelmshaven ve Brunsbuettel’deki ilk iki geçici LNG terminalinin bu yılın sonunda faaliyete geçmesi gerektiğini bildirdi.

Avrupa, on yıldan fazla bir süredir en düşük gaz stokları ile ısıtma sezonuna başlayacak görünüyor. Bu da kış kaynaklarının güvenilirliğine ilişkin endişeleri artırıyor.

Sonuç? Euro-dolar paritesindeki Fed faiz artırımı dışında, büyüme oranlarındaki farkı da göz ardı etmemekte fayda var. ECB Temmuz’da faiz artırdığında paritede durumu belki biraz dengeleyecek ama, asıl sorun bambaşka bir boyutta öne çıkıyor. Doların güçlenmesinin yanında birtakım gelişmeler de Euro üzerindeki zayıflamanın nedenlerinin ana hatlarını oluşturmakta.

Avrupa’da Ukrayna – Rusya savaşı kaynaklı olarak yaşanan enerji krizi ekonomik durgunluk endişelerini körüklüyor. Mesela, Rusya Kuzey Akım 1 boru hattını bakım çalışması için on günlüğüne kapattı. Bu tamamen planlı ve her yıl yapılan bir bakım çalışması. 10 gün sonra ise yaşanan gelişmelere bağlı olarak Rusya enerjiyi stratejik silah olarak kullanır mı, vanayı tekrar açar mı? Rusya’nın Avrupa’ya gazı tamamen kesmesi kışın hem mecazi hem de gerçek anlamda soğuk geçmesine neden olacak.

Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı