2024 sert geçecek

Merakla beklenen ve ekonomi politikalarında 3 yıllık yol haritasını belirleyen Orta Vadeli Program (OVP) dün açıklandı. Açıklanan programa göre hükümetin önümüzdeki üç yıldaki dört temel hedefi "afet yaralarının sarılması; enflasyonun tek haneye düşürülmesi; yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi; ve sosyal adalet ve refahının güçlendirilmesi" olarak sıralandı.

Diğer taraftan rakamlar bize hükümetin enflasyonla mücadele için sıkılaşma adımları atarken büyüme önceliğinden vazgeçmediğini de göstermekte ki zaten CB Erdoğan’da bunu net bir şekilde ifade etti ve de “ihracat odaklı büyüme politikasının önümüzdeki dönemde de merkeze alınacağını” belirtti.

Yeni OVP’nin önceki OVP’lerden farkı ise öncelikli yapısal alanların belirlenmiş olmasıydı. Bunlar ; büyüme ve ticaret, beşeri sermaye ve istihdam, fiyat istikrarı ve finansal istikrar, kamu maliyesi, afet yönetimi, yeşil ve dijital dönüşüm, iş ve yatırım ortamı olarak açıklandı. Ve takvime bağlandı.

Orta Vadeli Program’a göre 2023 büyüme hedefi deprem kaynaklı %5’ten %4,4’e çekilirken, 2024 büyüme hedefi de yarım puanlık düşüşle %4’e düşürülmüş ama 2025’de yeniden %4,5’e çıkarılmış.

Bu süreçte 2023 yılı enflasyon tahminleri Merkez Bankası tarafından açıklanan %58’den %65’e yükseltilirken diğer yıllar TCMB tahminleriyle aynı kaldı yani 2024’te % 33’e, 2025’de %15 ve 2026’da %8,5’e düşmesi beklenmiş.

Enflasyonda yıl sonu tahmini bizim %68 tahminlerimize yakın ve 2024’de enflasyonu düşürmek için (%33’e) büyümeden küçük bir miktar feragat edilmesi gerektiği de görülmekte. Bir miktar dememizin nedeni enflasyonun yarıya yakın düşmesi için ciddi bir dezenflasyon program uygulanması gerekmesi ki ülkemizde hem talep enflasyonu hem de beklentilere yerleşmiş enflasyon algısı var. Ve bu durumda enflasyonun %65’den 3 yıl sonra %8,5’e çekilmesi ve bunu potansiyelin altına bile inmeyecek bir büyüme ile gerçekleştirmek için ciddi kredibilite ve sermaye girişi olması gerekmektedir ki minimum kemer sıkma ile bu süreci atlatabilelim diyoruz ve OVP’ye yönelik en büyük soru işaretleri de bu noktada oluşmakta.

2023'te % 10.9 olması beklenen özel tüketim büyümesinin 2024’de %3,5’a gerilemesinin beklenmesi ise sert bir sıkılaşmanın habercisi ki bu da 2024’nün ikinci çeyreğinin sonlarında başlayacak gibi.

Beklenenden güçlü gelen hizmet sektörü verilerinin enflasyonun hala yapışkan olması nedeniyle faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalacağı yönündeki endişeleri artırmasının ardından Nasdaq'ın %1'lik değer kaybı yaşadı. Tedarik Yönetimi Enstitüsü (ISM) Çarşamba günü imalat dışı Satın Alma Yöneticileri Endeksi'nin geçen ay 52,5'lik beklentilere karşın 54,5'e yükseldiğini, hizmet sektörü işletmelerinin girdiler için ödediği fiyat göstergesinin ise arttığını gösterirken, verilerin güçlü bir ekonomi ve enflasyonun "Fed'in öngörülebilir gelecekte herhangi bir zamanda faiz indirimine başlaması gerekeceği kadar hızlı" düşmeyeceğine de işaret etmekte. ABD’de büyüme hisseleri enflasyonun iyi sabitlendiği ve Fed'in faiz indirimine gideceği fikrini fiyatlıyor. Eğer bu fikir artık geçerli değilse savunmasız kalacaklar .

Bu sabah yayınlanan veriler, Çin'in ihracat ve ithalatının ağustos ayında düştüğünü gösterdi; zira yurt dışı talebin azalması ve zayıf tüketici harcamalarının çifte baskısı, dünyanın ikinci büyük ekonomisindeki işletmeleri sıktı. Yetkililerin kötüleşen emlak çöküşü, zayıf tüketici harcamaları ve düşen kredi büyümesiyle boğuşması ve analistlerin yıl için tahminlerini düşürmesi nedeniyle ekonomi, Pekin'in yaklaşık yüzde 5'lik yıllık büyüme hedefini kaçırma riskiyle karşı karşıya. Çin'in ticari büyümesinin halihazırda dibe vurup vurmadığı çeşitli faktörlere bağlı olacak; bunlardan en önemlisi elbette iç talep. Pekin son aylarda büyümeyi desteklemek için bir dizi önlem açıklamıştı ; geçen hafta merkez bankası ve üst düzey mali düzenleyici kurum ev alıcılarına yardım etmek amacıyla bazı borçlanma kurallarını gevşetmişti. Biraz önce de Çin'in üç büyük devlet bankası ilk ev kredileri için mevcut ipotek faiz oranlarını düşürmeye başlayacaklarını söyledi.

Bugün gündem ne var? Alman sanayi üretim rakamları bugün açıklanacak ve euro bloğunun devi yeniden resesyona girme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak gibi. FED yetkilileri, kısa süre sonra karartma dönemine girmeden önce, Philly Fed'in ev sahipliği yaptığı bir fintech konferansında toplu olarak konuşacaklar. Hindistan'da başlayacak olan ve ekonomiye dair çay yapraklarını okumak için daha fazla fırsat sunacak olan G-20 toplantılarını da unutmayalım.

MANŞETTE ÖNE ÇIKANLAR

Orta Vadeli Program kamuoyuna açıklandı. 2023 büyüme beklentisi bir önceki programa göre yüzde 5'ten yüzde 4,4'e çekildi. 2024 büyüme hedefi ise yüzde 5,5'ten yüzde 4'e geriledi. Enflasyon hedeflerinde ise belirgin artış dikkat çekti. Buna göre önceki programda yüzde 24,9 olarak belirlenen 2023 enflasyon tahmini yüzde 65'e çıktı. 2024 enflasyon tahmini ise yüzde 33'e yükseldi.

6 Şubat depreminden etkilenen illerde Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31 Aralık 2024'e kadar tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna olacak.

Mücevher İhracatçıları Birliği’nden yapılan açıklamaya göre, ihracatçılar altın kotasından etkilenmeyecek şekilde yetkilendirilmiş bankalar üzerinden altın temin edebilecek.

Fed tarafından dün açıklanan Bej Kitap raporuna göre, ABD ekonomik büyümesi Temmuz ve Ağustos aylarında soğuyan işgücü piyasası ve yavaşlayan enflasyon baskıları nedeniyle ılımlı bir seyir izledi ve Fed'in faiz artışlarını tamamladığı ya da tamamlamak üzere olduğu yönündeki beklentileri destekledi.

Deutsche Bank'a göre Fed'in para politikasını sıkılaştırmada aşırıya kaçma riski resesyon olasılığını artırıyor.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey, İngiltere'deki faiz oranlarının muhtemelen "döngünün zirvesine yakın" olduğunu, çünkü bu yıl enflasyonda "belirgin" bir düşüşün daha muhtemel göründüğünü, bunun da BoE'nin son otuz yıldaki en hızlı sıkılaştırma döngüsünü sona erdirebileceğinin bir işareti olduğunu söyledi.

Çin Gümrük İdaresi verilerine göre Ağustos ayında hem ihrdacat hem de ithalat azaldı. Çin'in ihracatı Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 8,8 düşerken, ithalat yüzde 7,3 daraldı.

ABD'de hizmet sektörü aktivitesi yeni siparişler ve işe alımların etkisiyle 6 ayın en yüksek seviyesine çıktı. ABD'de hizmet endeksi Ağustos'ta 54,5'e yükseldi. Beklenti 52,5'ti. Endeksin 50'nin üzerinde değer alması sektörde büyümeye işaret ediyor.

ABD'de mali yılın 30 Eylül'de sona ermesinin ardından hükümet hizmetlerinin, maaş ödemelerinin ve sosyal yardımların devam etmesini sağlayacak kısa vadeli bir finansman uzlaşısını görüşmek üzere Senato üyeleri Washington'a döndüler. Ancak Temsilciler Meclisi önümüzdeki hafta toplanabilecek.

Euro Bölgesi'nde perakende satışlar, Temmuz'da bir önceki aya göre yüzde 0,2 azaldı.

JPMorgan Chase & Co.'nun Japonya piyasaları araştırma müdürü Tohru Sasaki, doların önümüzdeki aylarda o kadar güçlü olmayabileceği beklentilerine rağmen yendeki düşüşün sona ermediğini söyledi.

ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Çin'den ithal edilen 352 ürün kalemiyle Kovid-19 ile ilgili 77 ürüne uyguladığı gümrük vergisi muafiyetini 31 Aralık'a kadar uzattı.

Kanada Merkez Bankası politika faizini beklentilerle uyumlu şekilde yüzde 5'te sabit bıraktı. Bankadan yapılan açıklamada, bankanın parasal sıkılaştırma politikasını sürdürdüğü bildirildi.

Kaynak A1 Capital

Hibya Haber Ajansı