Ticaret Bakanlığı’ndan cari açık açıklaması

Bakanlıktan yapılan açıklama şöyle:

“Ticaret Bakanlığı Türkiye’nin büyümesi ve gelişmesi için yatırım üretim ihracat istihdam seferberliğini ve cari açığı kapatma hedefini önemsemektedir. İhracatımızın temmuz ayında, temmuz verisi olarak tarihin en yüksek rakamı olarak gelmesi, bizleri sevindirdiği gibi, bazı sektör ve ürünlerde deprem yaralarının sarılması sürecinde ithalatın artışı ve bunun nedenleri de gündemimizde önemli yer edinmektedir. Diğer taraftan, Ticaret Bakanlığımız iç ticaretteki dengeleri de yakından takip etmektedir. Vatandaşlarımızın ihtiyaç duyduğu her ürüne rahatça ulaşabilmesi ve uygun fiyattan alabilmesi için gerektiğinde ihracat veya ithalatta ürün bazlı değişikliklere gidebilmektedir.

Bu kapsamda son zamanlarda küresel ısınma ve bunun neticesinde Akdeniz havzasındaki baskın kuraklıktan dolayı İspanya ve İtalya başta olmak üzere birçok ülkede zeytin ve zeytinyağı üretimi büyük hasar almış ve küresel ölçekte zeytinyağı fiyatları tavan yapmıştır. Bu durumda bizim zeytinyağı ihracatçılarımız da bu pazardan daha çok pay alabilmek için ihracata hız vermeye başlamışlardı. Ticaret Bakanlığı olarak ihracatımızın artışı bizi memnun etmiştir. 2022/23 sezonu ilk dokuz ayında (Kasım-Temmuz dönemi) Toplam zeytinyağı ihracatımız bir önceki sezonun aynı dönemine göre; miktar bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin ton olarak (632 milyon dolar) gerçekleşmiştir. Kutulu zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat (yüzde 536), varilli ihracatımız 4 kat (yüzde 394) artmıştır.  İspanya’ya ihracatımız 21 kat (yüzde 2119), İtalya’ya ihracatımız ise 44 kat (yüzde 6273) artmıştır.

Ancak son haftalara doğru hem ihracattaki büyük artış, hem de iç tüketim piyasasında stokçuluk yoluyla ve arz tedariki endişesi gerekçesiyle zeytinyağı fiyatlarının hızla artmaya başladığını gözlemleyen Ticaret Bakanlığımız, bir Akdeniz  ülkesi olan Türkiyemizde halkımızın zeytinyağını tüm dünyadaki gibi çok yüksek fiyatlardan tüketmemesi amacıyla 19 Temmuz 2023 tarihinde litrede 20 cent fon kesintisi uygulaması getirmek zorunda kalmıştı. İhracatçı üretici ve tüketici kesimlerle yaptığımız istişareler, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile düzenli yürüttüğümüz koordinasyon çerçevesinde, 31 Temmuz 2023 tarihinde, yakın gelecekte yeni hasat dönemi başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme işlemi durdurulmuştur. Kutulu ambalajlı katma değeri yüksek zeytinyağı ihracatımızda kısıtlama yoktur. Bolluk döneminde zeytinyağı ihracatımızın katma değerli ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız.

Ancak iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız. Nitekim varili ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararımız, kısa sürede iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekecektir. Önümüzdeki sezonun tablosunu görmek zorundayız. Yeni sezonda Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda Zeytinyağı daha da hassas bir ürün olacak ve Devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu ürünün üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı tedbirler alması gerekebilecektir. Tarım sektöründe, gıda ürünlerinde denge büyük çoğunlukla İklim ve meteorolojik şartlardan etkilenmektedir. Nitekim geçtiğimiz kışın durgun ve kurak geçmesi başta buğday olmak üzere tahıl ürünlerinde karar alıcıları endişeye sevk etmişti. Fakat ilkbahar aylarında aldığımız verimli yağışlar ve hükümetimizin üretim ve fiyat destekleri neticesinde tarımda birçok üründe istenilen düzeyde üretim artışı gerçekleşti ve üreticimizin yüzü güldü. En önemli ürünlerimizden tahıllarda, buğday ve un fiyatları için bir olumsuzluk oluşmadı.                       

Ticaret Bakanlığı olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı ile istişare ve koordinasyon içinde, üretim tüketim, ihracat ve ithalat rakamları bazında, arz talep ve stoktaki rakamları dikkatle takip ederek, iç fiyat düzeyi ve ihracat artışı arasında dengeli bir politika sürdürüyoruz. Zeytinyağında iç tüketimde fiyatın düşürülerek vatandaşımızı korumayı, ve ihracatçımızı kutulu ambalajlı olarak katma değeri yüksek fiyatlı zeytinyağı ihracatına yöneltmeyi amaçlayan bu karar, tekraren yeni hasat dönemine kadar, ve sadece dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt vermeme uygulamasıdır. Kutulu ambalajlı ihracatta kısıtlama yoktur. Önceliğimiz, halkımızın menfaatleridir, ve bu açıdan atılan adımların etkileri ve sonuçları anlık takip edilerek süreç yürütülmektedir. Bundan başka, Ankara’da ve İstanbul’da araç stokçuluğu yapıldığına dair bazı ihbarlar ve medyaya yansımamış başka ihbarlar, Ticaret Bakanlığımızca takip edilmektedir. Bu konuda kanunların Ticaret Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde en üst limitte cezalar uygulanmaktadır.

Öte yandan, yaz mevsiminde turizm yoğunluğunun artışından dolayı turistik bölgelerde fahiş fiyat uygulayan bazı işletmeler, daha da önemlisi müşteriler arasında ayrımcılık yapan bazı işletmelerin varlığı da şu çağda hala aldığımız şikayetler arasındadır. Özellikle insanlara kılık kıyafet, yaşam biçimi, etnik köken ya da inanışları üzerinden şu tarz insanlar buraya giremez şeklinde insanlık dışı uygulama yapanlar hakkında en ağır müeyyidelerin uygulanması için de gerekli denetim ve çalışmalar devam etmektedir. Vatandaşlarımızdan isteğimiz bu tür çağdışı uygulamalar dahil olmak üzere her türlü ölçü dışı uygulamayı anında yerel yönetimlerimize ve Ticaret Bakanlığımıza bildirmeleridir. Gerekenin yapılacağından kimsenin şüphesi olmamalıdır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

Hibya Haber Ajansı