Pandemiden en çok etkilenen sanat dünyasının emekçileri kan ağlarken, CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine bulunan Özel Kopyalama Harçlarının sanatçılara dağıtılmamasına tepki gösterdi. Akkuş İlgezdi, yaptığı hesaplamalara göre Özel Kopyalama Harcı’nda 2002 yılından bu yana 2 milyar, 428 milyon 781 bin 710 lira toplandığını bildirdi.
20 YILDA 2 MİLYAR TOPLANMIŞ
Covid 19 salgının en yoğun yaşandığı 2020 yılında TBMM’ye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanıtlaması istemiyle bir soru önergesi vererek, fonda toplanan paranın miktarını soran, ancak bir yanıt alamayan Akkuş İlgezdi, TÜİK verilerini baz alarak yaptığı çalışmanın sonuçlarını açıklayarak, son 20 yılda toplanan paranın 2.5 milyar liraya yaklaştığını belirtti.
PARALAR NEREDE?
Akkuş İlgezdi’nin yaptığı hesaplamalara göre 2002-2017 arasında Özel Kopyalama Harcı kesintileri 1 Milyar 83 milyon 64 bin 227 lira 69 kuruş. 2017’de ellerinde 320 milyon lira bulunduğunu söyleyen bakanlık yetkililerine seslenen Akkuş İlgezdi, “1 milyar 83 milyondan elinizde kalan para 320 milyon ise geri kalan 763 milyon 64 bin 227 lira 69 kuruş ile ne yaptınız? Bu paralar nerelere harcandı? Diğer yandan elde kalan 320 milyon lira olduğuna göre o tarihten bugüne yani 2018-2021 tarihleri arasında toplam 1.665.717.482 liranın da nereye harcandığını da bilmiyoruz” şeklinde konuştu. Akkuş İlgezdi sözlerine şöyle devam etti:
İLGEZDİ SANATÇININ EMEĞİNİN PEŞİNDE
“Bakanlık, bünyesinde biriken fon miktarını açıklamaktan kaçıyor fakat bizler ayrıntılı bir çalışma sonucu bir tabloya ulaştık. Ulaştığımız verilere göre 2002 ile 2017 yılları arasında 1 Milyar 83 milyon liralık bir paranın fonda birikmesi gerekiyor. Bu paradan ellerinde 320 milyon lira kaldığı açıklanmıştı. Peki geri kalan 763 milyon 064 bin 227 lira 69 kuruş ile ne yaptılar? Sayın Genel Başkanımızın ve bizim çağrı yaptığımız tarihler olan pandemide (2020-2021 yıllarında) bile 640.405.988,10 lira fon da biriken ama sanatçılara aktarılmayan bir para mevcut. 2002-2021 arası yani 20 yılda 2 milyar, 428 milyon 781 bin 710 lira toplanmış. Bu paralar çok büyük bir meblağ. Nereye ve ne şekilde harcandığını sorgulamak partimin kültür sanattan sorumlu genel başkan yardımcısı olarak benim görevimdir, boynumun borcudur.”
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANINA SESLENDİ
“Pandemi döneminde 2 yıl boyunca sinema salonları kapandı, tiyatro sahneleri perde indirdi, eğlence mekanları saat uygulamasıyla çaresiz kaldı, diziler çekilemedi, set işçileri, şarkıcılar, tiyatrocular tek kuruş kazanamadı. Bu insanları artık görmezden gelemeyiz. Dayanacak güçleri kalmadı. Sanat dünyası kan ağlıyor. Tiyatrocu, şarkıcı sahnesine hasret, oyuncular, set emekçileri kan ağlıyor. Bir sektörün bitişini seyrediyoruz. Bakanlığın elince büyük bir bütçe var. Nereye harcadıkları muamma. Bu paralar neden hak sahiplerine dağıtılmıyor. 2 milyarlık bütçenin sanatçılara pay edilmesi dahi onları maddi olarak bir nebze olsun rahatlatacaktır. Buradan Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerine sesleniyorum. Elinizdeki fon miktarını açıklayın ve bunları hak sahiplerine teslim edin.”
Tüm dünyada, Özel Kopyalama Harcı, ilim-edebiyat, müzik, sinema gibi fikri mülkiyete tabi olan eserlerin şahsi amaçlı kopyalamasını yapabilen tüm cihaz ve taşıyıcılardan alındığını hatırlatan Akkuş İlgezdi şunları söyledi:
PARA KÜLTÜR VE SANATI DESTEK İÇİN KULLANILIYORMUŞ!
“Fikri mülkiyete tabi eserlerin yasal olmayan bir biçimde üretilmesini sağlayan elektronik cihazlardan, hak sahiplerinin olası kayıplarını gidermek için toplanıyor bu para. Türkiye’de de Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğinde 2001 yılına kadar Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından toplanan Özel Kopyalama Harcı gelirlerinin %75’ini meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılıyordu. 2001’de yasada yapılan değişiklikle meslek birliklerine dağıtım şartı ortadan kaldırıldı. O tarihten bu yana da bu para, bakanlık kasasında birikiyor. Şahsi kopyalama istisnası yasamızda var ama onun ayrılmaz parçası olan harç hak sahiplerine dağıtılmıyor. Bu kabul edilemez. Hele ki, ilim ve edebiyat, müzik, sinema gibi kültür ve sanat dünyamızın vazgeçilmez sektörleri bu denli zor durumdayken, Kültür ve Turizm Bakanlığı, biz bu parayı kültür-sanatı desteklemek için kullanıyoruz, diyerek işin içinde sıyrılamaz. Kültür-sanatı desteklemek için kullanıyorsanız sanat dünyası niye parasız pulsuz ve çaresiz? Acilen FSEK’te değişiklik yaparak bu paranın meslek birlikleri aracılığıyla hak sahiplerine dağıtılması sağlanmalıdır.”
Hibya Haber Ajansı